در توضیح نحوه محاسبه جمعه کاری و اضافه کاری از اصطلاح جداگانه ای به عنوان تعطیل کاری استفاده نمی شود.

واقعیت این است که در قانون کار مفهومی تحت عنوان تعطیل کاری تعریف نشده است و بنابراین فرمولی برای محاسبه ندارد.

آن چه در عرف در بین  کارگران و کارفرمایان رایج است، میزان مبلغ دستمزد اضافه کار دریافتی می‌ باشد که به کارگرانی تعلق می گیرد که در روزهای تعطیل رسمی مشغول به کار هستند.

 بر اساس ماده ۶۳ قانون کار روزهایی که به عنوان تعطیل رسمی شناخته می‌شوند به انضمام ۱۱ اردیبهشت که روز کارگر است، به عنوان روز های تعطیل همراه با دریافت مزد برای کارگران می‌ باشد.

اگر کارگران در روز هایی که به عنوان تعطیلات رسمی در تقویم وجود دارند، فعالیت داشته باشند و ساعات کاری آن ها بیشتر از ساعات موظفی هفتگی باشد، مبلغی که به عنوان دستمزد دریافت می کنند، تحت عنوان اضافه کاری روز تعطیل لحاظ می شود.

یکی از انواع مرخصی ، مرخصی استعلاجی یک نوع دیگر از مرخصی است که معمولاً با چالش‌های زیادی همراه است . این نوع مرخصی حتماً باید توسط سازمان تامین اجتماعی تایید شود.

از نظر تعداد روز ، مرخصی استعلاجی هیچ محدودیتی ندارد . لذا هر مقداری که پزشک معالج صلاح بداند ، افراد می توانند از مرخصی استعلاجی استفاده کنند.

استفاده از مرخصی استعلاجی کوتاه‌ مدت و بلند مدت باید منطبق بر ضوابط سازمان تامین اجتماعی باشد. مدت زمانی که پزشک معالج به عنوان مرخصی استعلاجی در نظر می‌گیرد باید به تاییدیه پزشک معتمد تامین اجتماعی و یا کمیسیون پزشکی برسد.

بدین ترتیب این مدت جزء سوابق کاری و بازنشستگی کارکنان در نظر گرفته می‌شود و فرد می‌ تواند دستمزد هم دریافت کند.

مطلب مفید | انواع مرخصی کارگران و کارکنان تابع تامین اجتماعی

مطابق با مصوبات قانون تنظیم جمعیت و خانواده مدت زمانی که برای مرخصی زایمان بانوان شاغل در نظر گرفته می شود، ۹ ماه است .

خانم های شاغل که زایمان کرده اند، همسرانشان نیز میتوانند از مرخصی استفاده کنند.  این نوع از مرخصی آقایان ، برای بخش های دولتی و عمومی غیردولتی ، سه روز و برای بخش خصوصی 14 روز می باشد.

نحوه بررسی حوادث ناشی از کار بدین ترتیب است که  بیمه شده ای که دچار حادثه شده است و یا حتی اولیاء دم وی، به مراجع قضایی انتظامی مراجعه میکنند، به این دلیل که باید دادخواست خود را تنظیم نمایند.

مقامات قضایی دادخواست وی را بررسی کرده و سپس فرد حادثه دیده و یا اولیاء دم برای تشکیل پرونده به کلانتری مراجعه میکنند. همچنین باید به ادارات کار و امور اجتماعی و پزشکی قانونی نیز مراجعه کنند تا بتوانند نظریه پزشکی قانونی را دریافت کنند.

مرحله بعدی شامل مراجعه به واحد بازرسی کار اداره کل کار و امور اجتماعی است .این اداره در استان یا شهرستان مورد نظر وجود دارد. واحد بازرسی  نامه کلانتری را بررسی و ضمن مطالعه پرونده ، از صحنه حادثه بازری میکند.

واحد بررسی همچنین اظهارات شهود را برای تهیه گزارش حادثه مورد توجه قرار میدهد.

آخرین مرحله نیز ارائه گزارش مرتبط با حادثه از اداره  کار به کلانتری محل است.

کلانتری پرونده را به مرجع قضایی ارجاع میدهد و مرجع قضایی نیز رای خود را صادر خواهد نمود.

بیمه شده به صورت کلی از کار افتاده نباشد.

طبق مقررات کارفرما موظف به پرداخت حقوق بیمه شده به بیمار نباشد.

بیمه شده در طول مدت بیماری از کارفرما حقوق و دستمزد دریافت نکرده و دستمزد برای او مهم باشد.

مرخصی استعلاجی بیمه شده باید به تایید سازمان پزشکی برسد.

چنانچه بیمه شده در روز اعلام بیماری در محل کار یا در مرخصی استحقاقی باشد. پس از بررسی شرایط ، سند غرامت دستمزد تامین اجتماعی برای وی صادر و مدارک مورد نیاز جهت دریافت آن مورد ارزیابی قرار میگیرد.

مدارک مورد نیاز برای دریافت غرامت دستمزد در صورت بیماری عبارتند از:

• دفترچه درمان
• گواهی پزشکی بیمه شده با مهر و امضای پزشک ذیصلاح
• گواهی کارفرما مبنی بر عدم شاغل بودن و عدم دریافت مزد یا حقوق در تاریخ اعلام بیماری

در نظر داشته باشید که گواهی مرخصی پزشکی باید دارای برخی از ویژگی های مورد نیاز برای دریافت سند غرامت دستمزد تامین اجتماعی باشد. در گواهی غرامت بیمه اجتماعی باید نوع بیماری، مدت بستری، مدت مراقبت در منزل و … به طور واضح قید شود.

بر اساس گواهی پزشکی از پزشک معالج، گواهی غیبت از کار حداکثر تا 7 روز در نوبت پذیرفته میشود. گواهی مرخصی استعلاجی برای بیش از 7 روز در یک زمان باید توسط یک پزشک دارای مجوز تایید شود.

بر اساس ماده ۶۵ قانون تامین اجتماعی، وظایف کارفرما در صورت بروز حادثه ناشی از کار به شرح زیر است:

– کارفرمایان در صورت بروز حوادث ناشی از کار موظف به انجام کلیه اقدامات اولیه لازم برای جلوگیری از تشدید اوضاع هستند. همچنین آنها باید در یک بازه زمانی سه روزه وضعیت پیش آمده را به شکل مکتوب به اطلاع سازمان برسانند.

– ممکن است کارفرمایان برای انجام اقدامات اولیه به منظور جلوگیری از تشدید اوضاع، هزینه ای پرداخت کنند. این هزینه بعدا از سوی صندوق تامین اجتماعی پرداخت میگردد.

– با توجه به تبصره ماده ۹۵ قانون کار، کلیه کارفرمایان موظفند حادثه ناشی از کار را در فرم مخصوص ارائه شده از سوی وزارت کار ثبت کنند. کارفرما باید مراتب را به سرعت و به شکل مکتوب به اداره کار اطلاع دهد.

– کارفرمایان ضمن اطلاع کتبی حادثه ناشی از کار به اداره کار محل، موظف هستند این حادثه را به اطلاع صندوق تامین اجتماعی محل نیز برسانند.

با توجه به موارد فوق، عدم انجام به موقع این اقدامات ممکن است در مقصر شناخته شدن کارفرما در حوادث کار اثرات سوء داشته باشد.

در کلیه حوادث ناشی از کار ، یکی از مسائلی که مورد بررسی قرار میگیرد این است که کارفرما در حادثه پیش آمده مقصر است یا خیر. مواردی که منجر به مقصر شناخته شدن کارفرما در حوادث ناشی از کار میشود، عبارتند از:

– عدم استخدام نیروی کار آموزش دیده و متخصص باعث میشود که در صورت بروز حوادث ناشی از کار، کارفرما مقصر شناخته شود.

– فقدان تجهیزات مناسب برای انجام کار، یعنی ممکن است تجهیزات مورد استفاده غیر ایمن و فرسوده باشند‌.

– عدم نظارت کافی و لازم و در صورت بروز هرگونه حادثه ناشی از کار.

این موارد منجر به مقصر شناخته شدن کارفرما در حوادث کار میشود . با این حال چنانچه اثبات شود کارفرما در حادثه ناشی از کار مقصر نبوده و کارگر مقصر شناخته شود، وی تنها ملزم به پرداخت خسارت بیمه خواهد بود.

در صورت وقوع حوادث ناشی از کار، کارگر بلافاصله باید اقدامات زیر را انجام دهد تا بتواند از کارفرما خسارت و غرامت دستمزد دریافت کند.

– نخستین گام مراجعه به دفتر خدمات الکترونیک قضایی، نیروی انتظامی یا مرجع قضایی برای تنظیم شکایت میباشد. این کار از سوی شخص آسیب دیده و در صورت فوت فرد، توسط اولیای دم انجام خواهد شد.

– شکواییه تنظیم شده از سوی فرد آسیب دیده یا اولیای دم توسط مقام قضایی یا نیروی انتظامی بررسی خواهد شد.

– گام بعدی مراجعه به کلانتری به منظور تشکیل پرونده میباشد. افراد خسارت دیده یا اولیای دم همچنین باید به اداره کار و تامین اجتماعی و پزشکی قانونی رفته و نظر تخصصی آنها را دریافت نمایند.

– برای بررسی مقصر شناخته شدن کارفرما در حوادث کار و به طور کلی دریافت خسارت، گام بعدی مراجعه به دفتر بازرسی اداره کار شهرستان یا استان میباشد. ارائه گزارش حادثه ناشی از کار از سوی بازرس اداره کار نیز الزامی است.

– افراد در نهایت گزارش ارائه شده از سوی بازرس اداره کار را تحویل کلانتری خواهند داد و این گزارش در نهایت به مراجع قضایی ارجاع داده خواهد شد.

انجام کلیه این مراحل برای دریافت خسارت و به عبارتی مقصر شناخته شدن کارفرما در حوادث ناشی از کار ضروری است.

به منظور محاسبه سنوات 1402 کافی است که فرد حقوق پایه خود را ضرب در تعداد روزهای کاری خود در طول مدت یک سال نموده و سپس حاصل را تقسیم بر عدد ۳۶۵ یعنی روز های ۱۴۰۱ نماید. به این ترتیب سنوات 1402 که همان سنوات پایان خدمت در سال 1402 است، محاسبه خواهد شد.

حقوق پایه فرد x تعداد روزهای کار

365

افراد به کمک به این فرمول قادر به محاسبه سنوات پایان خدمت در سال 1402خواهند بود.

به عبارت دیگر در صورتی که فرد در طی سال های گذشته هم دارای سنوات ذخیره باشد، مبالغ آن محاسبه شده و با مبلغ سنوات سال ۱۴۰۱ جمع خواهد شد .

به این ترتیب مبلغ قابل پرداخت به عنوان سنوات پایان کار به دست می آید.

هنگامی که فرد سنوات سال 1402 را محاسبه می کند، سنوات پایان خدمت سال 1401 برای پرداخت، به دست می آید.

علاوه بر مزد پایه روزانه ، موارد زیر در محاسبه حق سنوات 1402 موثر است:

• فوق العاده سختی کار
• فوق العاده شغل
• فوق العاده مسئولیت
• و سایر مزایایی که به تبع شغل به کارگر پرداخت می‌شوند.

برای محاسبه حق سنوات 1402 چه مزایایی بی تاثیر است؟

مزایای رفاهی و انگیزشی جزء دستمزد محسوب نمیشود. بنابراین در محاسبه سنوات 1402 این مزایا لحاظ نخواهد شد:

• کمک هزینه عائله‌مندی
• کمک هزینه مسکن
• کمک هزینه خواروبار و یا بن کارگری
• پاداش افزایش تولید

مطلب مفید | فرمول محاسبه سنوات و مرخصی

در برخی از شرایط امکان دارد کارفرما، ‌ کارمند یا کارگر خود را بدون دلیل اخراج کند.

در این مواقع کارگر یا کارمند می‌تواند برای احقاق حقوق خود عمل کند. بالطبع در این پرونده‌ها نیز باید یک‌سری مدارک خاص را ارائه دهید. مهم‌ترین مورد در این زمینه، قرارداد کاری بین شما و کارفرما است.

اگر برای مرجع رسیدگی کننده ثابت شود که اخراج توسط کارفرما کاملاً منطقی بوده است، تنها حق دریافت حقوق و سنوات باقی‌مانده را دارید.

اگر ثابت شود که حق با کارگر بوده و کارفرما بدون دلیل مشخصی اقدام به اخراج او کرده است، کارفرما نمی‌تواند تا زمان پایان قرارداد وی را اخراج کند.

اخراج کردن کارمند و پرونده‌های مربوط به آن از جمله مباحث نسبتاً پیچیده دعاوی کار است که عموماً به زمان بیشتری برای پیگیری نیاز دارد.

برای اینکه بتوانید پرونده شکایت بابت عیدی و سنوات خود را پیگیری کنید، به مدارکی نیاز دارید که نشان دهند رابطه بین شما و طرف مقابل دعوا، رابطه کارگر و کارفرما است.

هرگونه مدرکی که بتواند این ادعا را اثبات کند، در حل مسئله مؤثر خواهد بود.

بیمه تأمین اجتماعی، قرارداد کار یا اسناد پرداختی ماهیانه می‌توانند دلیلی بر این باشند که شما برای کارفرمای خود کار می‌کردید.

دقت کنید حتی اگر قرارداد کار بین شما منعقد نشده  یا بیمه نباشید، باز هم دریافتی حقوق می‌تواند به شما کمک کند.

در صورتیکه نتوانستید هیچ‌ گونه شواهد و مدارکی را که ذکر کردیم، ارائه دهید؛ می‌توانید از مواردی مانند شهود و استشهاد محلی و مدارکی از این ‌قبیل کمک بگیرید.

بدینوسیله میتوانید اثبات کنید شما برای کارفرمای خود کار می‌کردید و اکنون مزایای خود را دریافت نکرده‌اید.

نحوه شکایت از کارفرما در شرایطی که قرارداد کتبی در میان نیست مسیر طولانی‌تری را پیش روی شما قرار میدهد. طبق اعلام وکلای حرفه‌ای اداره کار شما می‌توانید به دو طریق ثابت کنید که در آن مجموعه مشغول به فعالیت بوده‌اید اما حقوقی دریافت نکرده‌اید.

اول اینکه پرینت پرداخت‌های قبلی‌تان را از بانک بگیرید و اثبات کنید که از تاریخی به بعد دیگر چیزی دریافت نکرده است. راه دوم هم جمع‌آوری استشهاد و گواهی‌دادن دیگر افراد همکارانتان است.

شما برای دریافت مبلغ استراحت پزشکی باید در سامانه تامین اجتماعی ثبت نام کنید. می‌توان گفت دریافت مرخصی استعلاجی این گونه است که گواهی پزشکی خود را به یکی از شعبات تامین اجتماعی ارائه دهید. مراجع مربوطه این گواهی را باید تایید کنند.

این نکته را در نظر داشته باشید که اگر مدت استراحت بیمه شده در هر نوبت از 8 روز کمتر باشد،تنها تایید یک پزشک معالج معتبر کفایت میکند. اما بیشتر از ۲۵ روز در سال و کمتر از ۶۰ روز شما باید تنها به پزشکی که در سازمان تامین اجتماعی مشغول به کار است، مراجعه کنید. این نکته را در نظر بگیرید که اگر مدت استراحت بیمه شده از 61 روز بیشتر باشد، شورای پزشکی تامین اجتماعی باید آن را تایید کند.

برای برآورد مبلغ استراحت پزشکی باید به این موضوع اشاره کنیم که آخرین دستمزد حقوق روزانه فرد بیمه شده قبل از آغاز بیماری ملاک عمل است. همچنین شما باید اصل دفترچه درمانی و گواهی پزشکی را به شعبه تامین اجتماعی برای دریافت این مبلغ ارائه دهید.

مرخصی استعلاجی تامین اجتماعی یکی از انواع مرخصی در قانون کار است. بیمه شدگان این سازمان میتوانند در دوره بیماری خود البته با تایید کمیسیون پزشکی از این نوع مرخصی استفاده کنند.

بند 7 ماده 2 قانون تامین اجتماعی غرامت دستمزد این ایام را نیز مشخص کرده است. بیمه شدگان عزیز بدون نگرانی بابت مسائل مالی میتوانند به استراحت بپردازند. معمولاً آن دسته از افرادی که مرخصی استعلاجی آنها از سه روز کمتر است نمیتوانند از غرامت دستمزد ایام بیماری استفاده کنند.

چنانچه بیماری این افراد 7 تا 15 روز باشد میتوانند از مرخصی استعلاجی استفاده کنند. در یک سال کاری می توانند این افراد از تایید پزشک معالج خود استفاده کرده و غرامت دستمزد در این ایام را دریافت کنند.

مطلب مفید | غرامت دستمزد ایام بیماری چقدر است؟

ناگفته نماند که اگر 15 الی 60 روز را برای مدت زمان استراحت فرد بیمه شده پزشک معتمد با تایید شورای پزشکی سازمان اجتماعی تایید کند، بیمه شده از غرامت دستمزد ایام بیماری قادر به استفاده است. بدین ترتیب این عزیزان می توانند زمان مراجعه به سامانه غرامت تامین اجتماعی به راحتی به ثبت درخواست مرخصی خود بپردازند.

سامانه جامع روابط کار را می‌توان یک سامانه‌ شبه قضایی دانست. این سامانه تحت نظر وزارت کار و رفاه اجتماعی قرار دارد. وظیفه سامانه جامع روابط کار ایجاد یک سیستم منظم جهت پیگیری و ثبت انواع درخواست ها از جمله ثبت شکایت کار و نیز دریافت ابلاغیه است . این سامانه هم برای کارگران و هم برای کارفرمایان در دسترس خواهد بود.

در سال‌های گذشته کارگران و کارفرمایان برای پیگیری امور مربوط به اداره کار ، مستقیم به ادارات کار مراجعه میکردند. با راه اندازی این سامانه ، کارگران و کارفرمایان دیگر نیاز به حضور در ادارات کار ندارند . آنها میتوانند از طریق دفاتر پیشخوان اقدامات خود را دنبال کنند.

وجود مشکلات متعدد باعث شد تا وزارت کار و رفاه اجتماعی با گردآوری سیستم‌های اطلاعاتی مختلف این سامانه جامع را راه اندازی کند. امروزه کلیه کارگران و کارفرمایان باید با روش ثبت‌نام و ورود به سامانه جامع روابط کار آشنا باشند.

 اگر بخواهیم یک محاسبه کلی از غرامت دستمزد داشته باشیم، میتوان گفت که غرامت دستمزد از اولین روزی که کارگر بیمه شده، بر اثر حادثه یا بیماری نتواند به کار خود ادامه دهد، محاسبه و پرداخت میگردد. این در حالی است که اگر کارگر در بیمارستان بستری نشده باشد  غرامت وی از روز چهارم پرداخت میشود.

همچنین بر اساس ماده ۶۳ سازمان تامین اجتماعی آخرین حقوق فرد بیمه شده به این صورت محاسبه میشود که سه ماه یا ۹۰ روز آخر قبل از آنکه کارگر بیمار شده و نتواند به کار خود ادامه دهد را بر تعداد روزهای کارکرد تقسیم کرده، تا دستمزد روزانه کارگر به دست آید. نکته ای که در اینجا وجود دارد این است که غرامت دستمزد محاسبه شده نباید از حداقل دستمزد کارگر کمتر باشد.

بر اساس ماده ۳۵ درصورتی‌که امکان ابلاغ حضوری وجود داشته باشد، این شکوائیه به‌صورت کتبی و توسط مأمور ابلاغ به دست طرفین خواهد رسید. البته لازم به ذکر است که امروزه همه موارد به‌صورت آنلاین و از طریق سامانه جامع روابط کار انجام می‌شود. ابلاغیه همراه با کد یک‌بار مصرف به‌صورت حضوری توسط یکی از مأموران بدست کارفرما می‌رسد.

ابلاغیه اداره کار که برای طرفین دعوا ارسال می‌شود، حاوی مشخصات دو طرف و علتی است که باعث شکایت کارگر از کارفرما شده است. علاوه بر این موارد، تاریخ و ساعت جلسه و نشانی محلی که جلسه در آن برگزار می‌شود نیز ذکر شده است. در کنار این اطلاعات هیئت بررسی و رسیدگی نیز معرفی خواهند شد.

با همه این موارد برای پیگیری دادخواست چه باید کرد؟

شاکی باید دادخواست خود را در سامانه‌ای تحت عنوان سامانه جامع روابط کار ثبت کند. پیگیری شکوائیه نیز از طریق همین سامانه انجام خواهد شد‌. باید بدانید زمانی که درخواست شما در سامانه ثبت شد، کد ابلاغیه وزارت کار به‌عنوان کد پیگیری در اختیار شما قرار می‌گیرد. این کد در یک برگه به‌عنوان رمز یک‌بارمصرف به شما داده خواهد شد.

برای اینکه بتوانید دادخواست یا زمان تشکیل جلسه، صدور دادنامه یا عدم آن را دریافت کنید، از طریق کد دریافتی باید وارد سامانه شوید. درصورتی‌که قصد مشاهده دادنامه اداره کار را داشتید، پس از ورود به سامانه باید به قسمتی به نام کارپوشه مراجعه کنید و بخش موردنظر را بررسی کنید‌.

اگر کارفرما هستید برای مشاهده دادنامه اداره کار، باید با کمک کد وارد شوید. اما چنانچه موفق به دریافت کد نشدید، می‌توانید کد ملی خود را به‌عنوان شناسه کاربر وارد کنید و با واردکردن رمز عبور خود وارد شده و ابلاغیه موردنظر را مشاهده کنید.

البته این در صورتی است که سابق‌ براین در سامانه ثبت‌نام کرده باشید. توجه کنید که به‌عنوان کارفرما لازم است حتماً در این سامانه عضو شوید. اما اگر در سامانه عضو نشوید، این بدان معنا نیست که شکایت پیگیری نخواهد شد.

مزد شامل همه وجوهی است که به صورت نقدی، غیر نقدی یا ترکیبی از این دو به ازای کار انجام شده توسط یک نفر به او تعلق می گیرد.

مرخصی استحقاقی که تحت عنوان مرخصی سالانه نیز شناخته می شود، یکی از انواع مرخصی با حقوق است . این نوع مرخصی با درخواست کتبی کارگر و یا کارمند و موافقت کارفرما به کارکنان تعلق می گیرد.

مطابق با قانون کار ۲.۵ روز از هر ماه به عنوان مرخصی استحقاقی در نظر گرفته می شود که با یک محاسبه ساده به عدد ۱۹۲ ساعت یا ۲۶ روز در سال می رسیم.

یکی از انواع مرخصی که در صورت بروز وقایعی مانند فوت اقوام درجه یک از جمله همسر، پدر، مادر و فرزندان و یا ازدواج دائم ، استفاده میشود مرخصی فوت و ازدواج اقوام درجه یک است.

تمام کارکنان این حق را دارند که از مرخصی ازدواج یا مرخصی فوت اقوام درجه یک استفاده کنند که سه روزه است. طبق ماده ۷۳ قانون کار، این نوع مرخصی به عنوان یکی از انواع مرخصی با حقوق شناخته می شود.

مرخصی فوت اقوام درجه یک و مرخصی ازدواج متفاوت از مرخصی استحقاقی هستند و محاسبه آن ها به صورت جداگانه انجام می شود.

مطابق با قوانین قانون کار استفاده از این مرخصی ها باید همزمان با بروز یکی از وقایع ذکر شده باشد و افراد این حق را ندارند که زمان استفاده از این مرخصی ها را جابجا کنند و به زمان دیگری انتقال

معمولاً نحوه بررسی حوادث ناشی از کار اینگونه است که بازرس کار از گزارش پزشکی قانونی نیز برای تهیه گزارش حادثه استفاده میکند. به این دلیل که، ماده ۱۳ که مربوط به چگونگی بازرسی کار است این گونه بیان کرده است که اگر حادثه ناشی از کار سبب فوت، نقص عضو و آسیب دیدگی فرد بیمه شده گردد، برای محرز بودن این واقعه نیاز به نظریه پزشکی قانونی خواهد بود.