مجازات شهادت دروغ و کذب
مجازات شهادت کذب
جرم شهادت کذب همانگونه که از نامش پیدا است به شهادت دروغین اطلاق می شود. شهادت نقش مهمی در نظام حقوقی و قضایی ما دارد. که از آن به عنوان یکی از دلایل مهم اثبات دعاوی در دعاوی مدنی به عنوان ادله دعاوی متعدد در مراجع قضایی یاد می شود.
قانونگذار شهادت کذب را در نظام حقوقی ما جرم دانسته است. زیرا اگر چه در برخی موارد شهادت میتواند تاثیر زیادی در صدور حکم قطعی داشته باشد. اما در بسیاری از موارد مشاهده شده که افرادی با گرفتن پول یا هر منفعت دیگری شهادت دروغ داده و باعث شده اند که حکم نهایی، راه دیگری پیدا کند.
در این مقاله ابتدا میخواهیم شرایط ارتکاب جرم شهادت کذب را تعریف کنیم. سپس به بررسی مجازات شهادت دروغ و کذب و جبران خسارت این جرم و به نحوه رسیدگی آن میپردازیم.
جرم شهادت دروغ چیست؟
به موجب ماده ۱۲۵۸ قانون مدنی دلایل اثبات دعوی به شرح زیر است:
- اعتراف
- اسناد مکتوب
- شاهد
- امارات
- قسم
بنابراین شهادت یکی از دلایل اثبات دادرسی مدنی است. شهادت به این معناست که شخصی که به عنوان شاهد به دادگاه خوانده می شود، حقیقت را در مورد آنچه که می تواند جرم باشد بداند و در مراجع ذیصلاح قضایی شهادت دهد.
شهادت، خبری است که می تواند به نفع یا ضرر دیگران باشد و ربطی به خود مطلع ندارد. بنابراین شهادت با اقرار متفاوت است. منظور از جرم شهادت کذب این است که شخص شهادت دروغ بدهد. یعنی برخلاف آنچه واقع شده، در مقام قضایی و در دادگاه شهادت بدهد و شهادت او تأثیر عمده ای در حکم نهایی دادگاه داشته باشد.
شرایط تحقق جرم شهادت دروغ
شهادت دروغ از جرایم عمدی است. زیرا در آغاز شهادت، شاهد باید سوگند یاد کند که جز حقیقت چیزی نگوید. بنابراین او از محتوای شواهد و نتیجه این اقدام آگاه است. به همین دلیل اگر با شهادت حقیقت را کتمان کند و به دروغ و خلاف واقع شهادت دهد، مرتکب شهادت دروغ شده است.
تحقق جرم شهادت دروغ
بر اساس ماده 650 قانون مجازات اسلامی، جرم شهادت دروغ هنگام شهادت در دادگاه و نزد مقامات انجام می شود. بنابراین جرم شهادت کذب دو شرط خاص برای تحقق آن دارد که عبارتند از:
- اولاً شهادت دروغ باید در دادگاه داده شود تا هر شهادت دیگری خارج از دادگاه جرم محسوب نشود. مثلاً شهادت کذب در مراجع انتظامی و کلانتری ها چون خارج از دادگاه است، جرم نیست.
- ثانیاً جدای از جرم شهادت دروغ، برای تحقق آن باید در دادگاه صورت بگیرد. بنابراین شهادتی که به فردی، که فاقد این صلاحیت است داده می شود، نمیتواند جرم کیفری شهادت کذب محسوب شود.
مجازات شهادت دروغ
تضمین شهادت دروغ را می توان در مواد قانونی یافت. این جرم دارای دو دسته است: ضمانت‌های اجرای قانونی و ضمانت‌های اجرای کیفری. به عنوان مثال در ماده 650 قانون مجازات برای جرم شهادت کذب پیش بینی شده است.
- (کسی که در دادگاه در مراجع قضایی شهادت کذب بدهد به حبس از سه ماه و یک تا دو سال یا جزای نقدی از یک تا دوازده میلیون ریال محکوم خواهد شد).
- در صورتی که شهادت دروغ منجر به اجرای مجازات هایی مانند دیه ( دیه شکستن استخوان)، حدود (حد شرب خمر) و قصاص (اعدام) شود، همین مجازات برای کسانی که شهادت دروغ می دهند نیز صادق است. به عنوان مثال، پس از شهادت افراد در مورد جرایمی که موجب قصاص می شود، اما بعد از قصاص ثابت می شود که شهادت دروغ است. کسانی که شهادت دروغ می دهند اعدام می شوند.
- بر اساس ماده ۲۵۹ قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲، چنانچه دستگیری ناشی از اعلان مغرضانه یا شهادت کذب یا قصور مقام قضایی باشد، دولت میتواند پس از جبران خسارت به شخص مراجعه کند.
جبران خسارت ناشی از شهادت کذب
بر اساس اصل نیاز به جبران خسارت، هرکس به دیگری خسارت وارد کرده باشد، مکلف به جبران آن است. در نتیجه اگر شهادت کذب به دیگران آسیب برساند باید جبران شود. علاوه بر این، قانون، غرامت شهادت دروغ را نیز پیش بینی کرده است. بر اساس ماده 201 قانون آیین دادرسی مدنی، اگر دادگاه شهادت از شاهد را بخواهد و گواه را خلاف واقع تشخیص دهد اعم از منفعت یا ضرر. ضمناً در مورد مجازات شهادت دروغ نیز در صورتی که شهادت دروغ آنها موجب ضرر شود محکوم به پرداخت آن می شوند.
کلام پایانی
برخی از جرائم به ظاهر چندان اهمیتی ندارد، اما باید گفت که که در واقیعت اینگونه نیست. به طور کلی برخلاف تصور عموم، شهادت دروغ بسیار جدی است و میتواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد. ارتکاب به این جرم می تواند تاثیرات مخرب زیادی بر سرنوشت افراد بر جای گذارد . بطوریکه دیگر نتوان آن را جبران نمود . بنابراین در قانون مجازات اسلامی توجه بسیار زیادی به این جرم شده است.
شهود باید بدانند که در صورت اثبات شهادت کذب، مسئول جبران آن هستند، زیرا این شهادت می تواند موجب ضرر مالی یا جانی شود. این جرم انواع مختلفی دارد که هر کدام مجازات مخصوص به خود را دارد. اگر می خواهید در مورد این جرم و سایر جرائم، از خدمات حقوقی بهره مند شوید میتوانید از طریق راههای ارتباطی سایت با متخصصین حوزه های حقوقی و وکلای پایه یک ما تماس حاصل نمایید.
مطلب مفید | کلاهبرداری و مجازات آن
