تجویز انتقال منافع

با سلام.
کاربر گرامی لطفاً برای بهره مندی از خدمات وکالت و مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری از ساعت 8 صبح تا 8 شب با شماره 09125453894 تماس بگیرید.

تجویز انتقال منافع

یکی از دعاوی مطرح در حوزه دعاوی ملکی تجویز انتقال منافع  است. این دعوی به نوعی مربوط به سرقفلی مغازه و یا حق کسب و پیشه است. در مواردی در این خصوص ممکن است دعوای مطالبه سرقفلی مطرح شود. در اینجا قبل از آنکه بخواهیم در مورد این دعوا بحث نماییم، بهتر است ابتدا در مورد حق کسب و پیشه صحبت کنیم. اما پیش از هر چیزی یادآوری می شود در مورد دعاوی مربوط به این حوزه بهتر است حتماً از طریق وکیل سرقفلی یا وکیل متخصص دعاوی ملکی اقدام نمایید.

تجویز انتقال منافع و حق کسب و پیشه

همه می دانیم برای آنکه یک مغازه تازه تأسیس یا بدون فعالیت، به معروفیت و یا شهرت برسد، به سال ها تلاش کاسب یا تاجر نیازمند است. این ارزش ایجاد شده را حق کسب و پیشه می نامند. بنابراین باید به چنین مستأجری حق داد که همواره نگران این حق خود باشد و برای حفظ آن تلاش نماید. از طرفی قانون نیز باید نظام حمایتی خود را بر سر مستأجر پهن نماید تا او با خیال آسوده تری به فعالیت تجاری خود ادامه دهد.

با این اوصاف این حق مستاجر است که پس از چند سال فعالیت تجاری در یک مکان خاص و ایجاد ارزش افزوده تجاری برای آن ، حقی را به عنوان حق کسب و پیشه در محل، از مالک مطالبه کند.

قانون موجر و مستأجر و برخورد با حق کسب و پیشه

حق کسب و پیشه از زمان تصویب قانون موجر و مستأجر در سال 1356 به عنوان یک حق مستقل برای مستأجر به رسمیت شناخته شد. این حق هم ناشی از تلاش مستأجر بوده و در پی سال ها فعالیت وی ایجاد می شود. مطالبه حق کسب و پیشه بر اساس قانون سال 56 به رسمیت شناخته شده است، اما در قانون روابط موجر و مستاجر سال 1376 دیگر اشاره‌ای به حق کسب و پیشه نشد. و تنها چیزی که قانونگذار دریافت و انتقال آن را مجاز دانست، حق سرقفلی است.

بنابراین قراردادهای اجاره قبل از سال 1376 از قانون سال 1356 تبعیت می کنند و آن قانون در دعاوی ملاک عمل است. و در قراردهای بعد از سال 1376 امکان مطالبه حق کسب و پیشه وجود ندارد. چنین حقی از سوی قانونگذار به رسمیت شناخته نشده است. حق کسب و پیشه البته مقدار مشخصی ندارد؛ اگر در قرارداد اجاره، حق واگذاری مورد اجاره به دیگری به مستاجر داده شده باشد،

در این صورت مستأجر می‌تواند به موجب سند رسمی، مکان تجاری را به مستأجر دیگری اجاره دهد و در ازای این واگذاری، حق کسب و پیشه خود را مطالبه کند، اما اگر در قرارداد اجاره، حق واگذاری مورد اجاره به دیگری سلب شده باشد و مالک بخواهد ملک را تخلیه کند، لذا در پایان قرارداد باید مبلغی را به عنوان حق کسب و پیشه و تجارت به مستاجر پرداخت کند.

منظور از دعوی تجویز انتقال منافع مال چیست؟

دعوی تجویز انتقال منافع مال به مستأجر دوم زمانی مطرح می شود که میان موجر و مستأجر اول بر سر اصل و یا میزان مبلغ حق کسب و پیشه اختلافاتی بروز نماید. و یا اینکه یکی از طرفین در مورد انتقال منافع از قرارداد عدول نموده یا به آن عمل ننماید. به عبارتی دعوی تجویز انتقال منافع زمانی موضوعیت پیدا می کند که:

مستاجر اماکن تجاری قصد انتقال مورد اجاره به فرد دیگر را دارد. خود موجر نه راضی به پرداخت حق کسب و پیشه است و نه اجازه انتقال میدهد. و نه مستاجر حق انتقال مورد اجاره را به طور صریح و کتبی دارد.

دادخواست تجویز انتقال منافع در چه زمانی تقدیم دادگاه می شود؟

 مستأجر قبل از طرح دعوا، ابتدا باید طی اظهار نامه رسمی از مالک بخواهد:

یا حق کسب و پیشه ملک را به وی پرداخت کند و ملک را تحویل بگیرد. یا رضایت خود را در خصوص انتقال منافع ملک اعلام کند. در صورتی که مالک یکی از خواسته های فوق را اجابت نکرد، مستأجر می تواند، دادخواست تجویز انتقال منافع را تقدیم محاکم قضایی کند.

چنانچه موجر پس از اقامه دعوی، حق کسب و پیشه مستأجر را پرداخت کند دعوی خواهان مردود است. والا دادگاه حکم به تجویز انتقال منافع صادر می کند.

اقدام مالک در تخلیه ملک تجاری

اگر مستأجر بدون اجازه مالک ، اجاره ملک را منتقل کند، مالک می تواند با پرداخت نصف حق کسب و پیشه به مستأجر، اقدام به تخلیه ملک کند.

مرجع صالح برای رسیدگی به دعوی تجویز انتقال منافع:

مرجع صالح برای رسیدگی به دعوی انتقال منافع اماکن تجاری، دادگاه محل وقوع ملک می باشد.

نحوه رسیدگی دادگاه به دادخواست تجویز انتقال منافع

در اغلب موارد پس از رسیدگی، دادگاه به دلایل زیر حکم به تجویز انتقال منافع صادر می نمایند:

امتناع موجر از پرداخت حقوق کسبی مستأجر،

عدم اذن وی در انتقال ملک به غیر،

و به استناد قاعده فقهی «الحاکم ولی الممتنع » . پس از قطعیت این رأی، مستأجر می تواند مورد اجاره را برای همان شغل مقرر در قرارداد اجاره به شخص دیگری انتقال دهد. میزان حق کسب و پیشه و یا سرقفلی ملک را از مستاجر دوم بگیرد.

مستأجر دوم جایگزین مستأجر اول شده و همان حقوق و مزایای مستأجر اول را دارا می باشد. قانون حاکم بر این رابطه استیجاری نیز همان قانون سال 1356 است.

بنابراین ملاحظه می شود قانونگذار برای حق کسب و پیشه تا چه اندازه اهمیت قایل شده است. این اهمیت فراتر از مباحث حقوقی می تواند ناشی از توجه قانونگذار برای امنیت اقتصادی، و ایجاد ثبات در بازار داد و ستد فعالیت های اقتصادی باشد.

طرفین دعوی:

مستاجر به عنوان خواهان به طرفیت مالک به عنوان خوانده، طرح دعوی می کند. اگر ملک مشاع باشد و مالکین متعدد داشته باشد، مثل این که مالک فوت کرده و ورثه او چندین نفر باشند، دعوی باید به طرفیت تمام مالکین اقامه شود، وگرنه دعوی رد می شود.

نحوه اجرای رای:

حکم دادگاه برای تجویز انتقال منافع اعلامی است بنابراین اجراییه صادر نمی شود. مراتب به مالک اعلام و رونوشت آن به دفتر خانه  مربوطه ارسال می شود، اعتبار این رای، شش ماه از تاریخ ابلاغ حکم قطعی است که در این مدت مستاجر باید با سند رسمی، منافع را به دیگری منتقل کند، در غیر این صورت حکم ساقط می شود.

رویه و نظریات قانونی در مورد تجویز انتقال منافع

رای شماره 1035 مورخ 17/8/1391 شعبه یک دادگاه تجدید نظر استان تهران

دعوای تجویز انتقال اجاره محل کسب به غیر، باید از سوی مستاجر اقامه شود و اگر بدون اخذ مجوز، انتقال صورت گیرد ، مستاجر بعدی نمی تواند تقاضای تجویز و انتقال رسمی اجاره را طرح کند.

نظریه مشورتی شماره 7/5516 مورخ 1/7/79 اداره حقوقی قوه قضائیه

چنانچه مستاجر ، مالک کل سرقفلی مغازه مورد بحث باشد و بخواهد وفق تبصره ماده 19 قانون مالک و مستاجر مصوب سال 56 حق سرقفلی خود را به شخص ثالث انتقال دهد، نیازی به تفکیک ملک نمی باشد. و صادر کردن قرار عدم استماع دعوا به لحاظ مشاع بودن ملک، توجیه قانونی ندارد.

نشست قضائی دادگستری قم، اسفند 83، سوال شماره 531

نظریه کمیسیون:

..در حین رسیدگی، موجر اعلام آمادگی پرداخت حق کسب و پیشه را می کند. و با این اعلام آمادگی، نسبت به دیگران اولویت پیدا می کند. در این صورت دادگاه حکم به تخلیه پس از پرداخت حق کسب و پیشه می کند. و در دادنامه نیز قید می شود، چنان چه موجر حق کسب و پیشه را ظرف مهلت مقرر در ماده 28 پرداخت نکند، مستاجر حق انتقال به غیر خواهد داشت.

مطالب مفید :

حق شفعه

تفاوت دعوای «خلع ید» با «تخلیه ید»

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.