الزام به ایفای تعهد قراردادی و نمونه دادخواست
آشنایی با الزام به ایفای تعهد قراردادی
الزام به ایفای تعهد قراردادی ، یعنی مجبور کردن یکی از طرفین قرارداد که برای انجام تعهدهای خود تمایلی ندارد. یکی از طرفین قرارداد که معتقد است طرف مقابل او تعهدات خود را اجرا نمی کند، می تواند از طریق الزام به ایفای تعهد شکایت کند. برای تنظیم شکایت هم یک نمونه دادخواست ایفای تعهدات قراردادی را ذکر کرده ایم.
در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا درباره شرایط الزام به ایفای تعهد و قوانین آن بیشتر آشنا شوید.
مفهوم الزام به ایفای تعهد قراردادی
الزام به ایفای تعهد قراردادی زمانی مصداق پیدا می کند که دو یا چند نفر مبادرت به تنظیم قرارداد کرده باشد؛ اما یکی از طرفین قرارداد به هر دلیلی از انجام تعهدات خود امتناع کند.
در اینگونه مواقع ، طرف مقابل که به او متعهدله گفته می شود، می تواند از طریق قانون اقدام کند و از فرد خاطی بخواهد که تعهدات ناشی از قرارداد را انجام دهد. به هر حال در هر قرارداد تعهدهایی وجود دارد که طرفین هنگام امضای قرارداد آن را پذیرفته اند، بنابراین باید حتماً به تعهدات خود عمل کنند.
در صورتی که خلاف این اتفاق بیفتد، متعهدله می تواند با ارائه دادخواست به دادگاه با عنوان الزام به ایفای تعهد قراردادی از طرف مقابل خود شکایت کند. ولی تنظیم شکایت و نمونه دادخواست الزام به ایفای تعهد دارای شرایط خاصی است و نیاز به دانش حقوقی دارد. برای اینکه بیشتر با نحوه تنظیم دادخواست آشنا شوید در ادامه شرایط آن را ذکر می‌کنیم.
شرایط تنظیم دادخواست الزام به ایفای تعهد قراردادی
اولین و مهم ترین شرط برای تنظیم دادخواست الزام به ایفای تعهد قراردادی، رعایت زمان قرارداد است. چنانچه زمان مقرر شده گذشته باشد و تعهدات توسط طرفین انجام نپذیرد، متعهدله حق دارد از طرف مقابل خود شکایت کند.
یک سری شرایط وجود دارد که برای اقامه دعوی باید به آنها توجه شود. در صورتی که هر یک از این شرایط وجود نداشته باشد، طرح دعوای الزام به ایفای تعهد قراردادی از سوی محاکم پذیرفته نمی شود. بنابراین اگر نمی خواهید با قرار عدم استماع روبرو شوید یا رای بطلان برای دعوای شما صادر شود، حتماً از یک وکیل متخصص کمک بگیرید و یا خودتان درباره شرایط دعوای الزام به ایفای تعهد اطلاعات کافی به دست بیاورید.
نقض تعهدات
چنانچه یکی از طرفین قرارداد اقدام به نقض تعهدات خود نماید مثلاً دینی که به گردن او بوده پرداخت نکند یا عملی که قرار بوده انجام بدهد، انجام ندهد. می توان او را ملزم به اجرای تعهد نمود. گاهی اوقات در یک تعهد انتقال مال یا انجام کاری باید صورت بگیرد و طرفین روی این عمل توافق می کنند.
چنانچه هیچ مانعی برای انجام تعهدات وجود نداشته باشد و صرفاً متعهد به خاطر کوتاهی خود، نقض تعهد و عهد شکنی کند، می توان علیه او دعوای الزام به اجرای تعهد طرح نمود. ولی گاهی اوقات موضوع تعهد یک امر فنی و پیچیده است و باید به صورت تخصصی ارزیابی شود. در این مواقع کارشناسان رسمی دادگستری وظیفه رسیدگی به چنین پرونده هایی را به عهده می گیرند.
وجود قرارداد
برای اینکه امکان ارائه دادخواست الزام به ایفای تعهد قراردادی وجود داشته باشد، حتماً باید یک قرارداد یا تعهد رسمی موجود باشد. چنانچه قراردادی امضا نشده باشد و دینی به عهده طرفین نباشد، امکان الزام به تعهد هم نیست. پس مراجعه به دادگاه حتماً نیاز به یک قرارداد قانونی دارد.
وجود حق الزام
تنها زمانی می توان دادخواست الزام به ایفای تعهد قراردادی را تنظیم نمود که حق الزام وجود داشته باشد. به عبارت ساده تر، ممکن است متعهد به خاطر عدم انجام تعهدات توسط متعهدله، عهد شکنی کرده باشد.
تصور کنید فردی قرار بوده در ازای پرداخت مبلغی سند رسمی یک ملک را به نام فرد دیگری بزند؛ اما اگر ثمن معامله به موقع پرداخت نشود، متعهد نیز به وعده خود عمل نمی کند. پس در این مواقع نمی توان از حق الزام استفاده نمود.
چنانچه همه این شرایط اجرا شود، می توان از طریق نمونه دادخواستی که در بخش بعدی مشاهده می کنید، دعوای الزام به تعهد را در محاکم قضایی مطرح نمود.
نمونه دادخواست الزام به ایفای تعهد قراردادی
در این قسمت قصد داریم یک نمونه دادخواست الزام به ایفای تعهد را رائه کنیم تا در صورت نیاز از آن استفاده نمایید؛ اما قبل از این باید بدانید که این دادخواست چیست و با چه هدفی تنظیم می شود.
به دادخواست رسمی که بر اساس آن یک شخص حقیقی یا حقوقی می تواند از شخص دیگری بخواهد تا تعهدات خود را اجرایی کند، دادخواست الزام به ایفای تعهد قراردادی می گویند. این دادخواست بر اساس یک قرارداد یا توافقنامه رسمی تنظیم می گردد.
در چنین دادخواستی حتماً باید خواهان درباره تعهد قراردادی به صورت دقیق و واضح اطلاعاتی را ارائه کند. همچنین باید دلایل و مدارک خود را ارائه کند تا نشان دهد که خوانده در تاریخ مقرر شده به تعهدات خود عمل نکرده است.
برای تنظیم دادخواست می توان از کمک وکیل حقوقی نیز استفاده نمود. چنانچه بر اساس این دادخواست دادگاه دعوای الزام به ایفای تعهد را قانونی بداند، رای الزام خوانده را صادر می کند. در این مواقع دستور دادگاه لازم الاجرا است.
نمونه دادخواست الزام به ایفای تعهد قراردادی
مشخصات خواهان
نام:
نام خانوادگی:
شماره ملی:
آدرس:
خواسته یا موضوع:
دلایل و ضمائم دادخواست:
با سلام و احترام به استحضار می رساند اینجانب …؛ و خوانده محترم … در تاریخ … به موجب سند شماره … تنظیم شده در دفترخانه …؛ که تصویر آن به پیوست ارائه می شود، قراردادی را منعقد نموده ایم؛ اما خوانده … از انجام تعهدات خود خودداری می کند.
لذا با تقدیم این دادخواست اینجانب … به استناد مواد ۱۰، ۲۱۹، ۲۲۰ و ۲۲۳ قانون مدنی تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به انجام تعهدات قید شده در قرارداد را دارم.
همچنین از محضر دادگاه درخواست دارم، خوانده نسبت به پرداخت کلیه خسارات قانونی و هزینه دادرسی اقدام نمایند.
با سپاس و تجدید احترام
نحوه طرح دعوای الزام به ایفای تعهد قراردادی
برای طرح دعوای الزام به ایفای تعهد قراردادی ، حتماً باید یک رابطه قراردادی بین متعهد و متعهدله وجود داشته باشد و یکی از طرفین عمداً از اجرای تعهد قراردادی سرباز بزند. چنانچه موعد انجام تعهد گذشته باشد و خوانده به تعهد خود عمل نکند، امکان طرح دعوا وجود دارد .
بر اساس ماده ۲۱۹ قانون مدنی، امکان طرح دعوای الزام به ایفای تعهد قراردادی در رابطه با قرارداد های ملکی، قرارداد های مالی و … وجود دارد .نحوه طرح دعوی نیز با توجه به نوع قرارداد، متفاوت خواهد بود .همچنین متن دادخواست نیز رای هر دعوی فرق می کند. چنانچه برای طرح دادخواست و دعوای الزام نیاز به راهنمایی یا کمک کارشناسان حقوقی دارید، می‌توانید با وکلای مجموعه ما تماس بگیرید.
دعوای الزام به ایفای تعهد در کدام مرجع قانونی پیگیری می‌شود؟
بسته به اینکه موضوع قرارداد یا تعهد مالی است یا غیر مالی، مرجع رسیدگی به آن متغیر است .
- گاهی اوقات موضوع تعهد اموال منقول یا غیرمنقول است .در این مواقع نیز مرجع به خصوصی به چنین دعواهایی رسیدگی می کند. به طور کلی قرارداد های مالی و غیر منقول که موضوع آن ها مسائل مالی باشد در دادگاه محل وقوع مال غیرمنقول بررسی می شود .
- چنانچه موضوع یک قرارداد تعهد مالی و منقول باشد ،برای طرح دعوی ابتدا به زمان عقد قرارداد و مبلغ تعهد مالی توجه می شود .چنانچه مبلغ تعهد مالی بیشتر از ۲۰ میلیون تومان باشد، دادگاه صلاحیت رسیدگی به این پرونده را دارد. اما اگر مبلغ تعهد مالی کمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف وظیفه رسیدگی به چنین پرونده هایی را به عهده می گیرد.
انواع الزام به ایفای تعهد قراردادی
یکی از اصول اصلی در همه قراردادها الزام به ایفای تعهد قراردادی است و در هنگام بستن قرارداد به آن توجه می شود. اما گاهی اوقات نوع الزام متفاوت است. انواع مختلف الزام به ایفای تعهد قراردادی عبارتند از:
الف) الزام به ایفای تعهد مالی
در این مواقع طبق قرارداد تنظیم شده ،شخص متعهدله یک نفع مالی از قرارداد می برد و اگر شخص متعهد قبول نکند که در موعد مشخص شده مبلغ مقرر در قرارداد را بپردازد ،امکان طرح دعوای الزام در دادگاه وجود دارد .گاهی اوقات نیز به خاطر عدم انجام تعهد مالی ،خساراتی از متعهد دریافت می گردد .
البته هنگام طرح این دعواها باید به همه نکات توجه شود .به عنوان مثال متعهد به خاطر یک حادثه غیر منتظره نتواند تعهدات خود را عملی کند .در این مواقع نمی‌توان انتظار پرداخت خسارت داشت .این قانون است که وظیفه رسیدگی به چنین پرونده هایی را بر اساس ماده ۲۲۹ قانون مدنی به عهده دارد.
این دعاوی زمانی توسط وکیل الزام به ایفای تعهد مطرح می شوند که یکی از طرفین قرارداد از پرداخت مبلغ مقرر در قرارداد خودداری می کند.
- دعوای الزام به پرداخت قیمت کالا یا خدمات: اگر خریدار از پرداخت قیمت کالا یا خدمات خریداری شده خودداری کند، فروشنده می تواند دعوای الزام به پرداخت وجه را مطرح نماید.
- دعوای الزام به پرداخت اجاره: در قراردادهای اجاره، اگر مستأجر از پرداخت اجاره بها خودداری کند، موجر می تواند دعوای الزام به پرداخت اجاره را مطرح نماید.
- دعوای الزام به پرداخت دین: در صورت عدم پرداخت اقساط وام توسط وام گیرنده، وام دهنده می تواند دعوای الزام به پرداخت دیون را به کمک وکیل تعهدات قراردادی مطرح کند.
- دعوای الزام به پرداخت خسارت: در مواردی که یکی از طرفین قرارداد خسارتی را به طرف مقابل وارد کرده باشد، طرف متضرر می تواند دعوای الزام به پرداخت خسارت را مطرح کند.
ب) الزام به ایفای تعهد غیر مالی
الزام به تحویل مال(کالا، ملک و..)
این دعاوی زمانی مطرح می شوند که یکی از طرفین قرارداد از تحویل مال مقرر در قرارداد خودداری می کند.
- دعوای الزام به تحویل کالا: اگر فروشنده از تحویل کالای فروخته شده به خریدار خودداری کند، خریدار می تواند دعوای الزام به تحویل کالا را مطرح نماید.
- دعوای الزام به تحویل ملک: در قراردادهای خرید و فروش ملک، در صورت خودداری فروشنده از تحویل ملک، خریدار می تواند دعوای الزام به تحویل ملک را با کمک وکیل الزام به ایفای تعهد مطرح کند.
در چنین مواقعی الزام به ایفای تعهد مالی نیست. چنانچه قراردادی ما بین دو طرف بسته شده باشد و قرار باشد متعهد عملی را انجام دهد ،اما در مورد مقرر شده این کار را به پایان نرساند، متعهدله می تواند علیه او شکایت کند و او را ملزم به انجام تعهدات خود نماید. گاهی اوقات نیز بر اساس قانون، امکان دریافت دیرکرد یا جریمه برای به تعویق انداختن تعهدات از فرد متعهد وجود دارد.
الزام به انجام کار(پیمانکاری و خدمات)
این دعاوی زمانی مطرح می شوند که یکی از طرفین قرارداد از انجام تعهدات مقرر در قرارداد خودداری می کند.
- دعوای الزام به انجام پیمانکاری: اگر پیمانکار از انجام تعهدات خود در قرارداد پیمانکاری سرپیچی کند، کارفرما می تواند دعوای الزام به انجام پیمانکاری را از طریق وکیل تعهدات قراردادی مطرح نماید.
- دعوای الزام به ارائه خدمات: در صورت عدم انجام تعهدات توسط ارائه دهنده خدمات، مشتری می تواند دعوای الزام به ارائه خدمات را مطرح کند.
الزام به تنظیم سند رسمی(سند ملک، صورتمجلس تفکیکی، پروانه ساختمان)
این دعاوی توسط وکیل الزام به ایفای تعهد، زمانی مطرح می شوند که یکی از طرفین قرارداد از تنظیم سند رسمی برای انتقال مالکیت خودداری می کند.
- دعوای الزام به تنظیم سند رسمی ملک: در قراردادهای خرید و فروش ملک، اگر فروشنده از تنظیم سند رسمی انتقال مالکیت خودداری کند، خریدار می تواند از طریق وکیل الزام به تنظیم سند، دعوای الزام به تنظیم سند رسمی را مطرح نماید.
- دعوای الزام به تهیه صورتمجلس تفکیکی: این دعوا زمانی مطرح می شود که یکی از طرفین قرارداد فروش یا یکی از شرکا در ملک مشاع از انجام تعهدات مربوط به تهیه و تفکیک ملک خودداری می کند. وکیل الزام به تهیه صورتمجلس تفکیکی، با دانش حقوقی و تجربه کاری خود، موکلین را در تمامی مراحل اداری و قانونی همراهی کرده تا صورتمجلس تفکیکی به درستی و مطابق با قوانین تهیه شود.
- دعاوی مربوط به پروانه ساختمان: این دعاوی شامل اخذ پروانه، ابطال پروانه، نقض مقررات ساختمانی، تخریب و رفع خلاف، جبران خسارت و الزام به صدور پایان کار می شوند. وکیل پروانه ساختمان از تهیه دادخواست تا پیگیری مراحل قضایی، به موکلان خود کمک می کند تا حقوق و مزایای آنها در مواجهه با چنین دعاوی حفظ شود.
الزام به تخلیه و تحویل ملک(تخلیه ملک، تخلیه مغازه)
این دعاوی زمانی توسط وکیل الزام به ایفای تعهد مطرح می شوند که یکی از طرفین قرارداد از تخلیه و تحویل ملک مورد نظر خودداری می کند.
- دعوای الزام به تخلیه ملک: در قراردادهای اجاره، اگر مستأجر پس از پایان مدت اجاره از تخلیه ملک خودداری کند، موجر می تواند از طریق دعوای الزام به تخلیه ملک اقدام نماید.
- دعوای الزام به تخلیه مغازه: در قراردادهای اجاره تجاری، اگر مستأجر پس از پایان مدت اجاره از تخلیه مغازه خودداری کند، موجر می تواند دعوای الزام به تخلیه مغازه را مطرح نماید.
کلام پایانی
الزام به ایفای تعهد قراردادی هنگامی ممکن است که یک قرارداد قانونی وجود داشته باشد و یکی از طرفین نسبت به انجام تعهدات مقرر شده در قرارداد، بی اعتنایی کند. اگر درباره نحوه تنظیم دادخواست و موارد قانونی آن سوالی دارید ،می توانید با کارشناسان حقوقی مجموعه ما مشورت کنید.
