جرم جعل و استفاده از سند مجعول

جرم جعل و استفاده از سند مجعول ، سند مجعول و مجازات قانونی استفاده از آن

 سند مجعول

سند مجعول سندی است که تقلبی در آن بکار رفته باشد. یا نوشته، مهر یا امضا و… سند ساخته یا تحریف یا تغییر داده شده باشد. مانند جعل سند ملک که امضای ساختگی در آن بکار رفته است. معمولاً جعل در مورد اسناد با ارزش صورت می گیرد. جعل اسناد ملکی نیز در همین راستا معمولاً از سوی جاعلین و کلاهبرداران ملکی انجام می پذیرد.

استفاده از سند مجعول یعنی چه؟

یعنی شخصی از سند مجعول به جای سند اصلی استفاده نماید. مثلاً سند جعلی ملک را به عنوان سند اصلی به خریدار ملک ارائه دهد.

• استفاده از سند مجعول مادی: سندی است که در متن ، مهر ، امضا و امثال آن تغییر یا تحریفی ایجاد و یا سند به صورت جعلی ساخته شده باشد.
• استفاده از سند مجعول معنوی: سندی رسمی است که در حین تنظیم آن توسط مأمور دولتی در تحریر نوشته های راجع به وظایف شان مرتکب جعل و تزویر شده باشند. اعم از اینکه موضوع یا مضمون آن را تغییر دهند. یا گفته و نوشته یکی از مقامات رسمی . و یا مهر یا تقریرات یکی از طرفین را تحریف کنند. همچنین امر باطلی را صحیح یا صحیحی را باطل یا چیزی را که بدان اقرار نشده است، اقرار شده جلوه دهند.

جرم استفاده از سند مجعول

استفاده از سند مجعول جرم است. و مانند جرایم دیگر دارای عناصر سه گانه قانونی، مادی و روانی است.

عنصر قانونی

منظور از عنصر قانونی، مواد قانونی است که جرم استفاده از سند مجعول را پیش­بینی نموده و مجازات برای آن تعیین نموده است. مواد 524، 525، 526، 527، 528، 530، 535، 536، 537 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات عنصر قانونی جرم استفاده از سند مجعول می­باشد.

عنصر مادی

عنصر مادی همان رفتار فیزیکی است که فرد مرتکب می شود. هر رفتاری که به معنای استفاده کردن از سند جعلی باشد، عنصر مادی استفاده از سند جعلی محسوب می­شود. مانند ارائه دادن پاسپورت جعلی به مأمور گمرک برای خروج از کشور، ارائه گواهینامه رانندگی جعلی به مأمور راهنمایی و رانندگی، ارائه گواهی اتمام خدمت سربازی جعلی برای استخدام در یک شغل، دادن سند جعلی خرید یک ملک به دادگاه.

عنصر معنوی

عنصر معنوی همان سوء نیت فرد و قصد و آگاهی شخص برای استفاده از سند مجعول است. یعنی فرد استفاده کننده می­داند که این سند جعلی است . و با آگاهی از جعلی بودن سند از آن استفاده می­کند. یا عامدانه و با قصد استفاده از سند مجعول از آن استفاده می­کند.

 قانون استفاده از سند جعل شده

مواد 524، 525، 526، 527، 528، 530، 535، 536، 537 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات عنصر قانونی جرم استفاده از سند مجعول را پیش­بینی نموده و مجازات برای آن تعیین نموده است.

مجازات استفاده از سند جعل شده

در قانون مجازات اسلامی و برخی از قوانین خاص برای جرم استفاده از سند مجعول مجازات تعیین شده است. برابر مواد 524 تا 529 قانون مجازات اسلامی، جعل اسناد دولتی و استفاده از اسناد جعلی می تواند برای عاملین آن مجازات حبس از یک تا بیست سال در پی داشته باشد.

استفاده از سند جعلی به دو دسته تقسیم می­شود:

1. استفاده از سند رسمی جعلی

سند رسمی براساس قانون مدنی سندی است که دارای شرایط زیر باشد:

الف: مطابق قانون تنظیم شده باشد.

ب: توسط مأمور رسمی تنظیم شده باشد.

پ: در حدود اختیارات مأمور رسمی تنظیم شده باشد.

جرم استفاده از سند رسمی مجعول شامل استفاده از اسناد مجعول زیر است:

الف: احکام یا امضاء یا فرمان یا دستخط مقام رهبری یا روسای سه قوه به اعتبار مقام آنها

ب: احکام یا امضاء یا مهر یا دستخط معاون اول رئیس جمهور، وزاء یا مهر یا امضای اعضای شورای نگهبان یا نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا مجلس خبرگان یا قضات یا یکی از روسا یا کارمندان و مسئولین دولتی از حیث مقام رسمی آنها.

پ: مهر یا تمبر یا علامت یکی از شرکتها یا موسسات یا ادارات دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی.

ت: احکام دادگاهها یا اسناد یا حواله های صادره از خزانه دولتی.

ث: اسکناس رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی نظیر برات های قبول شده از طرف بانک ها یا چک های صادره از طرف بانکها و سایر اسناد تعهدآور بانکی

ج: سایر اسناد تعهدآور بانکی و نیز اسناد یا اوراق بهادار یا حواله ­های صادره از خزانه

ح: مدارک اشتغال به تحصیل یا فارغ‌التحصیلی یا تأییدیه یا ریز نمرات تحصیلی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی‌ داخل یا خارج از کشور یا ارزشنامه‌های تحصیلات خارجی.

خ: منگنه یا علامت یکی از ادارات یا مؤسسات یا نهادهای عمومی غیر دولتی

2. استفاده از سند عادی جعلی

سند عادی سندی است که فاقد یکی از شرایط لازم برای سند رسمی باشد.