مطالبه اجرت المثل ملک و ایام تصرف ، اجرت المثل اجاره
مطالبه اجرت المثل اجاره چیست؟
یکی از دعاوی ملکی مطرح در مراجع قضایی، دعوی مطالبه اجرت المثل است. این دعوا از جمله دعاوی میان مالک و مستأجر است. در این مورد، این مالک است که علیه مستأجر خود طرح دعوی می کند. به طور کلی قراردادهای اجاره از منظر زمان اجاره، یا قبل از سال 76 منعقد شده اند یا بعد از آن. در قراردادهای اجاره بعد از سال 76 ، پس از این که مدت قرارداد به پایان رسید، عقد اجاره نیز پایان می یابد. ممکن است پس از انقضای مدت، مستاجر، محل اجاره را بدون اجازه از مالک همچنان در تصرف خود داشته باشد.
مطلب مفید | تصرف عدوانی تخلیه ید
در این صورت، موجر برای مدت مورد نظر، می تواند اجرت المثل دریافت کند. حتی اگر مستاجر از مورد اجاره، استفاده نکرده باشد. چنان چه مستاجر بعد از اتمام مدت با اجازه مالک، ملک را در تصرف خود داشته باشد، زمانی باید اجرت المثل بدهد که از آن استفاده کرده باشد. بنابراین اگر مالک، درخواست اجرت المثل کند اما مستاجر آن را پرداخت ننماید، باید دادخواست مطالبه اجرت المثل مطرح شود.
مطلب مفید | وکیل دعوای اجاره و تخلیه ملک
ارجاع به نظر کارشناس رسمی
بعد از تشکیل جلسه رسیدگی و استماع اظهارات طرفین، دادگاه در صورت محق بودن مالک، موضوع را به کارشناس رسمی دادگستری ارجاع می دهد. کارشناس رسمی دادگستری با بررسی و ارزیابی اجرت المثل ملک با توجه به موقعیت و شرایط آن، و مقایسه با املاک مشابه، میزان اجرت المثل را در دوره ای که ملک در تصرف مستاجر بوده است، مشخص می کند. مبلغ مطالبه اجرت المثل ممکن است از مبلغ اجاره کمتر و یا بیشتر باشد.
در مواردیکه خواهان و یا وکیل وی از مبلغ دقیق اجرت المثل اطلاعی ندارند برای بدست آمدن مبلغ تقریبی موضوع را ابتدا به کارشناس با ارائه یک دادخواست تامین دلیل ارجاع می دهند. این مورد از طریق شورای حل اختلاف انجام میشود. کارشناس منتخب جهت بررسی موضوع انتخاب و با توجه به نظر ایشان و مبلغ پیشنهادی ابطال تمبر وکالت و هزینۀ دادرسی صورت می پذیرد.
مطلب مفید | حکم تخلیه مستاجر فوری
طرفین دعوی اجرت المثل
در دعوی مطالبه اجرت المثل، موجر به عنوان خواهان و مستأجر به عنوان خوانده می باشند.
مرجع صالح برای رسیدگی
دادخواست مطالبه اجرت المثل در دادگاه محل وقوع ملک، قابل طرح است.
نحوه اجرای رای
ممکن است مستاجر به مبلغ معین شده در رای محکوم شود. در این صورت، موجر باید از طریق صدور اجرائیه به همان میزان از اموال مستاجر، مانند اتومبیل و … را توقیف کند. این امر برای فروش آن ها و تأمین میزان اجرت امثل انجام می پذیرد.
مطلب مفید | زمان اجرت المثل ایام تصرف
اگر اموالی از مستاجر در دسترس نباشد، حکم جلب وی صادر می شود. تا زمانی که مستاجر، مبلغ محکومیت را پرداخت نکند و یا دادخواست اعسار تقدیم نکند، در حبس می ماند. موجر می تواند، پس از قطعیت حکم و صدور اجرائیه، مبلغ اجرت المثل را از ودیعه مستاجر که نزد وی است، کسر و وصول کند.
نکات مهم در ارتباط با دعوای مطالبه اجرت المثل ایام تصرف
تنها مالک رسمی ملک یا وکیل قانونی او می توانند دادخواست مطالبه اجرت المثل ایام تصرف را ارائه نمایند. اگر موجر پس از پایان مدت اجاره، خواهان تخلیه مستأجر نگردد این امر ظاهراً بدین معناست که برای ادامه تصرفات مستأجر، رضایت دارد. چنانچه مورد اجاره بدون تعدی یا تفریط مستأجر، کلاً یا بعضاً تلف گردد، مستأجر ضامن نیست.
در صورتیکه شخصی از ملک فرد دیگری بدون رضایت او استفاده نماید، می بایست به میزان مدت استفاده از ملک، اجرت المثل پرداخت نماید. اگر مدت اجاره تمام شود و مالک درخواست تخلیه نماید اما مستأجر تخلیه نکند، مستأجر در حکم غاصب است و ضامن عین و منافع ملک می باشد. گاهی اوقات ممکن است که در قرارداد اجاره نوشته شود که در صورت اتمام مدت اجاره، مبلغ اجرت المثل به میزان اجاره بها می باشد. این شرط در صورتی نافذ است که مستاجر با رضایت مالک در ملک سکونت داشته باشد.
در صورتی که موجر تقاضای تخلیه ملک را بکند و مستاجر تخلیه نکند، در اینصورت اجرت المثل بر اساس ارزش واقعی و با نظر کارشناس تعیین می گردد. اجرت المثل ایام تصرف در حکم خسارت می باشد. چنانچه مستأجر به دلیل استرداد مبلغ ودیعه از سوی موجر، مورد اجاره را تخلیه ننماید موظف است تا زمان تخلیه اجرت المثل را پرداخت نماید.
رویه و نظرات قضایی در مورد مطالبه اجرت المثل