ارث زن از شوهر

ارث زن از شوهر

آشنایی با ارث زن از شوهر

پس از فوت مرد، در صورتی که متوفی متاهل باشد، یکی از وراث او همسرش یا زوجه وی خواهد بود. بر اساس ماده ۸۶۴ قانون مدنی از اشخاصی که بواسطه رابطه سببی ارث میبرند، زوجینی هستند که هنگام فوت همسر خود زنده باشند. اینکه زوجه جزء وراث متوفی محسوب شود و در حالتهای مختلف ارث زن از شوهر چه قدر خواهد بود، به عوامل مختلفی بستگی دارد.

سهم الارث زن از شوهر یکی از پرچالش ترین امور در دعاوی و اختلافات خانوادگی نیز محسوب میگردد. وکیل ارث و انحصار وراثت در اینگونه دعاوی و اختلافات میتواند موکلین خود را راهنمایی و در صورت طرح دعوا در دادگاه ، از حقوق موکل خود دفاع نماید.

آیا عقد موقت یا دائم روی ارث زن از شوهر مؤثر است؟

از پرتکرارترین سوالاتی که همواره در خصوص ارث زن از شوهر مطرح میشود، بحث موقتی یا دائمی بودن نکاح میباشد. در این مورد باید گفت از نکات حائز اهمیت در مورد ارث زن از شوهر این است که زن در صورتی میتواند از شوهر خود ارث ببرد که در عقد دائم او باشد.

ماده ۹۴۰ قانون مدنی به این موضوع پرداخته است . این ماده صراحتاً ذکر میکند شرط ارث زن از شوهر خود ، ازدواج دائمی است. بدیهی است در عقد موقت، ارث به زوجه تعلق نمیگیرد. زیرا این موضوع با قواعد آمره ارث در تعارض میباشد.

اگر فردی بخواهد به زوجه در نکاح موقت ارث تعلق بگیرد ، میتواند از طریق وصیت نامه و پس از وفات خود مالی برای او در نظر بگیرد. تمام افراد این حق را دارند که پیش از فوت طی وصیت نامه رسمی در مورد یک سوم از اموال شان تصمیم‌ گیری نموده و به عنوان مثال آنرا به همسر موقت خود واگذار کنند.

مطلب مفید | اعتبار وصیت نامه رسمی و عادی

سهم ارث زن از اموال همسر با وجود فرزند

میزان سهم ارث زن از اموال شوهرش در صورت داشتن فرزند و یا نداشتن فرزند متفاوت است. در واقع ملاک فرزندان متوفی ، بسیار مهم میباشد. به این معنا که اهمیتی ندارد فرزندان حاصل ازدواج فعلی باشند یا متوفی از همسر دیگری فرزند داشته باشد. مطابق با ماده ۹۱۳ قانون مدنی میزان ارث زن از شوهر در صورتیکه متوفی دارای فرزند باشد، به اندازه یک هشتم از کل اموال منقول و غیرمنقول او میباشد. یک هشتم از اموال غیر منقول به تمام اموال عرصه و اعیان مانند زمین، بنا، ساختمان و… گفته میشود.

سهم ارث زن از شوهر

حالت دیگری که در خصوص سهم ارثیه از شوهر مطرح میشود؛ زمانی است که متوفی هیچ فرزندی ندارد. مطابق با ماده ۹۴۶ از قانون مدنی زمانی که متوفی هیچ فرزندی نداشته باشد سهم ارث زن از شوهر به اندازه یک چهارم از اموال منقول و یک چهارم از اموال غیر منقول متوفی خواهد بود.

ارث زن از شوهر در خصوص متوفیانی که بیش از یک همسر دارند چگونه است؟

طبق قانون مردان این حق را دارند تا حداکثر ۴ همسر بصورت نکاح دائم اختیار کنند. بنابراین پس از فوت فردی با بیش از یک همسر با ازدواج دائمی هیچکدام از آنها از سهم الارث همسر خود محروم نخواهند شد. طبیعی است وقتی متوفی بیش از یک همسر دائمی دارد در چنین شرایطی تعیین سهم ارث زن از شوهر با هنگامی که متوفی تنها یک همسر با عقد دائم داشته باشد متفاوت خواهد بود. پس از فوت متوفی ، سهم الارث بطور کاملاً مساوی بین همسران او تقسیم خواهد شد.

تقسیم سهم الارث بین همسران با نکاح دائمی به این صورت است که سهم الارث فرزندان مشخص شده و در مرحله بعدی، ارث زن از شوهر معین میشود. به عبارتی، آنچه به عنوان سهم ارث زوجه باقی میماند، بین همسران دائمی متوفی تقسیم خواهد شد. در صورتیکه متوفی فرزندی نداشته باشد، یک چهارم و در صورتی که دارای فرزند باشد، یک هشتم به زوجین تعلق خواهد گرفت. که این میزان باید به صورت مساوی بین همسران دائمی متوفی تقسیم شود.

آیا در صورت طلاق، سهم الارث به زن تعلق میگیرد؟

عموم مردم تصور میکنند که با طلاق زن و شوهر از یکدیگر آنها از یکدیگر ارث نمیبرند. اما واقعیت این است که طلاق دارای انواع مختلفی است و سهم ارث زن از شوهر در انواع مختلف طلاق یکسان نمیباشد. در حقیقت شرایط متفاوتی حاکم است و همین موضوع یکی از بزرگترین ابهامات وراث و طرفین دعاوی حقوقی است که در ادامه به آن میپردازیم.

طلاق رجعی:

طلاق رجعی به شرایطی گفته میشود که در طی مدت عده که بازه زمانی سه ماه و ده روزه است، اگر زوج از طلاق پشیمان شود حتی بدون رضایت همسرش حق رجوع به او را دارد. طی این بازه زمانی سه ماه و ده روز مرد موظف به پرداخت نفقه به زن است. اگر در این بازه زمانی مرد فوت کند، براساس ماده ۹۴۳ از قانون مدنی، زن جزء وراث قانونی متوفی به شمار میرود. در صورتیکه از مدت زمان عده گذشته باشد دیگر سهم ارث زن از شوهر منتفی است.

طلاق بائن:

از انواع طلاق، طلاق بائن است. مرد در مدت زمان عده نمیتواند به زن رجوع کند و موظف به پرداخت نفقه هم نیست. به این ترتیب زوجه جز وراث محسوب نمیشود و سهم الارث به او تعلق نخواهد گرفت. یکی از استثنائاتی که در خصوص قانون ارث زن از شوهر وجود دارد، در مورد ابتلا به بیماریهای سخت منجر به فوت میباشد. در صورتی که فردی همسرش را یک سال قبل از فوت طلاق دهد و در اثر ابتلا به همان بیماری سخت از دنیا برود، قانونا جزء وراث محسوب شده و در اموال همسرش سهم دارد.

بررسی سهم الارث زوجه از همسر درخصوص اموال منقول و غیرمنقول

به طورکلی اموال متوفی میتواند به دو دسته اصلی اموال منقول و غیرمنقول تقسیم شود. این که ارث زن از شوهر به کدام دسته از این انواع تعلق میگیرد، یکی دیگر از سوالاتی است که همواره برای وارثان مطرح میشود. در خصوص پاسخ به این سوال باید گفت که قانون از سالهای گذشته تاکنون در خصوص ارث زن از اموال منقول و غیرمنقول همسر متوفی تغییر کرده است.

تا قبل از سال ۱۳۸۷ قانون به این شکل بود که زوجه از عین اموال منقول سهم الارث دریافت میکرد. همچنین از قیمت و یا عین اموال غیر منقول مانند زمین هیچ ارثی نصیب زوجه نمیشد. این در حالی است که پس از سال ۱۳۸۷ قانون مدنی دستخوش تغییر شد. مطابق با ماده ۹۴۶ و ۹۴۸ از قانون مدنی ارث زن از شوهر از اموال منقول و غیرمنقول است. به این ترتیب که علاوه بر اینکه زوجه میتواند سهم الارثی از عین اموال منقول متوفی داشته باشد، از قیمت اموال غیر منقول مانند زمین نیز به زوجه ارث میرسد.

گاهی اوقات زوج با استنکاف وراث از پرداخت سهم الارث ایشان از قیمت اموال غیر منقول مواجه میشوند. که بر اساس ماده ۹۴۸ از قانون مدنی در حال حاضر زوجه این حق را دارد که بتواند از عین اموال غیر منقول نیز سهم الارثی داشته باشد. برای این کار زوجه باید از طریق مراجع قضایی دادخواست خود را تنظیم نماید. در صورتیکه قیمت اموال غیر منقول به عنوان سهم الارث به زوجه داده نشود، میتواند اقدامات قانونی در خصوص تملک نسبت به عین اموال غیر منقول را انجام دهد.

اهمیت کمک گرفتن از وکیل در پرونده های سهم الارث زن از شوهر

وکیل برای گرفتن ارث زن از شوهر

پرونده های مربوط به ارث زن از شوهر مانند سایر مسائل حقوقی پیچیدگیهای خاص خود را دارد. موفقیت در چنین پرونده‌هایی مستلزم داشتن دانش کافی در خصوص مسائل حقوقی و قوانین مدنی در زمینه سهم الارث زن از شوهر میباشد. در چنین شرایطی بهترین کار این است که افراد برای دریافت حق و حقوق خود، از یک وکیل متخصص در این حوزه کمک بگیرند. به این ترتیب پیش از ارائه هرگونه دادخواست، مراجعه به یک وکیل حقوقی و در میان گذاشتن جزئیات پرونده الزامی است. دریافت مشاوره میتواند به صورت حضوری یا تلفنی باشد که بستگی به روند کاری وکیلی دارد که قرار است عهده دار وکالت پرونده حقوقی شود‌.

 سخن پایانی

بحث ارث جزء پرتکرارترین مباحث حقوقی است و افراد اطلاعاتی به صورت محدود و جزئی در این زمینه دارند. این موضوع به همین جا ختم نمیشود. زیرا بحث ارث زن از شوهر به ویژه هنگامی که تعداد وراث متوفی بالا باشد، از پیچیدگیهای بیشتری برخوردار است. همچنین محاسبه دقیق سهم الارث به آسانی امکان پذیر نمیباشد. در صورتی که افراد از ابتدا این مسئله حقوقی را با یک وکیل باتجربه در میان بگذارند، بروز اختلافات حقوقی و درگیریهای احتمالی بین وراث متوفی در زمینه ارث به حداقل خواهد رسید.

مطلب مفید | نفقه و شرایط دریافت آن