تفاوت دعاوی ملکی کیفری و حقوقی
دعاوی از لحاظ قانونی به دو دسته تقسیم می شود: دعاوی حقوقی و دعاوی کیفری. دعاوی ملکی نیز از این قاعده مستثنی نیست. یعنی برخی دعاوی ملکی جنبه حقوقی و برخی نیز جنبه کیفری پیدا می کنند.
مطلب مفید | وکالت دعاوی ملکی ثبتی
در حقیقت این نوع دعوا و وضعیت تشکیل پرونده است که تعیین کننده جنبه حقوقی یا کبفری دعاوی خواهد بود. و در مواقعی افراد به حقوق یکدیگر تجاوز و قانون را نقض می نمایند. در این موارد ممکن است آنان تصمیم بگیرند از طریق مراجع قضایی و با طرح دعوی از حقوق خود دفاع کنند. آنان ناگزیر می شوند دست به انتخاب بزنند و نوع طرح دعوای خود را مشخص نمایند. در اینجا اندک دانش و اطلاعات حقوقی می تواند مسیر درست را به افراد نشان دهد. اما اکثر مردم از دانش حقوقی کافی در این زمینه برخوردار نیستند.
مطلب مفید | وکالت در دعاوی حقوقی و کیفری
ماهیت دعوای حقوقی
قانون مدنی دو دسته حقوق برای افراد قایل شده است. «اموال» و «اشخاص». در خصوص اموال می توان به مواردی همچون رهن، اجاره، خرید و فروش و … اشاره نمود. در دسته مربوط به اشخاص، موضوعاتی مثل ازدواج، طلاق، تابعیت، حضانت و … قرار دارد. در خصوص هر یک از این موضوعات، چنانچه حق افراد بر اثر اعمال و رفتار دیگران نقض شود و این نقض موجب خسارت یا ضرر مالی یا شخصی گردد، می توان علیه او ، در دادگاه صالح برای دعاوی حقوقی طرح دعوا نمود.
نحوه طرح دعوای حقوقی و کیفری
دعوای کیفری و حقوقی از منظر نحوه طرح، متفاوت از یکدیگر اقامه می شوند. اقامه دعوای حقوقی مستلزم تنظیم و تقدیم دادخواست و در برخی از موارد قانونی، نیازمند تنظیم و تقدیم درخواست می‌باشد. دعوای کیفری برای طرح مستلزم تنظیم شکوائیه است. بنابراین نمی‌توان اموری را که فاقد جنبه کیفری است، از طریق طرح شکایت مورد پیگیری قرار داد. هم‌چنین اقامه این دعاوی بدون پرداخت هزینه‌ی دادرسی امکان‌پذیر نیست. با این تفاوت که هزینه دادرسی در تمامی دعاوی کیفری یکسان و برابر است. در دعاوی حقوقی اما این هزینه براساس بهای خواسته متغیّر می‌باشد.
مطلب مفید | دعاوی ثبتی ملکی
و در این دعاوی، به میزانی که بهای خواسته افزایش یابد، هزینه دادرسی نیز افزایش خواهد یافت. در مواردی خواهان دعاوی حقوقی توانایی پرداخت این هزینه را ندارد. بنابراین در این موارد خواهان در ابتدا با تقدیم دادخواست اعسار بدون پرداخت این هزینه در مراحل ابتدایی، دعوای حقوقی خود را طرح می نماید. به طرفین دعوای حقوقی، «خواهان» و «خوانده» و به طرفین دعوای کیفری، «شاکی» و «مُشتکی‌عنه» گفته می‌شود.
مطلب مفید | شماره وکیل ملکی خوب
مرجع رسیدگی کننده به دعاوی حقوقی و کیفری
هر یک از دعاوی حقوقی و کیفری مراجع رسیدگی جداگانه دارند. مرجع صالح برای طرح شکایت دعاوی کیفری، دادسرا می‌باشد. البته این شکایات ممکن است در نزد ضابطان دادگستری(همچون افسران و درجه‌داران نیروی انتظامی) نیز صورت گیرد. ولی با این حال باید آن‌ها نیز پس از ثبت شکایت آن را به مقامات قضایی ارجاع دهند.
پس از انجام تحقیقات مقدماتی در خصوص پرونده، حسب موضوع شکایت، پرونده کیفری با صدور قرار جلب به دادگاه‌های کیفری ارجاع داده می‌شود. تا پس از انجام بررسی‌های لازم حکم قانونی صادر شود. این در حالی است که در دعوای حقوقی مراجع قضایی حقوقی صلاحیت رسیدگی به دعوا را دارند. اساساً نهاد دادسرا در این مراجع وجود ندارد. از حیث صلاحیت محلی نیز در دعاوی حقوقی قاعده آن است که دادگاه محل اقامت خوانده صلاحیت رسیدگی دارد. در دعاوی کیفری شکوائیه باید در دادسرای محل وقوع جرم تنظیم گردد.
مطلب مفید | چک صیادی و سامانه صیاد
تفاوت دعاوی حقوقی و کیفری
طرح دعاوی کیفری زمانی محمل قانونی دارد که رفتار انجام شده که به تضییع حقوق دیگری انجامیده است، دارای عنوان مجرمانه باشد. به عبارتی قانون‌گذار آن را جرم‌انگاری نموده و برای آن مجازات در نظر گرفته باشد. در حالی که در دعاوی حقوقی، نمی‌توان از دادرس انتظار صدور حکم مجازات شخص محکوم را داشت. زیرا اساساً نه وی صلاحیت صدور چنین حکمی را دارد و نه آنکه رفتار ارتکاب یافته جنبه مجرمانه دارد که منجر به صدور حکم مجازات برای محکوم شود.
مطلب مفید | مشاوره با وکیل کیفری
