یکی از مهمترین مسائل پس از جدایی والدین ، حضانت فرزند طبق قانون جدید، است . از نظر حقوقی، موارد حضانت دختران و پسران تفاوت اندکی با هم دارند. در بیشتر موارد اختلاف اساسی میان حضانت فرزند پسر و یا حضانت فرزند دختر وجود ندارد.

قانون جدید حضانت فرزند پسر و دختر بعد از طلاق اشاره میکند که حضانت میتواند به پدر یا مادر در سنین خاص داده شود. علاوه بر این، طبق قانون، منافع کودکان در اولویت قرار دارد. در این مقاله به بررسی حضانت دختر و پسر و شرایط مختلف آن پرداخته شده است.

مطلب مرتبط | حضانت فرزند پسر و دختر از تولد تا بلوغ

حضانت طبق قانون جدید چیست؟

حضانت به معنای مراقبت و نگهداری از کودک است. متأسفانه در قانون مدنی تعریفی از این واژه نشده است. اما مفهوم حضانت را میتوان مراقبت و حمایت جسمی و روحی از طفل دانست . طبق قانون مدنی، حضانت حق والدین و این حق بر عهده پدر و مادر است. یعنی رسیدگی به فرزندان حق طبیعی پدر و مادر است و هیچکس نمیتواند این حق را سلب کند.

اما در صورت فوت والدین و یا فوت یک والد و عدم صلاحیت والد دیگر این شرایط تغییر خواهد کرد. در چنین شرایطی حضانت فرزندان ممکن است به افراد دیگری از بستگان داده شود که در ادامه درباره آن توضیح خواهیم داد.

حضانت فرزند توسط مادر طبق قانون جدید

حضانت فرزند توسط مادر

طبق ماده 1169 قانون مدنی سابق، در صورت عدم زندگی مشترک پدر و مادر، پسران میتوانستند تا سن 2 سالگی با مادر خود زندگی نمایند. همچنین دختران نیز میتوانستند تا سن 7 سالگی با مادر خود زندگی کنند.

حضانت فرزند بعد از طلاق طبق قانون جدید تا 7 سالگی متعلق به مادر دانسته شده است. در این میان تفاوتی میان دختر و پسر وجود ندارد.

البته وقتی دختران به سن نه سالگی و پسران به سن پانزده سالگی میرسند، از حضانت آزاد میشوند. و شخصاً تصمیم میگیرند که با کدامیک از والدین یا دیگر بستگان زندگی کنند. مشکل حضانت فرزندان از سوی مادران در مواقع جدایی بیشتر در مورد پسرانی مطرح میشود که مادران آنها پس از کودکی و شیرخوارگی مجبورند حضانت را به پدرانشان بسپارند.

سرپرستی فرزند دختر

قانون مدنی به دادگاهها این امکان را میدهد در صورت بروز اختلاف بین مادر و پدر بر سر حضانت فرزند پس از هفت سالگی فرزند، تصمیم بگیرند که کدامیک از والدین مسئول حضانت فرزند باشند. دادگاهها بر اساس مصلحت طفل این موضوع را تعیین میکنند، حتی اگر پدر مشکل خاصی نداشته باشد باز این دادگاهها هستند که در مواقع اختلاف ، تشخیص میدهند مثلاً طفل نزد مادر باقی بماند.

حضانت فرزند پسرطبق قانون جدید

در 8 آذر 1382 در جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام، ماده 1169 قانون مدنی اصلاح شد. طی آن طبق قانون جدید، سن حضانت تغییر کرد و موجب اعطای حضانت پسر و دختر تا هفت سالگی به مادر شد.

فرزند خواندگی بعد از فوت پدر

طبق ماده 1171 قانون مدنی، در صورت فوت یکی از والدین، حضانت طفل با زنده است. طبق ماده مذکور در صورتیکه حضانت طفل با پدر باشد و پدر فوت کند و مادر زنده باشد حضانت طفل به عهده اوست. اگر پدر قیم معین کرده باشد یا در صورتی که بعد از فوت پدر حضانت با جد پدری باشد در این موارد حضانت طفل بر عهده مادر است. بنابراین، اگر پدر طفل فوت کند، جد یا قیم منصوب از طرف پدر، اختیاری برای حضانت طفل ندارند و حضانت فرزند بر عهده مادر اوست.

حضانت فرزند بدون طلاق

عموماً حضانت فرزند طبق قانون جدید قبل از طلاق بر عهده زن و شوهر است . یعنی حضانت بر عهده هر دو است. البته ممکن است یکی از والدین فوت کند یا از قبول مسئولیت خودداری کند. در هر صورت، اگر حضانت برای مدتی که قانون تعیین میکند به یکی از والدین سپرده شود، در این مدت والدین نمیتوانند از مسئولیت طفل خودداری کنند. بنابراین، حضانت فرزندان قبل از طلاق بر عهده پدر و مادر است، مگر در موارد خاص که عدم صلاحیت فرد محرز شود.

موارد نقض حضانت فرزند پسر و دختر

موارد نقض حضانت

یک نکته مهم آنکه حضانت را میتوان از یک یا هر دو والدین سلب کرد. زیرا ممکن است که یکی از والدین یا هر دو به این وظیفه عمل نکنند. یا موجب آسیب روحی، جسمی و اخلاقی به کودک شده باشند. در اینصورت صدمه روحی و اخلاقی به فرزند منتقل میشود. مواردی که موجب سلب حضانت والدین میشود عبارتند از:

اعتیاد شدید به الکل، مواد مخدر و قمار
انجام کارهای مفسده و غیر اخلاقی (به طوری که همه او را بدنام بدانند)
مجبور کردن کودک به گدایی
اجبار کودک به قاچاق
ایجاد محیط و اجبار کودک به کارهای خلاف شرع و اخلاق (مانند روسپی گری)
کتک زدن کودک
بیماری روانی (با تشخیص پزشکی قانونی)

حضانت فرزند توسط پدر بزرگ یا اجداد پدری

هر والدی که حضانت فرزند به عهده او واگذار شده است، نمیتواند از نگه داشتن فرزند امتناع نماید. ولی ممکن است شرایطی به وجود آید که هیچ یک از والدین نتوانند از فرزند خود نگهداری نمایند. این شرایط ممکن است مربوط به فوت پدر و مادر و یا اینکه پدر فوت کرده و مادر صلاحیت نگهداری از فرزند را نداشته باشد پیش می آید. در چنین شرایطی موضوع حضانت فرزند توسط پدر بزرگ یا جد پدری به میان می آید. در حقیقت پدر بزرگ به عنوان ولی فرزندان شناخته میشود و میبایست از آنان نگهداری نماید.

وکیل حضانت فرزند دختر و پسر چه کسی است؟

وکیل حضانت فرزند به شخصی گفته میشود که به وکیل خانواده معروف است. وی آموزش های حقوقی دیده، پروانه وکالت را اخذ کرده و در تشریفات پرونده های مربوط به حضانت فرزند طبق قانون جدید شرکت میکند.

این وکیل معمولاً سوابق حقوقی در زمینه دعاوی خانواده دارد، بنابراین با مراجع قانونی خانواده آشنا است. وی میتواند عملکرد نسبتاً خوبی در این نوع پرونده ها داشته باشد.

وکیل حضانت فرزند، رسیدگی به پرونده های مربوط به حضانت را تسریع میبخشد و تأثیر بسیار خوبی در سرنوشت پرونده دارد . بنابراین متقاضیان مجبور نیستند هزینه زیادی را در طول پرونده و در هر مرحله از رسیدگی بپردازند.

مطلب مرتبط | وکیل حضانت فرزند پسر

وکیل حضانت

سخن پایانی

موضوع حضانت فرزند طبق قانون جدید، موضوعی است که هنوز نیاز به بررسی و بازنگری چند باره دارد. زیرا با تغییر نسلها و تغییر جامعه، انتظارات و شرایط مساعد زندگی کودکان نیز تغییر میکند.

حال با تصویب این قوانین، تصویر قوانین مربوط به حضانت فرزندمان واضح تر شده است. همچنین اولویت دادن به توانایی ها و خواسته های کودک در تصمیم گیریها باعث میشود تصمیم دادگاه با روحیه کودک در این شرایط بحرانی منطبق باشد.

همچنین با نظارت و مراقبت بیشتر والدین بر نحوه نظارت بر فرزندانشان، این جنبه از رفتار توهین آمیز را تا حد زیادی کاهش داده است. در حالیکه قوانین حضانت کودک به این چند مورد ختم نمیشود، در این مقاله سعی کردیم با ارائه اطلاعات کلی در این زمینه، آگاهی خانواده ها و کسانی که با این مسائل دست و پنجه نرم میکنند را افزایش دهیم.

برای مشاوره حقوقی و اعطای وکالت به وکیل خانواده میتوانید با ما در ارتباط باشید.