شکایت اعاده حیثیت
نحوه شکایت اعاده حیثیت چگونه است؟
اعاده حیثیت به این معنا است که بعد از اینکه ثابت شود جرمی صورت نگرفته است، فردی که مورد اتهام بوده ، به خاطر به خطر افتادن آبرو و حیثیت اش می تواند شکایت کیفری تحت عنوان اعاده حیثیت علیه فردی که افترا زده مطرح کند.
وقتی فردی قربانی افترا می شود و به او اتهام نابجا زده می شود، بعد از اثبات بی گناهی ، می‌تواند اعاده حیثیت کند. او می تواند علیه فردی که باعث این ماجرا بوده است شکایت مطرح کند. درخواست اعاده حیثیت در واقع یک شکایت قانونی است که در پی آن از آبروی افراد حراست می شود.
مطلب مفید | وکیل اعاده دادرسی
وقتی فردی به سبب اتهام ناروایی که به او نسبت داده شده دچار آسیب می شود، با مطرح کردن شکایت می تواند از حقوق معنوی خود دفاع کند. البته قبل از اقدام به درخواست اعاده حیثیت باید از فرد قربانی رفع اتهام شود و بی گناهی او به اثبات برسد. مطرح کردن اعاده حیثیت به دو روش مختلف انجام می شود . در ادامه هر کدام را بررسی می کنیم.
روش های مختلف اعاده حیثیت
اعاده حیثیت به دو شیوه متفاوت مطرح میشود. شکایت اعاده حیثیت (کیفری) و دادخواست اعاده حیثیت (حقوقی) دو شیوه متفاوت طرح دعوا هستند. شکایت اعاده حیثیت کیفری زمانی مطرح می شود که فردی از سوی فرد دیگری مورد اتهام قرار می گیرد و به او جرمی نسبت داده می شود.
مطلب مفید | اعاده دادرسی حقوقی
فرد متهم بعد از اثبات بی گناهی خود از طریق راه های قانونی، می تواند شکواییه تنظیم کند. در این مورد مطرح کردن اعاده حیثیت به چند شیوه متفاوت شامل: نشر اکاذیب، افترا و توهین مطرح می شود.
مورد دیگر اعاده حیثیت به شیوه حقوقی است. وقتی فردی در گذشته جرمی را مرتکب شده و به سبب ارتکاب آن جرم از یک حق اجتماعی محروم میشود. قطعاً به سبب این موضوع آبروی او لکه دار شده است. در این صورت فرد قربانی می تواند با مطرح کردن شکایت حقوقی آبروی رفته خود را بازگرداند و از حقوق اجتماعی از دست رفته خود حراست کند.
شرایط تحقق جرم افترا
برای اینکه فردی بتواند شکایت اعاده حیثیت را علیه فرد دیگر مطرح کند، شرایط خاصی وجود دارد که از لحاظ قانونی لازمه تحقق جرم توهین و افترا هستند. مورد اول این است که به فردی جرمی نسبت داده شود . یعنی او مورد اتهام ناروایی قرار بگیرد و قربانی توهین نابجا شود.
مطلب مفید | وکیل ممانعت از حق
مورد بعدی این است که فردی که اتهام ناروایی زده مشخص و شناخته شده باشد تا بتوان علیه او با ارائه مدارک، شکایت مطرح کرد. در ادامه نیز مدارک لازم برای رفع اتهام از فرد قربانی وجود داشته باشد و این فرد از لحاظ قانونی بی گناه شناخته شود. اتهامات وارد شده به فرد قربانی می تواند از طریق سخنرانی، انتشار مطالب کذب در روزنامه و موارد دیگر صورت گیرند.
برای اینکه بتوانید شکایت اعاده حیثیت را در دادگاه مطرح کنید، باید شرایط مقرر در قانون در این رابطه فراهم باشد. فردی که قصد مطرح کردن شکواییه دارد باید با وکیل کیفری مشورت کند. وکیل باید یک شکواییه تنظیم کند .
مطلب مفید | اعاده دادرسی کیفری
مضمون شکواییه باید اعاده حیثیت باشد و همراه با مدارک و مستندات قانونی ارائه شود. در این مرحله فرد باید به دفتر خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه کند شکواییه خود را در سامانه ثنا به ثبت رساند. فرد باید برای تعیین زمان جلسه رسیدگی به شکایت منتظر بماند.
جلسه رسیدگی به شکواییه
بعد از تعیین زمان برای رسیدگی به درخواست شکواییه با مضمون اعاده حیثیت، برای انجام تحقیقات ابتدایی پرونده وارد دادسرا میشود. بعد از رسیدگی های بازپرس و اثبات مجرم بودن فردی که از او شکایت شده ، قرار جلب دادرسی صادر می شود.
دادستان بعد از رسیدگی به پرونده، دستور کیفرخواست می دهد و پرونده را به دادگاه کیفری ارسال می کند. در مرحله بعد دادگاه کیفری صالح بعد از رسیدگی به پرونده و اثبات افترا و رفع اتهام از فرد قربانی، شکایت او مبنی بر اعاده حیثیت را می پذیرد و برای مجازات متهم حکم نهایی را صادر می کند.
مجازات قانونی اعاده حیثیت
مجازات شخصی که به دروغ به کسی اتهام می زند در قانون بوضوح مشخص شده است. بر اساس ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی هر وقت فردی از طریق انتشار نوشته های خطی و چاپی، نشر مطلب در روزنامه و سخنرانی در جمع به فرد دیگر اتهام دروغ وارد کند، طبق قانون متهم شناخته می شود . در صورت محکومیت ، وی به پرداخت جزای نقدی درجه شش محکوم می شود.
بر اساس ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی، هر وقت فردی به نیت ضرر رساندن به شخص دیگری، با تنظیم نامه، شکواییه و گزارش، دروغی را نشر دهد، چه ضرر مالی یا معنوی به فرد دیگر وارد شود و چه نه ، متضرر می تواند علاوه بر اعاده حیثیت، تقاضای مجازات فرد دروغگو را داشته باشد.
مجازات قانونی برای فردی که افترا زده یک ماه تا یک سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق می باشد. بر اساس ماده ۶۹۹ قانون مجازات اسلامی، هر وقت فردی به عمد و با آگاهی کامل به نیت متهم کردن شخص دیگری ، در منزل و محل کار او بدون اینکه اطلاع داشته باشد، وسیله ای قرار دهد مجرم است. بعد از رفع اتهام و اثبات بی گناهی فرد، شخصی که مرتکب این جرم شده به سه تا یک سال و نیم حبس و ۷۴ ضربه شلاق محکوم می شود.
شرح اصل ۱۷۱ قانون اساسی
مطابق با اصل ۱۷۱ قانون اساسی، وقتی که در اثر اشتباه و کوتاهی قاضی در مسئله، صدور حکم و تطبیق حکم انجام شود. فردی دچار ضرر مالی یا معنوی شود، فرد مقصر طبق قوانین اسلامی ضامن است. در غیر این صورت دولت خسارت وارد شده را جبران می کند و از متهم اعاده حیثیت می شود.
مدت معین برای شکایت اعاده حیثیت
بر اساس ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی، در رابطه با جرایم تعزیری از سوی شاکی قابل چشم پوشی هستند. وقتی فرد متضرر به مدت یک سال از زمانی که از جرم نسبت داده شده به خود مطلع شد، برای اعاده حیثیت اقدام به طرح شکواییه نکند، حق شکایت از او گرفته می شود. البته در صورت وقوع مشکلات ناخواسته که موجب عدم شکایت فرد شده اند، این زمان بیش تر می شود و از زمانی شروع می شود که محدودیت فرد رفع شود. در صورت فوت حق مطرح شکایت اعاده حیثیت به ورثه می رسد.
