حقوقیملکی

ابطال رأی داوری

ابطال رای داوری چیست؟

ابطال رای داوری

ابطال رای داوری – موضوع انتخاب داور و انجام داوری در امور مورد اختلاف میان طرفین یک قرارداد و یا تعهد دو جانبه بحث دیرینه ای است. اکنون در اکثر قراردادها طرفین، داور مورد توافقی را انتخاب می کنند تا در صورت بروز اختلاف، میان طرفین حکمیت نماید. این رویه عرفی را، قانون نیز قبول دارد.

در قانون به استثنای:

مواردی که ممکن است مسئله ای تحت عنوان جرم در میان باشد، یا در امور سه گانه ازدواج، طلاق و نسب، در سایر امور می توان از امر داوری در قراردادهای میان افراد استفاده نمود. طرفین نیز از نظر قانون، ملزم به رعایت نظر داور خواهند بود.

پر واضح است که داور یا داوران باید کسانی باشند که در امر داوری صاحب نظر و با تجربه باشند و تعداد آنان فرد و از دانش حقوقی برخوردار باشند. برابر ماده ۴۵۴ قانون آیین دادرسی مدنی کلیه اشخاصی که اهلیت اقامه دعوا دارند می توانند با تراضی یکدیگر منازعه و اختلاف خود را در مراحل قبل و یا هر مرحله از رسیدگی های قضایی، به داوری یک یا چند نفر ارجاع دهند.

البته انتخاب داور نیز شرایطی دارد که در جای خود باید به آن پرداخت. از جمله اینکه اشخاصی که فاقد اهلیت قانونی هستند و اشخاصی که به موجب حکم قطعی دادگاه از داوری منع شده اند، نمی توانند به عنوان داور انتخاب شوند. در قراردادهای مربوط به ملک و املاک نیز موضوع داوری امر مرسوم و رایجی است.

باید دانست که رأیی که داور می دهد برای طرفین لازم الاجرا است. از این منظر هیچ تفاوتی میان رأی داور و رأی دادگاه وجود ندارد.

ابطال رأی داوری چگونه انجام می شود؟

فرض نمایید در یک موضوع ملکی، طرفین، موضوع اختلافی میان خود را به نظر داور ارجاع داده اند. حال یکی از طرفین با رأی داور مواجه می شود که علیه او صادر شده است. وی تصمیم می گیرد شکایتی را برای ابطال رأی داوری مطرح کند. او باید به عنوان خواهان به دادگاه حقوقی محل وقوع ملک مراجعه و دادخواست ابطال رأی داوری علیه طرف دیگر را تقدیم دادگاه نماید.

اجرای ابطال رأی داور

ممکن است دادگاه با استناد به دلایل قانونی، رأی داوری را ابطال نماید. در این صورت تنها رأی داور ابطال می گردد. در نتیجه این امر جنبه اعلامی دارد. بنابراین اجراییه برای صدور رأی دادگاه صادر نمی شود.

سؤالات مهم در مورد ابطال رأی داور

سؤال: دادخواست ابطال رأی داور در چه صورت تقدیم دادگاه می گردد؟

پاسخ: در صورتی که داور از طریق دادگاه انتخاب شده باشد برای ابطال رأی داور نیاز به تقدیم دادخواست نیست. در غیر این صورت، برای ابطال رأی  باید دادخواست تنظیم شود.

سؤال: آیا دادگاه رسیدگی کننده به ابطال رأی ، می تواند به اصل اختلاف رسیدگی نماید؟

پاسخ: خیر. دادگاه رسیدگی کننده به ابطال رأی، وارد رسیدگی ماهوی یا اصل اختلاف نمی شود.

سؤال: اگر رأی داور، حقوق شخص ثالث را مخدوش نماید وی چگونه می تواند به رأی صادره اعتراض نماید؟

پاسخ: وی باید اعتراض خود را در قالب شخص ثالث به رأی داور، با تنظیم دادخواست اعتراض شخص ثالث، تقدیم دادگاه نماید.

سؤال: آیا در صورت ارائه دادخواست ابطال رأی داوری، اجرای رأی داور متوقف می شود؟

پاسخ: خیر. مگر اینکه قرار توقیف عملیات اجرایی صادر گردد.

 نکات مهم در ابطال رأی داوری

در موارد پیش بینی شرط داوری در قراردادهایی که یکی از طرفین دعوا دولت باشد، در صورت عدم رعایت شرایط قانونی ارجاع دعاوی دولتی به داوری، شرط داوری فاقد اثر بوده و محاکم صالح به رسیدگی هستند.

در مواردی که اختلاف میان دو نفر در یک قرارداد به داوری ارجاع شده باشد، ملاک استحقاق خواهان نسبت به مطالبه خسارتِ تأخیر تأدیه، زمان صدور رأی داور است نه زمان ارجاع اختلاف به داوری.

زیرا پیش از صدور رأی داور، دینِ مدیون قطعیت نیافته است.

دادگاه در دعوای ابطال رأی داور، رأی داوری را در ماهیت، نفیاً یا اثباتاً، مورد بررسی قرار نمی‌دهد.

دادگاه رأی داور را تأیید نمی‌کند بلکه دعوای ابطال را یا می‌پذیرد و یا رد می‌نماید.

هر گاه در یک دعوا ، نظریه کارشناسی صادر شده باشد، داور الزامی به ‌تبعیت از نظریه کارشناسی ندارد.

درصورتی‌که آن را مغایر اوضاع‌ و احوال مسلم کارشناسی تشخیص دهد می‌تواند برخلاف مفاد آن، رأی صادر نماید.

دادگاه حق دخالت در خصوص این موضوع و نیز کیفیت کارشناسی انجام ‌شده را ندارد.

داور در قراردادی که شرط داوری در آن وجود دارد نمی تواند قرارداد را فسخ نماید زیرا فسخ از حقوق طرفین قرارداد است.

در صورت فسخ قرارداد، منشأ صلاحیت داور از بین می رود و موجبی برای اظهارنظر داور باقی نمی‌ماند.

از این رو این امر از موجبات بطلان رأی داور است.

مستندات قانونی و رویه های قضایی ابطال رای داوی

این موضوع را هم مطالعه نمایید:

بطلان معامله به جهت فضولی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا