دستور فروش ملک مشاع
دستور فروش ملک مشاع ، افراز و تفکیک ملک مشاع
ملک مشاعی و دستور فروش آن
دستور فروش ملک مشاع عنوان یکی از دعاوی مهم ملکی است. برای آنکه در باره این دعوای ملکی بیشتر بدانیم باید نکانی را فرا گرفت . ابتدا لازم است برخی اصطلاحات مرتبط با این دعوا را تعریف و اندکی در باره آن توضیح دهیم.
ملک مشاع
فرض نمایید مال غیر منقول مثل یک قطعه زمین دارای مالکین متعدد باشد. در این حالت، وضعیت مالکیت آنان در ملک روشن نباشد. چنین ملکی را ملک مشاعی می گویند.
افراز و تعیین سهم مالکیت مشاعی
در ملک مشاعی، مالکین می توانند برای تعیین سهم خود در ملک، اجرای افراز را از اداره ثبت درخواست نمایند. افراز در این جا یعنی عملیات جداسازی سهم مالکیت افراد در ملک مشاع. بنابراین برای جداسازی حقوق مشاعی اشخاص در مال غیر منقول، عملیات جداسازی انجام می پذیرد که به این عملیات، افراز گفته می شود. برای مطالعه بیشتر مقاله افراز و تفکیک ملک را نیز می توانید ملاحظه نمایید.
افراز در ثبت و افراز در دادگاه
اگر افراز با رضایت مالکین باشد عملیات افراز در اداره ثبت انجام می پدیرد. اما اگر توافق در این رابطه وجود نداشته باشد عملیات افراز به دستور دادگاه انجام خواهد گرفت.
عدم قابلیت افراز
اما گاهی پیش می آید که به دلایلی، ملک قابلیت افراز ندارد. مثلاً ما با یک قطعه زمین مواجه نیستیم بلکه با یک مغازه یا آپارتمان روبرو هستیم که در عمل امکان افراز آن وجود ندارد. عدم امکان افراز از جانب اداره ثبت اعلام می گردد.
ملک غیر قابل افراز و فروش ملک مشاع
فروش ملک مشاع
همانطور که بیان شد گاهی امکان افراز در عمل وجود ندارد مثل آپارتمان که به شکل مشاع در مالکیت چند نفر است. گاهی نیز ممکن است قانون به هر دلیل تقسیم ملک را ممنوع کرده باشد. به این نوع ملک، ملک غیر قابل افراز گفته می شود. اینگونه املاک قابلیت پیگیری برای اخذ دستور فروش را پیدا می کنند.
گواهی نامه عدم افراز
در صورتی که بنا بر تصمیم واحد ثبتی ملک غیرقابل افراز تشخیص داده شود ، گواهینامه ای به متقاضی تسلیم می شود که در آن غیر قابل افراز بودن ملک اعلام می گردد . این اعلام می تواند ملاک اقدام برای دستور فروش ملک مشاع باشد.
درخواست یا دادخواست دستور فروش ملک مشاع
درخواست یا دادخواست دستور فروش ملک مشاع عنوان درخواستی است که شریک مشاعی در صورت عدم توافق شریک یا شرکاء دیگر جهت فروش ملک مشاع غیر قابل افراز، به دادگاه ارائه می دهد. به عبارت روشن تر اگر ملکی قابل افراز نباشد بعد از آنکه گواهی عدم افراز از سوی دادگاه یا اداره ثبت صادر و قطعی شد، هر کدام از مالکین مشاعی ملک می تواند بدون نیاز به تنظیم دادخواست و هزینه دادرسی صرفاً درخواست فروش ملک مشاع را تقدیم دادگاه نماید.
باید توجه داشت اگر ملک در بازداشت و یا توقیف باشد، درخواست دستور فروش ملک مشاع قابلیت استماع نخواهد داشت.
اگر دادگاه اقدام به صدور دستور نمود، امکان اعتراض به دستور فروش ملک مشاع وجود ندارد. اما اگر به دلایلی دستور فروش صادر نگردید، می توان دوباره درخواست جدید را مطرح نمود.
طرفین درخواست فروش ملک مشاع
هر کدام از شرکاء که خواهان فروش ملک مشاع باشند، می توانند به طرفیت دیگر شرکاء، درخواست فروش ملک مشاع را به دادگاه ارائه نمایند. البته درخواست را باید ابتدا در دفتر خدمات الکترونیک به ثبت رسانید.
صدور دستور فروش ملک مشاع
با دریافت درخواست ملک مشاعی، دادگاه به استناد ماده ۴ قانون افراز و فروش املاک مشاع و ماده 9 آیین نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع، دستور فروش ملک مشاعی را صادر می نماید. سپس دستور فروش به اجرای احکام اعلام می شود.
مرجع صالح به رسیدگی به دستور فروش ملگ مشاع
درخواست یا دادخواست دستور فروش ملک مشاع در دادگاهی قابل طرح است که ملک در حوزه آن قرار داشته باشد.
عملیات فروش از سوی مدیر اجرا
عملیات فروش ملک مشاع
با صدور دستور فروش از طرف دادگاه و دریافت آن از سوی مدیر اجرا، وی در مورد فروش ملک با رعایت ماده 5 قانون افراز و مواد 9 و 10 آیین نامه قانون افراز ، اقدام خواهد نمود.
قبل از عملیات فروش، مدیر اجرای احکام نسبت به تعیین کارشناس برای حدود اربعه زمین و قیمت پایه و کروکی و سایر موارد اقدام می نماید.
با اعلام قیمت ملک، طرفین یک هفته مهلت خواهند داشت تا به قیمت تعیین شده اعتراض نمایند. در صورت عدم اعتراض، آگهی برگزاری مزایده منتشر می شود. در صورت فروش ملک، دادورز، هزینه های اجرایی و قانونی را به نسبت سهم شرکاء کسر و مابقی به نسبت سهم شرکاء میان آنان تقسیم می گردد.
طی این مراحل به دلیل آنکه حکم یا قرار صادر نشده است، تابع تشریفات رسیدگی آیین دادرسی مدنی نیست و قابل تجدیدنظرخواهی هم نمی باشد.
مستندات قانونی دستور فروش ملک مشاع
ماده ۴ قانون افراز و فروش املاک مشاع مصوب ۱۳۵۷
ملکی که به موجب تصمیم قطعی غیر قابل افراز تشخیص شود، با تقاضای هر یک از شرکا به دستور دادگاه شهرستان فروخته می شود.
ماده ۹ آیین نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع
در صورت صدور حکم قطعی بر غیرقابل تقسیم بودن ملک، دادگاه شهرستان بر حسب درخواست یک یا چند نفر از شرکا، دستور فروش آن را به دایره اجرای دادگاه خواهد داد.
مدیر اجرا نسبت به فروش ملک بر وفق مقررات قانون اجرای احکام مدنی مربوط به فروش اموال غیر منقول، اقدام می کند.
ماده ۱۰ آیین نامه قانون افراز و فروش املاک مشاع
وجوه حاصله از فروش ملک غیرقابل افراز، پس از کسر هزینه عملیات اجرایی، طبق دستور دادگاه شهرستان بین شرکا به نسبت سهام، تقسیم خواهد شد.
رویه و نظریات قضایی
رأی شماره ۱۵۰۱ مورخ ۹۱/۱۲/۱۴ شعبه ۸ دادگاه تجدیدنظر استان تهران
در مورد خواسته فروش املاک مشاع، دادگاه مکلف به صدور دستور بوده است و تصمیم دادگاه نمی تواند به صورت حکم، صادر شود.
رأی شماره ۸۲۱ مورخ ۸۸/۶/۲۴ شعبه ۳۵ دادگاه تجدیدنظر استان تهران
در مورد درخواست صدور دستور فروش ملک مشاعی به جهت بازداشت بودن قسمتی از ملک، قرار عدم استماع دعوی، صادر گردیده است.
رای شماره ۱۳۱۰ مورخ ۸۳/۱۰/۲۴ شعبه ۱۲ دادگاه تجدیدنظر استان
اعاده ی دادرسی فقط نسبت به احکام قطعی می باشد و شامل دستور فروش ملک مشاع، نمی شود.
رأی شماره ۶۳۷ مورخ ۸۲/۳/۳۱ شعبه ۸ دادگاه تجدیدنظر استان تهران
دادگاه در صورتی می تواند، دستور فروش ملک مشاع را صادر کند که به موجب نظر قطعی اداره ثبت محل ملک، غیر قابل افراز باشد.