فسخ و ابطال صلح عمری و شرایط اجرای آن

فسخ و ابطال صلح عمری

آشنایی با روشهای فسخ و ابطال صلح عمری

صلح عمری از جمله عقود لازم به شمار میرود.نمیتوان براحتی صلح عمری را فسخ و یا ابطال نمود. صلح عمری یکی از روشهای انتقال مالکیت است. از این طریق، شخص میتواند تکلیف اموال خود را قبل از فوت مشخص نموده و بعد از فوت نیز بدون هر گونه دردسر حقوقی انتقال مالکیت بطور کاملا قانونی انجام پذیرد.

معمولاً اکثر افرادی که هم نگران اموال خود در زمان حال هستند و هم دوست دارند اموالشان بعد از فوت تماماً به کسانی که تمایل دارند برسد، وقتی به وکیل پایه یک دادگستری مراجعه میکنند ، وکیل مورد نظر، بهترین گزینه ای را که به آنان پیشنهاد میکند، صلح عمری است. البته مشروط بر اینکه فرد توان پرداخت مالیات صلح عمری را داشته باشد و مشکلی از نظر انتقال مالکیت اموال غیر منقول با شهرداری و دیگر دستگاههای اجرایی نداشته باشد.

مطلب مفید | صلح نامه سرقفلی مغازه

نکته ای که معمولاً پیش می آید آن است که آیا بعد از انعقاد صلح عمری امکان فسخ آن وجود دارد؟ و یا در صورت بروز مشکلات حقوقی آیا میتوان نسبت به ابطال صلح عمری اقدام نمود؟

در این مقاله کوشش خواهیم نمود در مورد صلح عمری و فسخ و ابطال صلح عمری توضیحاتی به اجمال ارائه نماییم تا برای شما کاربر محترم قابل استفاده باشد. پس با ما همراه باشید.

صلح عمری چیست؟

در قانون مدنی به انواع قراردادها و عقود مانند بیع ، صلح ، وقف و هبه اشاره شده است. در میان انواع صلح ، بطور حتم شما تا کنون اصطلاح «صلح عمری» به عنوان یک نوع قرارداد انتقال مالکیت به صورت کاملاً قانونی به گوشتان خورده است.

قانونگذار در ماده ۴۱ قانون مدنی حق عمری را اینگونه تعریف می کند: «عمری حق انتفاعی است که به موجب عقدی از طرف مالک برای شخص به مدت عمر خود یا عمر منتفع و یا عمر شخص ثالثی برقرار شده باشد».

بنابراین حق عمری نوعی حق انتفاع است. مطابق ماده ۴۰ قانون مدنی منظور از حق انتفاع حقی است که برای شخصی نسبت به منافع یک مال برقرار می شود اعم از اینکه آن مال مالک مشخص داشته باشد یا نداشته باشد.

صلح عمری نوعی قرارداد حقوقی و قانونی است که مطابق با آن، مالکیت یک ملک تحت شرایطی خاص، به شخص دیگری تعلق می گیرد. در این قرارداد، هر چند که مالکیت به فرد دیگری تعلق یافته است اما منافع مال، همچنان تا زمان فوت مالک اولیه، در اختیار وی خواهد بود.

مطلب مفید | سند صلح سرقفلی

با فوت صلح کننده ، منافع مال نیز به فردی که به نام اوصلح شده است، تعلق خواهد گرفت. به عبارت دیگر با درگذشت مصالح یا صلح کننده مال، اسناد مورد صلح بطور کامل و قانونی به صلح شونده منتقل خواهد شد.

آیا میتوان نسبت به فسخ صلح عمری اقدام نمود؟

یکی از موضوعاتی که غالباً مورد پرسش کاربران قرار میگیرد امکان فسخ صلح عمری بعد از تنظیم آن است. برخی افراد میپرسند اگر اموال خود را صلح کنیم و بعد از مدتی پشیمان شویم آیا میتوانیم از صلحی که کرده ایم برگردیم؟

در پاسخ باید گفت بله. در این مورد دفاتر اسناد رسمی و یا وکلای با تجربه میتوانند کمک کنند تا در قرارداد صلح عمری شرطی را منظور کنید که به شما اجازه فسخ صلح عمری را بدهد. با این اقدام قادر خواهید بود هر زمان تمایل داشتید از صلح عمری منصرف و آن را فسخ نمایید.در این رابطه توضیحات بیشتری را در ادامه ارائه خوهیم داد.

اما قبل از آن بهتر است در این مورد صحبت کنیم که چرا صلح عمری گزینه مناسبی برای انتقال دارایی یا اموال به دیگران است؟

چرا انتقال اموال از طریق صلح عمری گزینه مناسبی است؟

بطور حتم برای شما هم پیش آمده است که در یک محفل خانوادگی و یا جمع دوستانه در مورد صلح عمری و دلایل استفاده از آن بحث شده است. همچنین ممکن است فردی تمایل به انتقال اموال از طریق صلح عمری داشته باشد و بخواهد دلایل این کار را از وکیل پایه یک دادگستری بپرسد.

در این رابطه میتوان موارد زیر را به عنوان مهمترین دلیل برای انتقال اموال بعد از فوت از طریق صلح عمری برشمرد :

الف) محدودیت انتقال مال از طریق وصیت

وقتی شخصی فوت کند و وصیتی در مورد یک سوم اموال خود نکرده باشد، انتقال مالکیت بر اساس قانون و نه آنچه که فرد در مورد آن تمایل داشته صورت خواهد گرفت. یعنی اختیار انتقال مالکیت بر عهده هیچکس نیست. قانون تکلیف این انتقال را روشن میسازد و سهم هر یک از بستگان و اقربا را تعیین میکند. در حقیقت نمیتوان خارج از این چارچوب اقدام کرد.

بطور مثال فرض کنید شخصی بخواهد بعد از مرگ، تمام اموالش فقط به همسرش برسد. در این صورت، اگر وی فوت کند دیگر امکان برآورده ساختن چنین آرزویی امکان پذیر نخواهد بود. حتی اگر وی وصیت کرده باشد تمام اموالش به همسرش برسد باز قانون اجازه چنین کاری را نمیدهد. زیرا وصیت فقط در مورد یک سوم مال معتبر است. اما همین پدر میتواند قبل از مرگ، از طریق صلح عمری تمام اموال خود را به همسر خود منتقل کند و خیالش راحت باشد که بعد از فوت، انتقال اموال بر اساس قانون صورت خواهد پذیرفت.

ب) پرداخت مالیات کمتر

با انتقال مالکیت خانه و آپارتمان و خودرو و دیگر اموال از طریق صلح عمری، مالیات کمتری نسبت به خرید و فروش خانه و یا مالیات بر ارث پرداخت خواهد شد. در نتیجه این موضوع نیز میتواند گزینه مناسبی برای ابراز تمایل افراد جهت انتقال مالکیت از طریق صلح عمری باشد.

پ) گذر از بی اعتمادی

برخی والدین نگران آن هستند که بعد از مرگ آنان، اموالشان به صورت دلخواه آنان منتقل نشود. یعنی به همسر و یا فلان فرزند و یا شخص مورد نظرشان هیچ مال و اموالی نرسد. برای گذر از این بی اعتمادی ، میتوان با استفاده از صلح عمری تکلیف انتقال اموال را از قبل روشن ساخت. در این صورت هیچکس نمیتواند بعد از مرگ متوفی مانع از انتقال مالکیت به فردی شوند که صلح عمری به نفع او تنظیم شده است.

فسخ و ابطال صلح عمری با کدام شرایط امکان پذیر است؟

باید دانست صلح عمری را مانند هر عقد لازم دیکر فقط در صورت وجود برخی شرایط مورد پذیرش قانون، فسخ و یا ابطال نمود. بنابراین نمیتوان بدون وجود دلایل قانونی و به صورت دلخواه نسبت به فسخ صلح عمری اقدام نمود.

فسخ قرارداد صلح عمری فقط در صورت توافق دو طرف و یا وجود شرط فسخ در قرارداد صلح عمری امکان پذیر خواهد بود.

موارد قانونی ابطال صلح عمری

در موارد زیر امکان ابطال صلح عمری از طریق دادگاه و مطابق با نظر مراجع قضایی وجود دارد:

• رضایت و توافق دو جانبه : یعنی هر دو طرف معامله برای فسخ آن رضایت داشته باشند.
• فقدان اهلیت : یعنی شخص صلح کننده و صلح شونده از نظر قانونی این حق را نداشته باشد که مالک شوند یا ملک خود را انتقال دهند.
• اشتباه در موضوع قرارداد
• اشتباه در طرف معامله
• نامشروع بودن جهت قرارداد
• معلوم و معین یا شرعی و عقلانی نبودن مورد معامله

مطلب مفید | بررسی یک نمونه رای تنفیذ صلح نامه