وکیل اعاده دادرسی

وکیل اعاده دادرسی ، وکیل اعاده دادرسی حقوقی ، وکیل اعاده دادرسی کیفری

وکیل اعاده دادرسی کیست؟

با مراجعه به قانون متوجه این نکته می شویم که ممکن است آراء صادره از سوی محاکم دادگستری دچار خطا شده و صدور حکم اساساً اشتباه باشد. قانونگذار با پیش بینی این موضوع،  این اجازه را داده است که بتوان نسبت به احکام صادره از سوی دادگاهها اعتراض نمود. بنابراین اعاده دادرسی اعتراض یکی از طرفین یک دعوا به حکمی است که از سوی شعبه دادگاه صادره شده است. این امر می تواند تحت عنوان اعاده دادرسی حقوقی یا مدنی ، اعاده دادرسی کیفری ، اعاده دادرسی داوری (یا همان ابطال رای داوری)و ….مطرح شود.

در این مقاله بخشی از مهمترین موارد را که عمدتاً شامل اعاده دادرسی حقوقی یا همان مدنی و اعاده دادرسی کیفری می شود توضیح خواهیم داد. در این موارد وکیل کیفری غرب تهران آماده ارائه انواع خدمات حقوقی به شما در هر جا که باشید، خواهد بود.

انواع اعاده دادرسی

وکیل اعاده دادرسی – اعاده دادرسی را وکیل اعداده دادرسی در حوزه های مختلف می تواند مطرح نماید. از جمله اعاده دادرسی مدنی ، اعاده دادرسی کیفری ، اعاده دادرسی دیوان عدالت اداری ، اعاده دادرسی داوری ، اعاده دادرسی رییس قوه قضاییه و …..

مواد ۴۲۶ الی ۴۴۱ از قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی به اعاده دادرسی مدنی اشاره دارد. مواد ۴۷۴ الی ۴۷۶ از قانون آیین دادرسی کیفری به اعاده‌ دادرسی کیفری اشاره دارد.

اعاده‌دادرسی رییس قوه قضاییه، نوع ویژه ای از اعاده‌دادرسی و جزو اختیارات انحصاری رییس قوه قضاییه است . مقررات این موضوع در ماده ۴۷۷ و دستورالعمل اجرایی ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری تبیین شده است.

انواع اعاده دادرسی بر اساس نحوه اقامه آن

1. اعاده دادرسی اصلی : برابر بند الف ماده 432 قانون آیین دادرسی مدنی درخواست اعتراض طرفین اصلی یک دعوا به حکم صادره را اعاده دادرسی اصلی می گویند. این اعتراض در قالب دادخواست به دادگاه صلاحیت دار تقدیم می گردد.
2. اعاده دادرسی طاری : بند ب ماده 432 به اعاده طاری اشاره نموده است. که به معنای اعتراض شخص ثالث به روند دادرسی در یک پرونده مفتوح در دادگاه است.

وکیل اعاده دادرسی دادگاه بدوی

وکیل اعاده دادرسی – بر اساس ماده 432 قانون آیین دادرسی مدنی، مرجع صلاحیت‎دار در رسیدگی به درخواست اعاده دادرسی دادگاهی است که حکم قطعی را صادر کرده است. بنابراین اگر دادگاه بدوی حکم قطعی را صادر کرده باشد، همان دادگاه مرجع صالح برای رسیدگی به این درخواست است و در صورت قبول این درخواست به استناد تبصره‎ ذیل ماده 435 قانون آیین دادرسی مدنی، رسیدگی ماهوی کرده و حکم مقتضی صادر می‎کند. حکم صادره توسط این دادگاه نیز طبق مقررات قابل تجدیدنظرخواهی است.

وکیل اعاده دادرسی تجدید نظر

اگر دادگاه تجدیدنظر حکم قطعی را صادر کرده باشد، و اعاده دادرسی حقوقی یا مدنی بعد از صدور حکم توسط دادگاه تجدید نظر صورت پذیرد، اعاده دادرسی تجدید نظر خواهد بود. در این حالت ، این دادگاه مرجع صالح برای رسیدگی است و در صورت قبول درخواست و انجام رسیدگی‎ های لازم، مبادرت به صدور رأی می‌کند که این رأی قطعی خواهد بود.

اعاده دادرسی حقوقی/ اعاده دادرسی مدنی

درخواست اعاده دادرسی حقوقی یا همان اعاده دادرسی مدنی به استناد ماده ۴۲۶  قانون آیین دادرسی مدنی صورت می گیرد. بدین ترتیب که نسبت به احکامی که قطعیت یافته می‌توان به جهات ذیل این درخواست ‌را مطرح نمود:

دادخواست نسبت به موضوع حکم صادره :

به این معنا که خواهان یک پرونده درخواست صدور حکم نسبت به یک موضوع خاص را داشته است. اما دادگاه حکم دیگری را صادر نموده است. یا ضمن صدور حکم مورد نظر، در خصوص موضوع دیگری نیز حکم صادر کرده باشد.

حکم صادره بیشتر از خواسته صادر شده باشد :

این در مواردی است که خواسته خواهان مقدار یا میزان و یا مبلغ مشخصی است. اما دادگاه فراتر از آن میزان حکم صادر کرده باشد. به عنوان مثال خواهان خواسته 20 میلیونی داشته اما دادگاه حکم 30 میلیون تومان را صادر کرده باشد.

وجود تضاد در مفاد یک حکم :

که ناشی از استناد به اصول یا به مواد متضاد باشد. مثلاً دادگاه شرط ضمن عقد را نامشروع دانسته و در عین حال با استناد به ماده 237 قانون مدنی، خوانده را ملزم به انجام آن شرط کرده است.

حکم صادره در تضاد با حکم دیگری باشد:

که توسط همان دادگاه با همان موضوع و اصحاب دعوا صادر شده است . بدون آن‎ که سبب قانونی موجب این مغایرت باشد.

وجود حیله و تقلب :

بدین معنا که یکی از طرفین پرونده با استفاده از حیله و تقلب کاری کرده باشد که در حکم دادگاه تاثیر داشته است. این حیله و تقلب می‎تواند دارای مصادیق متعدد باشد. مانند اینکه خواهان کاری کند که شخصی غیر از خوانده به‎ عنوان خوانده در دادگاه حاضر شود. و برخلاف واقع به صحت ادعاهای خواهان اقرار کند.

حکم دادگاه بر اساس اسناد جعلی صادر شده باشد.

وجود اسناد و مدارک دلیل بر حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی

پس از صدور حکم، اسناد و مدارکی به دست می‎آید که دلیل حقانیت درخواست‎ کننده اعاده دادرسی باشد. و ثابت شود اسناد و مدارک یادشده در جریان دادرسی مکتوم بوده و در اختیار متقاضی نبوده است.

فرایند رسیدگی به دادخواست اعاده دادرسی

وکیل اعاده دادرسی – دادگاه پس از بررسی دادخواست اعاده دادرسی حقوقی یا مدنی، موضوع را صورت‎جلسه می کند. و به همین وسیله قرار قبول یا رد دادخواست را به ترتیب زیر صادر می‎ کند:

الف) قرار قبولی اعاده‌ دادرسی

در صورتی که دادگاه وجود همه شرایط ذیل را احراز نماید، قرار قبولی اعاده‌دادرسی حقوقی را صادر می‌نماید:

• درخواست در مهلت های مقرر طرح شده باشد.
• درخواست اعاده‌دادرسی منطبق بر یکی از جهات مندرج در ماده ۴۲۶ باشد.
• ادله ابرازی متقاضی اعاده‌دادرسی متناسب با جهت مورد درخواست باشد.
• ادله ابرازی شرایط قانونی مربوطه را داشته باشد.

با صدور قرار قبولی اعاده‌دادرسی حقوقی یا مدنی، پرونده از حالت مختومه خارج و مجدداً در مسیر رسیدگی قرار می‌گیرد: برای آن وقت رسیدگی تعیین می‌شود و طرفین آن احضار می‌گردند. از آن پس همانند سایر پرونده‌های جریانی با آن برخورد می شود. و تشریفات رسیدگی بدوی یا تجدیدنظر ( برحسب اینکه حکم موضوع اعاده‌دادرسی، حکم بدوی قطعیت یافته یا حکم قطعی بوده باشد ) نسبت به آن اجرا می‌گردد.

ب) قرار رد اعاده ‌دادرسی

در صورتی که دادگاه یکی از شرایط چهارگانه فوق را احراز ننماید ( برای مثال درخواست خارج از مهلت باشد یا ادله ابرازی خواهان متناسب با جهت درخواست نباشد یا اساساً جهت اعلام شده توسط خواهان، جزو موارد هفتگانه مندرج در ماده ۴۲۶ نباشد ) دادگاه قرار رد درخواست اعاده‌دادرسی را صادر می‌نماید و پرونده مختومه و بلااقدام باقی می‌ماند.

مهلت درخواست

وکیل اعاده دادرسی – مهلت درخواست اعاده دادرسی برای اشخاص مقیم ایران 20 روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه و به شرح زیر است:

1- نسبت به آرای حضوری قطعی، از تاریخ ابلاغ.

2- نسبت به آرای غیابی، از تاریخ انقضای مهلت واخواهی و درخواست تجدیدنظر.

البته در مواردی که درخواست‎ کننده‎ عذر موجهی داشته باشد، باید دلایل عذر خود را ضمن دادخواست به دادگاهی که مرجع رسیدگی به اعاده است، ارایه کند. دادگاه در این موارد در ابتدا به ادعای داشتن عذر، رسیدگی می‎کند و چنانچه عذر را موجه تشخیص دهد، قرار قبول دادخواست اعاده را صادر و سپس دادخواست را برای انطباق داشتن یا انطباق نداشتن با جهات اعاده بررسی می‎کند و در نتیجه قرار قبول یا رد اعاده  را صادر خواهد کرد. (ماده 427 و 306 قانون آیین دادرسی مدنی)‎ مهلت ‎های مقرر در مواد 428، 429 و 430 قانون آیین دادرسی مدنی نیز مبتنی بر این اصل است و هیچ مهلتی علیه کسی که قادر به استفاده از آن نباشد، آغاز نمی‎شود.

تمدید مهلت

تمدید مهلت درخواست اعاده دادرسی ممنوع است مگر در مواردی که قانون معین کرده باشد. مواردی که با توجه به ماده 431 قانون آیین دادرسی مدنی، تمدید مهلت مجاز شمرده شده، دو مورد است؛

1- چنانچه شخصی که حق درخواست اعاده دارد، قبل از انقضای مهلت اعاده دادرسی، ورشکسته یا محجور شود یا فوت کند، مهلت جدید از تاریخ ابلاغ حکم، نسبت به مدیر تصفیه‎ شخص ورشکسته و قیم شخص محجور و در صورت فوت به وراث یا قائم‌مقام یا نماینده قانونی وراث آغاز می‎شود. (ماده 337 قانون آیین دادرسی مدنی)
2- اگر سمت یکی از اشخاص که به عنوان نمایندگی از قبیل ولایت یا قیمومیت یا وصایت در دعوا دخالت داشته ‎اند، قبل از انقضای مهلت درخواست اعاده دادرسی از بین برود، مهلت مقرر از تاریخ ابلاغ حکم به کسی که به این سمت تعیین می‎شود، آغاز خواهد شد و اگر زوال این سمت به واسطه‎ رفع حجر باشد، مهلت درخواست از تاریخ ابلاغ حکم به کسی که از وی رفع حجر شده است، آغاز می‌شود. (ماده 338 قانون آیین دادرسی مدنی)

چگونگی اجرای حکم مورد درخواست

قابلیت درخواست اعاده دادرسی مانع از اجرای حکم نیست. در صورتی که قرار قبولی درخواست صادر شود، از آنجاکه با تشخیص دادگاه علایمی مبنی بر نادرست بودن حکم وجود دارد و اجرای آن ممکن است خساراتی را برای متقاضی ایجاد کند، بنابراین در مواردی که جبران این خسارت ناممکن است، اجرای حکم متوقف می‎شود.

با توجه به ماده 437 قانون آیین دادرسی مدنی، با صدور قرار قبولی اعاده دادرسی اصل بر توقف عملیات اجرایی حکم است. مگر اینکه محکوم‎به، مالی باشد و محکوم‎له تأمین مناسبی برای اجرای حکم بدهد. البته عملیات اجرایی، زمانی متوقف می‎‌شود که حکم در حال اجرا باشد. اما در صورتی که حکم قبلاً اجرا شده بود، دادگاه تا صدور حکمِ اعاده دادرسی نباید در خصوص اعاده‎ وضعیتِ عملیات اجرایی تصمیم بگیرد.

باید توجه داشت که دادگاه در این خصوص نباید رأساً اقدام کند. بلکه با تقاضای خواهانِ، دادگاه دستور توقف اجرای حکم را می‎دهد. پس از توقف عملیات اجرایی تا معلوم شدن نتیجه‎ قطعی، اعاده دادرسی همچنان متوقف می‎ماند. مگر اینکه محکوم ‎به ، مالی باشد و محکوم ‎له درخواست ادامه‎ آن را مطرح کند. که در این ‎صورت با اخذ تأمین، عملیات اجرایی ادامه می ‎یابد.

رأی دادگاه در مرحله اعاده دادرسی

چنانچه دادگاه پس از رسیدگی، درخواست اعاده دادرسی را وارد تشخیص دهد، حکم مورد درخواست را نقض و رأی مقتضی صادر می‎ کند. در صورتی که درخواست در مورد قسمتی از حکم باشد، تنها همان قسمت نقض می‎ شود. در صورتی که جهت اعاده دادرسی مغایرت دو حکم باشد و دادگاه پس از رسیدگی درخواست را وارد بداند، حکم دوم (مؤخرالصدور) را نقض و حکم نخست درهر حال به قوت خود باقی خواهد بود. (ماده 439 قانون آیین دادرسی مدنی).

تصحیح رأی

تصحیح سهو یا اشتباهاتی که رأی صادره در مرحله‎ اعاده دادرسی متضمن آن است، با توجه به ملاک ماده 309 و تبصره ماده 435 قانون آیین دادرسی مدنی تا قبل از آن ‎که مورد شکایت قرار گیرد، با دادگاه صادرکننده حکم خواهد بود. که رأساً یا بنا به درخواست هر یک از طرفین در این خصوص اقدام می‌کند.

چگونگی اجرای رأی صادره

در صورتی که حکم مورد درخواست اعاده دادرسی حقوقی یا مدنی نقض شود، اقدامات اجرایی تا حدی که اجرا شده، باید به درخواست ذی‎نفع و با دستور دادگاهی که اجراییه را صادر کرده است، به حالت پیش از اجرا بازگردد.  اما اگر چنین حکمی قبلاً اجرا شده باشد، بازگشت عملیات اجرایی به حالت پیش از اجرا با توجه به ماده 39 قانون اجرای احکام مدنی منوط به نهایی شدن حکمی است که پس از اعاده دادرسی صادر می‎ شود.

وکیل اعاده ‌دادرسی کیفری

 

مواد ۴۷۴ الی ۴۷۶ از قانون آیین دادرسی کیفری به اعاده ‌دادرسی کیفری اختصاص دارد. اعاده دادرسی کیفری نیز دارای آداب و تشریفات خاص است.

جهات اعاده‌ دادرسی کیفری

وکیل اعاده دادرسی -به موجب ماده ۴۷۴  قانون آیین دادرسی کیفری، درخواست اعاده ‌دادرسی کیفری در مورد احکام محکومیت قطعی دادگاه‌ها اعم از آنکه حکم مذکور به اجراء گذاشته شده یا نشده باشد، در موارد زیر پذیرفته می‌شود:

1. کسی به اتهام قتل شخصی محکوم شود و سپس زنده بودن آن شخص محرز گردد.
2. چند نفر به اتهام ارتکاب جرمی محکوم شوند. و ارتکاب آن جرم به گونه‌ای باشد که نتوان بیش از یک مرتکب برای آن قائل شد.
3. شخصی به علت انتساب جرمی محکوم شود و فرد دیگری نیز به موجب حکمی از مرجع قضایی به علت انتساب همان جرم محکوم شده باشد. به طوری که از تعارض و تضاد مفاد دو حکم، بی گناهی یکی از آنان احراز گردد.
4. درباره شخصی به اتهام واحد، احکام متفاوتی صادر شود.
5. در دادگاه صالح ثابت شود که اسناد جعلی یا شهادت خلاف واقع گواهان، مبنای حکم بوده است.
6. پس از صدور حکم قطعی، واقعه جدیدی حادث و یا ظاهر یا ادله جدیدی ارائه شود. بگونه ای که موجب اثبات بی‌گناهی محکومٌ‌علیه یا عدم تقصیر وی باشد.
7. عمل ارتکابی جرم نباشد و یا مجازات مورد حکم بیش از مجازات مقرر قانونی باشد.

درخواست‌کنندگان اعاده دادرسی کیفری

به موجب ماده ۴۷۵ قانون آیین دادرسی کیفری، در اعاده‌ دادرسی کیفری اشخاص ذیل نیز می‌توانند درخواست اعاده‌ دادرسی را از طرف محکوم‌علیه نمایند:

• محکوم‌علیه یا نماینده قانونی او
• همسر و وراث قانونی و وصی محکوم‌علیه، در صورت فوت یا غیبت محکوم‌علیه
• دادستان کل کشور
• دادستان مجری حکم.

تشریفات رسیدگی

درخواست اعاده‌دادسی کیفری و ادله اثبات‌کننده جهت اعاده‌ دادرسی کیفری، از طریق دادگاه صادرکننده حکم قطعی یا قطعیت یافته، به دیوان عالی کشور ارسال می‌گردد. دیوان عالی کشور در وقت فوق العاده و بدون احضار طرفین، پرونده را بررسی می‌نماید. و قبل از آنکه وارد رسیدگی ماهیتی شود، نسبت به اساس درخواست ( شکل ) اظهارنظر می کند. این اظهارنظر در قالب یکی از دو قرار ذیل است:

قرار تجویز

در صورتی که دیوان عالی کشور، موضوع و ادله ابرازی را منطبق با یکی از جهات مندرج در ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری تشخیص دهد، قرار تجویز اعاده‌ دادرسی کیفری را صادر می‌کند. و پرونده را برای رسیدگی ماهیتی به دادگاه هم‌ عرض دادگاه صادرکننده حکم قطعی ارجاع می‌دهد. (ماده ۴۷۶ همان قانون) در این صورت پس از وصول پرونده به دادگاه هم‌عرض، پرونده از حالت مختومه خارج و مجدداً در مسیر رسیدگی قرار می‌گیرد. برای آن وقت رسیدگی تعیین می‌شود. و طرفین ( محکوم‌علیه و شاکی خصوصی و دادستان )احضار می‌گردند. از آن پس همانند سایر پرونده های جریانی با آن برخورد می‌شود.

قرار رد اعاده‌ دادرسی

در صورتی که دیوان عالی کشور، موضوع یا ادله ابرازی را منطبق با یکی از جهات مندرج در ماده ۴۷۴ قانون تشخیص ندهد، قرار رد اعاده ‌دادرسی را صادر می‌کند و پرونده مختومه و بلااقدام باقی می‌ماند.

وضعیت اجرای حکم

به موجب ماده ۴۷۸ قانون آیین دادرسی کیفری، در اعاده‌ دادرسی کیفری وضعیت توقف اجرای حکم کمی متفاوت و رابطه مستقیم با مجازات مندرج در حکم دادگاه دارد، به این شرح که:

• در صورتی که مجازات مندرج در حکم، از نوع مجازات سالب حیات یا سایر مجازات‌های بدنی یا قلع و قمع بنا باشد، بلافاصله با وصول تقاضای اعاده‌دادرسی و قبل از اتخاذ تصمیم درباره تقاضا ( قبل از صدور قرار تجویز یا رد اعاده‌دادرسی ) دستور توقت اجرای حکم را صادر می‌نماید.
• در سایر موارد، چنانچه قرار تجویز اعاده‌ دادرسی کیفری صادر شده باشد، اجرای حکم تا صدور حکم مجدد به تعویق می‌افتد/ و چنانچه از محکوم‌علیه تامین اخذ نشده و یا تامین منتفی شده باشد، دادگاهی که پس از تجویز اعاده‌دادرسی کیفری به موضوع رسیدگی‌ می‌کند، تامین لازم را اخذ می‌نماید.

نتیجه دادرسی

پس از صدور قرار تجویز اعاده‌دادرسی کیفری و تشکیل جلسه رسیدگی، دادگاه هم‌عرض به ماهیت دعوا و ادله ابرازی اعاده‌ و ادله موجود در پرونده رسیدگی می‌نماید. در صورتی که در ماهیت نیز درخواست را وارد تشخیص دهد، اقدام به نقض دادنامه مورد اعاده‌ و صدور حکم به نفع متقاضی می‌کند. اما در صورتی که در ماهیت، اعاده دادرسی را وارد تشخیص ندهد، حکم به تایید دادنامه مورد اعاده‌دادرسی صادر می‌نماید. این حکم از حیث تجدیدنظرخواهی یا فرجام خواهی، تابع مقررات مربوط خواهد بود. ( ماده ۴۸۰ قانون آیین دادرسی کیفری)

اعاده‌دادرسی در داوری داخلی

در داوری داخلی، اعاده‌دادرسی نسبت به رای داور وجود ندارد. بنابراین محکوم‌علیه رای داوری نمی‌تواند بعد از صدور رای داوری، از داور تقاضای اعاده‌دادرسی و صدور رای داوری جدید نماید. ولی می‌تواند نسبت به رای داوری طبق ماده ۴۸۹ از قانون آیین دادرسی مدنی اعتراض و درخواست ابطال رای داور را از دادگاه صالح نماید.

بدیهی است حکم قطعی مبنی بر ابطال رای داور ( رای به نفع معترض به رای داور ) و حکم قطعی مبنی بر بطلان دعوای ابطال رای داور ( رای به ضرر معترض به رای داور ) مشمول قواعد عام اعاده‌دادرسی مدنی و تابع جهات مندرج در ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی می‌باشد.

وکیل اعاده دادرسی حقوقی و کیفری

ممکن است شما در هر مرحله از فرایند دادرسی، قصد داشته باشید نسبت به اعاده دادرسی اقدام نمایید. در این صورت لازم است پیش از هر اقدامی، با وکیل اعاده دادرسی مشاوره نمایید. چنانچه در این رابطه نیاز به راهنمایی و مشورت دارید با ما تماس بگیرید.