اثبات مالکیت در رویه قضایی

با سلام.
کاربر گرامی لطفاً برای بهره مندی از خدمات وکالت و مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری از ساعت 8 صبح تا 8 شب با شماره 09125453894 تماس بگیرید.

اثبات مالکیت در رویه قضایی ، اثبات مالکیت زمین بدون سند

در مورد اثبات مالکیت در رویه قضایی بیشتر بدانید

در مورد اثبات مالکیت در رویه قضایی بیشتر بدانید

دعوای اثبات مالکیت در رویه قضایی در مواردی مطرح می شود که فردی در رابطه با اموال منقول و غیرمنقول ادعای مالکیت داشته باشد. ما در بحث ملک با انواع سند مالکیت ملک مواجه هستیم. در این مقاله قصد داریم به بررسی جنبه های مختلف دعوای اثبات مالکیت بپردازیم.

دعوای اثبات مالکیت در رویه قضایی چیست؟

دعوای اثبات مالکیت یکی از دعواهایی است که در مورد املاک مطرح می شود. در این دعوا افراد به دنبال اثبات این موضوع هستند که نسبت به یک ملک حق مالکیت دارند.

در شرایط عادی مطابق با مواد ۲۲ و ۴۸ قانون ثبت، فردی به عنوان مالک تلقی می شود که در دفاتر اسناد رسمی و املاک، نام وی در سند درج شده باشد. و ملک مورد نظر مطابق با قوانین جمهوری اسلامی ایران به وی منتقل شده باشد. یکی از مهمترین دلایل بروز چنین دعاوی ، بروز اختلاف بین دارندگان سند رسمی و سند عادی می باشد. که این دعوا باید در دادگاه مطرح و مطابق با ادله موجود، حکم دادگاه صادر شود.

مطلب مرتبط | اثبات مالکیت و نمونه دادخواست آن

موارد طرح دعوای اثبات مالکیت در رویه قضایی

در دعوای اثبات مالکیت در رویه قضایی افراد به دنبال اثبات مالکیت بر یک مال منقول یا یک مال غیرمنقول هستند. انواع مال غیرمنقول به مواردی مثل خانه، مغازه و زمین اشاره دارد . دعاوی مطرح شده در رابطه با اثبات مالکیت، بیشتر در رابطه با همین اموال می باشد.

در دعوای اثبات مالکیت در رویه قضایی از کدام ادله استفاده می شود؟

ادله اثبات مالکیت

ادله اثبات مالکیت

وقتی فردی ادعا می کند که مالک یک ملک می باشد باید ادله برای آن ارائه نماید. مثلاً وقتی در ملک خریداری شما اختلافی وجود داشته باشد، باید معامله فی مابین را در دادگاه اثبات کنید. برای این موضوع باید یک سری ادله ارائه نمایید. این ادله عبارتند از :

سند ملک:

اعم از سند رسمی و سند عادی. فردی را میتوان مالک ملک محسوب نمود که نام وی در سند رسمی مندرج باشد. اگر فردی ملکی را با سند عادی خریداری نموده باشد باید سند به نام وی انتقال داده شود.

حضور شاهد:

هر چند سند برای اثبات مالکیت یک ملک انکار ناپذیر است، اما در برخی موارد حضور یک شاهد می تواند تاثیرگذار باشد. برای اینکه شهادت شاهد از نظر قانونی دارای ارزش باشد، باید از شرایط لازم برخوردار باشد. لذا هر شهادتی ارزش قانونی ندارد.

قاعده تصرف یا اماره ید:

 قانون تصرف به این موضوع اشاره دارد که  به صورت پیش فرض اموالی را که در تصرف دیگری باشد، آن فرد را مالک در نظر میگیریم. مگر در مواردی که خلاف این موضوع ثابت گردد. مثلاً وقتی کسی در حال استفاده از یک ماشین می باشد مالک آن تلقی می شود. مگر آنکه فرد دیگری سند یا شاهدی ارائه دهد که با تصرف فرد در آن مغایرت داشته باشد.

شرایط دعوای اثبات مالکیت در رویه قضایی               

یکی از شرایط اثبات مالکیت، قرارداد می باشد. البته قرارداد تنها شرط برای اینکار نیست. چرا که ممکن است اموال از طرق دیگری به غیر از قرارداد تحت مالکیت فردی قرار گرفته باشد. اگر فردی مالی را از طریق قرارداد ابتیاع کرده باشد برای اثبات مالکیت می تواند از آن استفاده کند. اما تنها ارائه دادن سند کافی نیست باید دفاعیات لازم نیز ارائه شود.

در بسیاری از دعاوی ممکن است فرد منکر قرارداد شود. یا در صورت قبول کردن آن، ادعای فسخ و اقاله یا باطل بودن آن را ارائه نماید

 در چنین پرونده هایی مدارکی که از سوی خواهان و خوانده ارائه می شود می تواند در رای نهایی دادگاه موثر باشد. البته بسیار ضروری است که برای طرح دعاوی یا ارائه دفاعیات کافی از وکیل با تجربه ملکی کمک گرفت. وکیل کمک خواهد نمود تا در کلیه مراحل پرونده بتوانید مدارک لازم را ارایه نمایید.

مطلب مفید| اثبات مالکیت در املاک دارای سابقه ثبتی

آیا سند مالکیت به تنهایی میتواند در چنین دعاوی هایی کافی باشد؟

وقتی کسی سند مالکیت ملکی را در دست داشته باشد نشان می‌دهد که به صورت قانونی و شرعی صاحب آن ملک می باشد و ملک در تصرف وی است. با این وجود اگر کسی بتواند دلایل قانع کننده و مستند از جمله جعلی بودن سند را ارائه نماید میتواد مسیر مالکیت را تغییر دهد.البته اثبات این موضوع بسادگی میسر نیست.

نکات دعوای اثبات مالکیت در رویه قضایی کدامند؟

عدم امکان طرح دعوا در مورد املاک دارای سند رسمی

یکی از مهم ترین نکاتی که در ابتدا باید به آن توجه کرد این است که در مورد ملکی که سند رسمی وجود دارد، نمیتوان اقدام به ثبت دعوای اثبات مالکیت نمود. در این حالت مالک مشخص می باشد. و به کسی که نام وی در سند رسمی مندرج باشد، مالک گفته میشود. مراجع قانونی این فرد را به رسمیت می شناسند. بنابراین در چنین مواردی طرح دعوای اثبات مالکیت در رویه قضایی با عدم استماع مواجه می شود.

اثبات مالکیت توسط متصرف و خریدار ملک

ممکن است ملکی در دفاتر اسناد رسمی و معاملات ملکی ثبت نشده و در مورد مالکیت آن اختلاف نظر وجود داشته باشد. در این مورد، فردی که ملک مورد نظر را خریده و یا به هر طریقی ملک در تملک او قرار دارد، باید در دادگاه صالح ، مالکیت خود نسبت به آن ملک را ثابت نماید.

خواهان و خوانده در دعوا

خواهان و خوانده در دعوای اثبات مالکیت

خواهان و خوانده در دعوای اثبات مالکیت

در دعوای اثبات مالکیت ، خواهان به فردی گفته میشود که ادعای مالکیت در رابطه با یک ملک دارد. خوانده به فردی اطلاق می شود که ملک ثبت نشده را به خواهان فروخته باشد. در مورد املاکی که بین افراد مختلف دست به دست شده باشد تمام این افراد به عنوان خوانده دعوا در نظر گرفته می شوند.

احکام صادره در دعوا جنبه اعلامی دارند

احکامی که در دادگاه صادر می شوند شامل احکام تأسیسی و احکام اعلامی می باشد. دعواها پس از صدور حکم دادگاه جنبه اعلامی دارند. یعنی امری که از قبل وجود دارد به رسمیت شناخته میشود. لذا نیازی به صدور اجراییه نمی باشد. افراد با این حکم میتوانند برای تنظیم سند و سایر مراحل اقدامات لازم را انجام دهند.

اهمیت وجود مدارک مانند مبایعه نامه ، اقرارنامه ، وصیت نمامه و …

برای اینکه افراد بتوانند مالکیت خود بر یک ملک را ثابت کنند، می توانند به مبایعه نامه یا قراردادهای دیگر استناد دهند. اما وجود چنین مواردی ضروری نیست . و از سایر مدارک نیز می توان استفاده کرد. ممکن است ملک مورد نظر به عنوان میراث بصورت قهری به فرد رسیده باشد.

همزمانی طرح دعوای خلع ید و اثبات مالکیت

زمانی یک فرد ادعای مالکیتی را در رابطه با یک ملک مطرح میکند که آن ملک در تصرف فرد دیگری باشد. در این حالت فرد می تواند به صورت همزمان دعوای خلع ید و اثبات مالکیت را مطرح نماید.

عدم استماع دعوای اثبات مالکیت در مورد املاک ثبت شده

در مورد  املاکی که به ثبت رسیده اند دولت تنها کسی را مالک رسمی می داند که ملک در دفتر اسناد رسمی و دفتر املاک اداره ثبت به نام وی ثبت شده باشد. انتقال مالکیت این اموال هم باید با سند رسمی انجام گیرد. یعنی در صورت معامله این ملک ثبت شده باید به صورت رسمی انتقال یابد. اگر فروشنده سند رسمی تنظیم نکند باید وی را الزام کرد و نهایتا دادگاه به نمایندگی آن را امضا کند. لذا در این املاک ثبت شده دعوای اثبات مالکیت پذیرفته نمی شود. و ضروری هم نیست زیرا با طرح دعوای الزام به تنظیم سند رسمی همین دعوا خود مقدمه اثبات مالکیت نیز می باشد.

طرح دعوای ابطال سند رسمی

اگر فردی بخواهد نسبت به یک ملک با سند رسمی اقامه دعوا کند، قبل از هر کار باید برای ابطال سند دادخواست بدهد. بعد از اینکه دادگاه سند مذکور را باطل نمود باید به اقامه دعوای اثبات مالکیت پرداخت.

2 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید

  • سلام
    ممنون از زحمات و مطالب عالی تان . همیشه از سایت شما دیدن از مطالب و راهنمایی تان استفاده می کنم

    پاسخ
    • وکیل املاک
      14 سپتامبر 2022 17:35

      سلام و سپاس از محبت شما.
      امیدواریم بتواانیم در موضوعات و دعاوی حقوقی در خدمت شهروندان محترم باشیم.

      پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.