حقوقی

قرارداد مشارکت و قرارداد مدنی

قرارداد مشارکت و قرارداد مدنی

قرارداد مشارکت و مدنی

قرارداد مشارکت و مدنی

آشنایی با قرارداد مشارکت

قرارداد مشارکت  به قراردادهایی گفته میشود که چند  فرد سرمایه و دارایی خود را با هم ترکیب کنند تا با استفاده از این سرمایه  در یک یا چند حوزه خاص مانند قرارداد مشارکت در ساخت ، تولید و فروش و …. به تجارت پرداخته و سود حاصل را میان خود تقسیم نمایند .

در دنیای حقوق ، معمولاً قراردادهای مشارکت دارای شروطی هستند. این شروط اساس و پایه قرارداد را تشکیل میدهند. در بیشتر قراردادها اختلافات بر سر شروط نوشته شده شکل میگیرد.

قرارداد خوب قراردادی است که در صورت عدم ایفای تعهدات طرف مقابل ، بتوان براحتی به دادگاه مراجعه و طرف مقابل را ملزم  به ایفای تعهدات قانونی خود نمود.

در قراردادهای مشارکت چه موضوعاتی باید ذکر شود؟

الف:هدف تشکیل شراکت

ب: سرمایه موضوع عقد مشارکت

پ:تغییر مالکیت آورده های مفروز به آورده های مشاعی

ت:  ذکر سهم الشرکه

ث:مرجع حل اختلاف

ج:مدت شرکت

هدف از قرارداد مشارکت

معمولاً هدف از تشکیل شرکت دستیابی به سود است. بنابراین باید در همان ابتدا روشن شود سود چگونه حاصل می شود . وظیفه شرکا در فعالیت های منجر به سود چیست. و مهمتر از آن سهم هر یک طرفین از سود حاصل از فعالیت شرکت چه مقدار است .

مطلب مفید | شرکت با مسئولیت محدود

در قرارداد مشارکت نکات بسیاری را باید در نظر گرفت تا ابهامی برای تفسیرهای چند گانه پیش نیاید. در این مقاله برخی نکات مهم را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

 مشخص نمودن سرمایه موضوع عقد مشارکت مدنی

 برای تحقق شراکت مدنی لازم است طرفین مشارکت،  مالی را به عنوان آورده در شرکت قرار دهند . در عقد شرکت در قانون مدنی فعلی ، موضوع شرکت می بایست حق مالکیت باشد. مانند مالکیت شما نسبت به موبایل و یا لپ تاپ در دست تان.

میزان سرمایه قرارداد مشارکت

میزان سرمایه قرارداد مشارکت

معیار کلی : به طور کلی سرمایه و آورده شرکا هر چیزی است که افراد بتوانند در قبال ارزش آن ، وجه مشخصی را پرداخت کنند و قابلیت قراردادن در شرکت نامه  به عنوان آورده و یا سرمایه را داشته باشد .

سرمایه و آورده شرکا میتواند به صورتهای زیر باشد:

الف) سرمایه و آورده ، عین باشد :

عین در حقوق به شیء خارجی گفته میشود که قابل لمس باشد. مانند گوشی موبایلی که در دست است. یا خانه (این تعریف ساده ترین تعریف از عین معین خواهد بود ولیکن در حقوق عین به عین معین کلی و کلی در معین تقسیم شده است که برای جلوگیری از پراکندگی مطالب به صورت خلاصه خواهیم گفت).

مطلب مفید | وکیل ثبت شرکت

عین معین به خانه شما در خیابان …. در حقوق اطلاق میشود. عین کلی مثلاً به  ده کیلو پرتقال کازرونی گفته میشود. «کلی در معین» به ده کیلوگرم گندم در انبار گندمی با یکصد کیلو گندم  می گویند. لذا در صورتی که عین کلی و یا کلی در معین باشد پس از تعیین مصداق ان در نظر ما سرمایه شرکت به وجود خواهد آمد نه پیش از تعیین مصداق .

ب) سرمایه و آورده ، منفعت مال باشد:

یعنی هر برداشت و یا استفاده ای که میتوان از عین یک مال حاصل نمود. مانند بهای اجاره خانه . لذا منفعت یک مال را باید قبل از شراکت تعیین و قیمت گذاری نمود (در اصطلاح حقوقی آن را تقویم مال نمود) و به عنوان آورده یکی از شرکا در قرارداد و شرکت نامه ، قید کرد.

پ) سرمایه ، حق باشد :

حق در حقوق معنایی گسترده دارد . در هنگام تاسیس شرکت، هر گونه حق مالی از جمله حق تألیف کتاب خاص و یا حق اختراع کالایی خاص را تقویم و به عنوان آورده قرار دهید.

ت) سرمایه ، مالکیت معنوی باشد:

مالکیت معنوی که در حقوق جدید پذیرفته شده است را با مثالی توضیح خواهیم داد. مالکیت معنوی حق مالکیت نام یک برند خاص(مثلا نام شرکت کاله) و یا حق تالیف یک کتاب است. این مالکیت می بایست تقویم شود و در شرکت نامه قید گردد .

ث) سرمایه ، خدمت یا کار  یا اعتبار فرد باشد:

اعتبار و کار افراد را عمده حقوقدانان قابل تقویم نمی دانند (یعنی نمیتوان گفت که اعتبار شخص مجید پنج میلیون قیمت دارد) .  لذا قابلیت آن را نخواهد داشت که به عنوان آورده در شراکت مدنی قرار داده شود. برای صحیح نمودن شرط کار در قرارداد مشارکت مدنی، با نمونه عملی توضیح خواهیم داد.

بطور مثال میخواهید از تخصص فردی به عنوان مدیریت یک تالار استفاده نمایید. قرار است کار و خدمت وی به عنوان سرمایه در نظر گرفته شود. این موضوع را میتوان به شکل زیر در قرارداد ذکر نمود :

نگارش صحیح :

در برابر خدمات مدیریت تالار ظرف 20 سال ، آقای …. مالک یک سوم ملک خواهد شد. بر این مبنا یک شصت ام مال سالانه به مالکیت مدیر تالار خواهد رسید. بر اساس آن سود و زیان تالار تقسیم خواهد شد.(دیدگاه مرحوم دکتر کاتوزیان ) .

بدین شکل در حقوق اصطلاحاً خدمت مبنای مالکیت مشاعی در شرکت قرار خواهد گرفت. تا این شراکت از لحاظ قانونی صحیح باشد. ولی نمیتوان این خدمت را به عنوان سرمایه اصلی شرکت قرار داد.

نگارش غلط  :

آورده شرکت : یک تالار به ارزش 20میلیارد تومان + بهای سالانه خدمات مدیر یک میلیارد تومان = مجموع آورده شرکت جمعا به قرار 21 میلیارد تومان در زمان تشکیل شرکت .

تغییر مالکیت آورده های مفروز به آورده های مشاعی :

قبل از بررسی شرط سوم یعنی سرمایه مشاعی برای فهم دقیقتر مطلب می بایست اصطلاحات زیر که در قراردادهای مشارکت به طور فراوان مورد استفاده قرار می گیرد بررسی نمود.

مال مفروز چیست ؟

مال مفروز به مالی اطلاق میشود که متعلق به یک نفر باشد. همانند گوشی موبایل یا لپ تاپ در دست شما که تماماً به شما تعلق دارد.

مال مشاعی به چه مالی می گویند؟

برای فهم دقیق و ساده مفهوم مال مشاع مثالی را ذکر میکنیم. یک لیوان آب را در نظر بگیرید که مقداری شکر در آن حل می نماییم . در این صورت تمام شکر در جزء جزء آب حل خواهد شد. در اینجا شما دیگر نمیتوانید شکر حل شده را تفکیک و شمارش و یا تعیین نمایید.

مال مشاعی نیز به مالی گفته میشود که  چندین مالک داشته باشد. مالکیت همه افراد همانند مثال فوق، در قسمت به قسمت مال وجود دارد. (تعریف اشاعه مالکیت در حقوق: اجتماع حقوق مالکین متعدد در شی واحد به نحو اشاعه).

در قرارداد شراکت مدنی اموال مفروزی که افراد به عنوان آورده وارد شرکت می نمایند می بایست به مالکیت مشاعی تمام شرکا منتهی شود. به طور مثال فرد الف تراکتور، فرد ب زمین و فرد ج مقداری پول برای تشکیل شرکت کشت گندم اختصاص می دهند.

پس از قرارداد شراکت ، هر یک از شرکا می بایست نسبتی از این اموال را به نحو مشاعی مالک شوند. مالک تراکتور بعد از عقد شرکت مالکیت مفروز خود را نسبت به تراکتور از دست خواهد داد. در عوض مالک یک سوم زمین و یک سوم پول و یک سوم تراکتور خواهد شد. به همین ترتیب سایر شرکا نیز مالک زمین و پول و تراکتور خواهند شد.

ذکر سهم الشرکه (معین نمودن مقدار سود و زیان شرکت مدنی):

 در عقد شراکت ، برای محقق شدن شرکت نامه به روشی قانونی و صحیح ، سهم هر فرد از سهم الشرکه باید مشخص گردد. برای تعیین سهم افراد در شرکت نامه بهتر است  مجموع آورده ها را به صد قسمت تقسیم و سهم هر یک را بر این اساس مشخص نماییم. به طور مثال بیست درصد یا یک پنجم سود و زیان شرکت متعلق به فرد الف خواهد بود. اما تعیین سود و زیان قطعی افراد در قرارداد مشارکت موجب ابطال آن خواهد شد. به طور مثال ذکر «سهم سود فرد الف ماهانه 5 میلیون » باطل است.

تعیین مرجع حل اختلاف در قرارداد :

برای غنی تر شدن قرارداد مشارکت می توانید فرد خاص یا مرجع داوری خاص را درخصوص حل اختلافات آتی  تعیین نمایید. این قسمت قرارداد برای آن اهمیت دارد که در ابتدای امر وارد پروسه رسیدگی بعضاً طولانی دادگاهها نشوید. در صورت بروز هر گونه اختلاف، میتوانید اختلافات پیش آمده را با کمترین هزینه رفع کنید (زیرا برای طرح دعوا در دادگاه مقداری وجه نقد تحت عنوان هزینه دادرسی باید پرداخت شود).

مدت قرارداد :

در خصوص قرارداد ، ذکر مدت و همچنین ذکر زمان های رسیدگی به سود و زیان شرکت و تقسیم آن مهم است. به طور مثال در قرارداد باید ذکر گردد که قرارداد برای یک سال منعقد شده است و تا پیش از یک سال هیچ یک از طرفین به واسطه شرط ضمن عقد خارج لازم درخواست افراز و تقسیم اموال موضوع شراکت را نخواهند داشت .  هر سه ماه یک بار نیز میزان سود و زیان شرکت محاسبه و سود باقی مانده مابین شرکا هر کدام یک سوم تقسیم خواهد شد .

آیا شرکت مدنی دارای شخصیت حقوقی است؟

برای تبیین و تفهیم دقیق و پاسخ درست به این سوال می بایست ابتدای امر شرکت های تجاری و مدنی را از هم بازشناخت. شرکت تجاری شرکتی است که طبق موارد ده گانه ماده 2 قانون تجارت به فعالیت می پردازد(موارد ده گانه ماده دوم در انتهای همین پاراگراف ذکر شده است).

در صورتی که هدف شرکت هیچکدام از موارد ده گانه ماده 2 قانون تجارت نباشد این شرکت ، شرکتی مدنی تلقی میشود. شرکت مدنی دارای شخصیت حقوقی نمی باشد. ولی شرکت تجاری دارای این ویژگی خواهد بود. دارا بودن شخصیت حقوقی آثاری را در بر خواهد داشت. از جمله : برای شرکت تجارتی نمیتوان درخواست اعسار از دادگاه نمود. و صرفاً می بایست از طریق مقررات ورشکستگی به توقف این شرکت حکم داد(توقف یعنی  شرکت توانایی پرداخت بدهی های خود را نداشته باشد) .

تا اینجا برخی نکات مهم در مورد نحوه نگارش قرارداد صحیح و قانونی شرکت مدنی را مورد بررسی قراردادیم. در صورتیکه سوال خاص و یا نیاز به همراهی وکیل متخصص در امور شرکتها را دارید می توانید از وکلای ما استفاده نمایید. برای این منظور با ما تماس بگیرید.

اقسام شرکتهای مدنی قابل قبول و غیر قابل قبول در قوانین فعلی:

شرکت های صحیح :

شرکت اموال(عنان): شراکتی که بر مبنای قرار دادن پول و یا کالا ایجاد می شود . همانند ایجاد شرکت میان مالک یک منزل کوچک و فرد دارای چرخ خیاطی برای  تولید پوشاک. هرکجا که واژه عنان را در قراردادهای ایجاد شراکت و یا در دادگاه ها با واژه شرکت ((عنان)) استفاده شده است همان معنای شرکت اموال توضیح داده شده در این بند معنا کنید

شرکت های باطل ( کدام اموال را نمیتوان به عنوان سرمایه شرکت قرار داد؟)

1شرکت ابدان (اعمال): 

در این نوع از شرکت، دو نفر انجام فعل خاصی را مبنای ایجاد شراکت و تشکیل شرکت مدنی قرار میدهند. مانند شراکت یک نجار و یک خیاط که به واسطه تخصص خود کالایی خاصی را ایجاد نمایند. این نوع از قراردادها به واسطه وجود اصل 4 قانون اساسی و مخالفت برخی فقها باطل خواهد بود.

راه حل پیشنهادی برای فرار از بطلان شراکت ابدان:

در صورتی که شما شرکتی با تخصص های گوناگون میخواهید ایجاد نمایید ابتدا دو مال (با هر قیمتی ) به طور مثال 1 میلیون تومان را مبنای شراکت قرار دهید و به واسطه شرط ضمن عقد (یعنی شروط فرعی در قرارداد) وظایف هر کدام از شرکا را ذکر نمایید. یا میتوانید از قالب های شرکت های تجاری از جمله شرکت سهامی خاص بهره ببرید.

2شرکت وجوه یا اعتبارات:

در معنای ساده یعنی آنکه یک یا هر دو شریک صرفاً اعتبار خود را (عرف رایج در میان تجار و بازرگانان) سرمایه شرکت قرار میدهند. این نوع از شراکت به علت آنکه سرمایه می بایست قابل تقویم باشد (یعنی قابل قیمت گذاری باشد). مثلا خودرو سمند متعلق به یکی از شرکا قابل قیمت گذاری می باشد ولی اعتبار تجاری فرد قابل قیمت گذاری نمی باشد و سرمایه مجهول تلقی می شود. لذا سبب بطلان شراکت و شرکت مدنی خواهد شد .

به طور کلی در عقد شرکت و کلا در تمامی قراردادهای شما عزیزان،سرمایه های موضوع قرارداد  (شرکت نامه، بیع  نامه یا خرید و فروش، اجاره و….) می بایست کاملا مشخص و معلوم باشد و هرگونه جهل نسبت به موضوع قرارداد ،می تواند سبب بطلان قرارداد شود.

نحوه صحیح ذکر سرمایه در قرارداد مشارکت :

به طور مثال سرمایه ، خانه و یا کارخانه باشد . در این صورت ، باید اینطور در قرارداد ذکر شود: یک خانه به مشخصات ……. واقع در خیابان  قصرالدشت شیراز به پلاک ثبتی 111111 واقع در حوزه ثبتی سه ، ئسرمایه و آورده اقای محسن ….. در قرارداد مشارکت می باشد.

نحوه اشتباه ذکر سرمایه در عقد مشارکت :

آقای محسن …. متعهد شده است یکباب  خانه به عنوان سرمایه برای شراکت در تولید لوازم خودرو آورد.

ماده  2 قانون تجارت

 معاملات تجارتی از قرار ذیل است:

1) خرید یا تحصیل هر نوع مال منقوض به قصد فروش یا اجاره اعم از اینکه تصرفاتی در آن شده یا نشده باشد.

2) تصدی به حمل و نقل از راه خشکی یا آب یا هوا به هر نحوی که باشد.

3) هر قسم عملیات دلالی یا حق‌العمل‌کاری (‌کمیسیون) و یا عاملی و همچنین تصدی به هر نوع تأسیساتی که برای انجام بعضی امور ایجاد‌می‌شود از قبیل تسهیل معاملات ملکی یا پیدا کردن خدمه یا تهیه و رسانیدن ملزومات و غیره.

4) تأسیس و به کار انداختن هر قسم کارخانه مشروط بر اینکه برای رفع حوائج شخصی نباشد.

5) تصدی به عملیات حراجی.

6) تصدی به هر قسم نمایشگاه‌های عمومی.

7) هر قسم عملیات صرافی و بانکی.

8) معاملات برواتی اعم از اینکه بین تاجر یا غیر تاجر باشد.

9) عملیات بیمه بحری و غیر بحری

10) کشتی‌سازی و خرید و فروش کشتی و کشتیرانی داخلی یا خارجی و معاملات راجع به آنها.

 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا