لایحه دفاعیه چیست و چگونه تنظیم می شود؟
لایحه دفاعیه چیست؟
ممکن است شما در دادگاه بدوی (ابتدایی) دادخواستی را به دفاتر خدمات قضایی ارایه نموده اید. حال پیام کوتاهی برایتان ارسال و از شما درخواست رجوع به سامانه ثنا را مینماید. در سامانه ثنا شما با عبارت (لایحه خود را ارسال نمایید)روبرو خواهید شد. اما براستی لایحه دفاعیه چیست و چه کاربردی دارد؟
لایحه دفاعیه به چه معنا است؟
به درخواست مکتوب طرفین هر دعوا، (دو یا چند نفر) در مقام دفاع از حقوق خود لایحه گفته میشود. ممکن است شما با عبارات دیگری چون لایحه دفاعیه و یا لایحه قضایی برخورد کنید . همه اینها در معنای یکسان و واحدی به کار می رود.
لایحه به طور خلاصه عبارت است از :
در مواردی که در میانه دعوا ، افراد در دادگاه حقوقی و یا کیفری متنی را برای دفاع از حقوق خود و علیه طرف مقابل دعوا می نویسند و طی آن اطلاعات خاصی را برای دادگاه بیان می کنند، در عالم حقوق به عنوان متن لایحه اطلاق میشود.
هر دادگاه برای رسیدن به نتیجه دادنامه(در عرف همان واژه حکم دادگاه) اسناد مختلف و دلایل مختلفی را از طرفین درخواست میکند. ازجمله این اسناد ، لایحه است. در ادامه در این مورد بیشتر توضیح خواهیم داد .
نقش لایحه دفاعییه در پیروزی یا شکست دعوا
نقش لایحه در دادرسی
شاید بتوان گفت که این سند مهمترین سندی است که طرفین بعد از ورود به یک جلسه دادرسی، ارائه میدهند. در صورتیکه در دادگاه لایحه خاصی بنابر دلایلی که در ادامه خواهیم گفت ضرورت پیدا نماید، ولی به شکل صحیح قانونی تنظیم نگردد، با شکست در دعوا روبرو خواهید شد. و در بسیاری از موارد امکان طرح دوباره دعوا را از دست خواهید داد. و صرفاً در صورت وجود یکسری شرایط خاص میتوانید در دادگاه تجدید نظر ، از رای بدوی (ابتدایی) اعتراض نمود.
در مقام مقایسه لایحه و دادخواست ، اهمیت سند لایحه به مراتب بیشتر خواهد بود.
علت استفاده از لایحه دفاعیه در فرایند دادرسی
1- در مواردی، وکیل بصورت همزمان با وقت رسیدگی دو دعوا (کیفری و حقوقی) مواجه میشود. در این موارد، به واسطه الزام قانونی ، وکیل می بایست به دعوای کیفری (دادگاه کیفری دو، کیفری یک، دادگاه انقلاب) مراجعه نماید. و برای دادگاه حقوقی (مدنی) ، لایحه بفرستد.
2- ممکن است خواهان یا خوانده دعوا ، به علت حکم دادگاه یا جرایم انجام شده ، به زندان محکوم شود. یا از جانب دیگر به واسطه چک، سفته و…. به فردی مدیون (بدهکار) شود. در این صورت فرد به منظور فرار از حکم جلب، عموماً وکیل میگیرد یا لایحه خواهد نوشت. چرا که اگر خود فرد، در دادگاه حاضر گردد دستگیر خواهد شد.
3- در مواردی ، افراد عذر موجه دارند . مانند اینکه در بیمارستان بستری هستند. در این موارد آنان میتوانند به جای حضور در دادگاه ، اقدام به ارسال لایحه کنند. تا بدینوسیله به رغم عدم حضور در دادگاه ، به وسیله ارسال لایحه ، مانع صدور حکم به ضرر شان شوند.
4_درست است که قاضی دادگاه چکیده ای از اظهارات و دلایل استنادی طرفین دعوا را مکتوب می نماید، اما در پرونده هایی که بسیار سنگین و دارای موضوعات مختلف مرتبط به هم و جلسات متعدد می باشد وجود لایحه های دفاعیه بسیار مهم خواهد بود.
مطلب مفید | وکیل تنظیم دادخواست ، شکواییه و لایحه
5_امکان این امر محتمل است که پس از دفاعیات شفاهی طرفین در دادگاه که به صورت حضوری ارایه می نمایند، اسناد و دلایل و مدارک جدیدی در دعوا کشف شود. که تا قبل از آن، نزد طرفین وجود نداشته است. این موارد در سرنوشت دعوای طرح شده می تواند تغییرات وسیعی را سبب شود (شکست یا پیروزی در دعوا). در این موارد توصیه ی ما استفاده از لایحه خواهد بود.
6-در مواردی فشار و استرس زیاد در دادگاه به واسطه عوامل مختلف خصوصاً دفاعیات متهم و سؤالات وکیل طرف مقابل، وارد میشود. در این موارد فرد خواهان و حتی وکیل ایشان به واسطه استرس زیاد و دیگر موارد احتمال دارد مطالب را به گونه صحیح و دقیق ارائه ننمایند. یا مطالب را فراموش کنند. در این خصوص، لایحه ای تا قبل از ختم دادرسی ، تهیه و به دادگاه ارائه میکنند. این لایحه ممکن است خواهان یا خوانده را از موضع ضعف به موضع پیروزی در دعوا بکشاند.
در این موارد ما به شما توصیه می نماییم از وکلای خبره استفاده نمایید. چنانچه بواسطه پیچیدگی و تخصصی بودن موضوع خدای ناکرده دچار سردرگمی شدید و یا مثلاً در یک دعوا با قیمت زیاد ملک مواجه باشید. در این موارد حتما از وکیل خبره برای نوتشتن لایحه و دادخواست استفاده نمایید.
با توجه به اینکه ما با تشکیل گروهی از وکلای متخصص سعی نموده ایم همراه واقعی شما تا پایان رسیدگی قضایی به موضوع باشیم، در موارد مهم میتوانید با وکلای ما نیز مشورت بنمایید. و درخواست تنظیم دادخواست ، شکواییه ، لایحه و … را به واگذار کنید.
آیا تنظیم لایحه ضروری است ؟
در هر دعوایی که در دادگاه مطرح میشود، ارائه دادخواست برای رسیدگی ضروری است. لیکن در مورد ارایه لایحه، فرد الزامی به ارایه آن به دادگاه ندارد. اما در مواردی که فرد امکان حضور در جلسه ندارد و یا در جلسه حضور دارد، بنابر دلایل اشاره شده در فوق میتواند از ابزار حقوقی لایحه استفاده نماید.
نکات مهم در هنگام تحریر لایحه دفاعیه
نکات مهم در نگارش لایحه دفاعیه
در هنگام تحریر لایحه دفاعیه برای ارائه به دادگاه ، استناد دقیق و کامل به قوانین یک نکته بسیار مهم است. با توجه به وجود قوانین مختلف توجه به این قوانین ضروری است. به عنوان مثال برای نوشتن لایحه دفاعیه در دعاوی ناشی از وراثت و ارث باید به قانون مدنی، قانون آیین دادرسی مدنی ، قانون امور حسبی تسلط کافی داشت.
در خیلی از موارد ، تحریر لایحه می بایست با توجه به مواعد قانونی (تاریخ های اشاره شده در قانون) صورت پذیرد . برای مثال عموماً در صورتیکه در جریان دادرسی ، دلیل جدیدی در دادگاه مطرح شده باشد می بایست تا قبل از ختم دادرسی (از جمله موعدهای قانونی به حساب میاید) لایحه تحویل دادگاه یا ثبت در سامانه ثنا گردد . لذا افراد و یا وکلا می بایست اشراف دقیقی نسبت به اینگونه مقررات و قواعد حاکم بر دعوا داشته باشند.
لایحه عزل وکیل
مراد از «وکالت» در قانون مدنی ، همان «عقد جایز» در اصطلاح علم حقوق است. در معنای ساده ، عقد جایز در برابر عقد لازم مورد استفاده قرار میگیرد. در عقد جایز هر یک از طرفین عقد ( یا همان موکل و وکیل در امر وکالت)، می تونند این عقد وکالت را از بین ببرند.
از اینرو موکل می تواند به هر دلیل (مثلا در نظر داشته باشد امر دفاع را خود بر عهده گیرد و یا آنرا به وکیل دیگری بسپارد) ، وکیل خود را عزل و طی لایحه ای به وکیل و دادگاه اطلاع میدهد.
لایحه استعفا نیز به این معنا است که وکیل طی لایحه ای ، به موکل و دادگاه اعلام میکند دیگر بر روی پرونده مورد نظر کار نخواهد کرد. باید دانست وکیل صرفاً در موارد مشخص ،می تواند استعفای خود را اعلام نماید. درصورتی که استعفای وکیل در زمان مناسب اعلام نشود و موجب ایراد خسارت(خسارت دیدن موکل ایشان) و یا تجدید جلسه گردد با احکام قانونی خاصی روبرو خواهند شد .
تفاوت عریضه با لایحه
عریضه به سندی مکتوب گفته میشود که برای تشریح شرح وقایع اتفاق افتاده ،شرح حال خود فرد(مثلاً شرح موضوع بیکار بودن فرد در دعوای اعسار) به کار می رود. فردی که عریضه را تحریر میکند تحت عنوان عریضه نویس مطرح است.
اما لایحه، علاوه برعبارات ادبی عریضه، امری است به شدت تخصصی که در ان استنادات قانونی، سوابق پرونده و هر آنچه برای دفاع از موکل لازم باشد را در برخواهد گرفت . برخلاف ظاهر که افراد گمان میکنند ابتدا و انتهای لایحه کدام دلیل به عنوان مقدمه بیان شود و کدام دلیل موخر (بعد از دلایل ابتدایی)، که ان را مهم نمی دانند ،دارای اهمیت ویژه خواهد بود . باز هم در اینگونه موارد، توصیه ما به شما استفاده از وکیل با تجربه است.
هزینه لایحه
هزینه لایحه به عوامل مختلف از جمله موارد زیر بستگی خواهد داشت :
سابقه وکیل
میزان تحصیلات وکیل
موضوع پرونده
سابقه رسیدگی به پرونده(در ایراد امر مختومه یا محکوم بها مهم خواهدبود)
مرجع رسیدگی(دادگاه کیفری ، حقوقی، دیوان عدالت اداری و دیگر مراجع قضایی کشور)
و توافق وکیل و موکل بستگی دارد.
عالی خدا قوت
سلام و سپاس