مدت زمان اعتبار وصیت نامه

مدت زمان اعتبار وصیت نامه

مدت زمان اعتبار وصیت نامه چقدر است؟

وصیت نامه سندی است که اجرای آن تابع مقررات و تشریفات قانونی است. هر شخص میتواند در طول حیات خود وصیت نامه ای را برای بعد از فوت خود تنظیم نماید. این وصیت نامه میتواند به صورت رسمی ، عادی و یا سری تنظیم شود .

وصیت نامه فقط برای یک سوم اموال نافذ است. یعنی وصیت میتوان نمود که یک سوم به چه کسی برسد و یا صرف چه کارهایی بشود.

مطلب مفید | انحصار وراثت ، وصیت نامه و ارث

اگر وصیت نامه برای بیش از یک سوم مال و یا مثلاً همه مال باشد ، اجرای آن منوط به موافقت همه وراث خواهد بود. در غیر این صورت فقط به اندازه یک سوم مال قابل اجرا می باشد.

انواع وصیت

به‌طورکلی وصیت انواع مختلفی دارد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

وصیت عهدی

در این نوع وصیت شخص نمی‌خواهد بعد از مرگ اموال خود را به کسی بدهد، بلکه می‌خواهد بعد از مرگ خود، شخصی را مامور کند که کارهای وی را انجام دهد که به او وصی گفته می‌شود.

مطلب مفید | مدارک لازم برای تنفیذ وصیت نامه و نکات حقوقی آن

وصیت تملیکی

وصیت تملیکی به وصیتی گفته می‌شود که بر اساس آن شخص به‌صورت رایگان، اموال خود را پس از مرگ به دیگران بخشیده و تملیک می‌کند. لازم به ذکر است که در وصیت‌نامه می‌توان یک سوم از مال خود را بخشید.

انواع وصیت‌ نامه کدامند؟

لازم به ذکر است که وصیت‌نامه با توجه به قانون به انواع زیر تقسیم‌بندی می‌شود.

وصیت‌ نامه دست‌نویس یا خودنوشت

در این وصیت‌نامه، شخص وصیت خودش را با دست خط خود روی یک برگه معمولی یادداشت می‌کند. معمول ترین نوع وصیت نامه تا چند دهه پیش همین نوع بوده است.

وصیت‌ نامه رسمی

شخص قبل از مرگ خود این وصیت‌نامه را در دفاتر اسناد رسمی ثبت می‌کند و اعتبار آن بیشتر از انواع دیگر است.

وصیت‌ نامه سری

در این نوع وصیت‌نامه ابتدا شخص به‌صورت دست‌نویس وصیت خود را می‌نویسد و آن را در اداره ثبت قرار می‌دهد. در این حالت مامور رسمی بعد از دریافت وصیت‌نامه باید تسلیم را تایید کند و رسید را به شخص تحویل دهد.

اعتبار وصیت‌نامه شفاهی

وصیت‌نامه شفاهی یکی دیگر از انواع وصیت‌نامه است. بهترین راه ، نوشتن وصیت‌ است . اما در برخی از موارد مانند زلزله ، جنگ ، بیماری و… که فرد توانایی نوشتن وصیت خود را ندارد ، می‌تواند وصیت خود را به‌صورت شفاهی بازگو کند.

لازم به ذکر است که برای داشتن اعتبار وصیت‌نامه شفاهی به دو نفر شاهد نیاز بوده تا یکی از آنها مفاد ذکرشده در وصیت را بصورت کامل و با درج تاریخ کامل به حضور ورثه تحویل دهد. اگر فرد پس از طبیعی شدن وضعیت و عادی شدن جریان در قید حیات باشد، باید وصیت‌نامه را بنویسد و مراحل قانونی آن را طی کند.

با مدت زمان اعتبار وصیت نامه عادی آشنا شویم

وصیت نامه عادی یا دستی یا خودنوشت ، یکی از انواع وصیت نامه است که در صورت رعایت قواعد و شرایط خاص ، دارای اعتبار بوده و قابل اجرا می باشد.

ماده 278 قانون امر حسبی ، در خصوص وصیت نامه عادی چنین مقرر می دارد :

«وصیت‌ نامه خودنوشت ، در صورتی معتبر است که تمام آن ، به خط موصی نوشته شده و دارای تاریخ روز و ماه و سال، به خط موصی بوده‌ و به امضای او رسیده باشد».

شرایط وصیت نامه عادی

با نگاه به مفاد ماده 278 قانون امور حسبی و سایر مقررات مربوطه ، میتوان اعتبار وصیت نامه عادی را تابع شرایط زیر دانست:

الف) وصیت نامه باید با دست خط موصی (کسی که میخواهد وصیت کند) ،

ب) وصیت نامه باید دارای تاریخ دقیق باشد (روز ، ماه و سال) ،

پ) وصیت کننده باید وصیت نامه را امضاء کند.

ت) در هنگام وصیت ، باید وصیت کننده از اهلیت (عقل ، بلوغ و رشد) برخوردار باشد. و با قصد و رضایت اقدام به تنظیم وصیت نامه کرده باشد .

ث) وصیت در مورد مال جایز ، مشروع و منفعت حلال باشد.

ت) وصیت کننده در مورد مالی که در مالکیت رسمی و قانونی خود اوست حق وصیت دارد.

ج) وصیت  در مورد مال موقوفه که قابلیت نقل و انتقال ندارد نافذ نیست.

مطلب مفید | شرایط تنفیذ یا ابطال وصیت نامه

مدت زمان اعتبار وصیت نامه عادی

قانونگذار در ماده 294 قانون امور حسبی مقرر می دارد :

«دادگاه بخش در آگهی که برای اداره یا تصفیه ترکه یا تصدیق حصر وراثت می‌ شود ، قید می‌ کند که هر کس وصیت‌ نامه‌ ای از متوفی نزد او‌ است ، در مدت سه ماه ، به دادگاهی که آگهی نموده بفرستد. پس از این مدت ، هر وصیت‌ نامه‌ ای (‌جز وصیت‌نامه رسمی و سری) ابراز شود از‌ درجه اعتبار ساقط است» .

بنابراین مستند به قانون ، وصیت نامه عادی در صورتی به رسمیت شناخته میشود که علاوه بر شرایطی که به آن اشاره کردیم ، ظرف سه ماه از آگهی حصر وراثت ، به دادگاه ارائه شود.

نافذ بودن وصیت نامه عادی

وصیت فقط در مورد یک سوم اموال نافذ است. ماده 843 قانون مدنی مقرر میدارد : «وصیت به زیاده بر ثلث ترکه نافذ نیست. مگر به اجازه‌ وراث و اگر بعضی از ورثه اجازه دهد، فقط نسبت به سهم او نافذ است».

اما چنانچه وصیت کننده برای بیشتر از یک سوم مال خود وصیت کرده باشد ، در صورتی وصیت نسبت به مقدار بیش از یک سوم مال نافذ خواهد بود که همه وراث با آن موافق باشند. بنابراین وقتی گفته میشود اولاد را از ارث محروم کردن ، در عمل انجام شدنی نیست و وصیت کننده نمیتواند اولاد خود را از ارث محروم کند. زیرا محروم کردن وارث فقط با رضایت ورثه میسر و قانونی خواهد بود.

رجوع از وصیت

وصیت کننده تا زمانی که زنده است می تواند از وصیت خود عدول کند ( برگردد)

اعتراض به وصیت نامه

در موارد ذیل می توان به وصیت نامه اعتراض کرد :

• موصی ( وصیت کننده ) بیشتر از یک سوم اموالش را، به نفع افراد وصیت کرده باشد، مگر سایر ورثه رضایت دهند.
• وصیت برخلاف قوانین و مقرارت آمره و اجباری باشد، مثلا برخلاف قانون ارث میزان سهم پسر و دختر را برابر نماید، مگر سایر ورثه رضایت دهند یا ورثه ای را بموجب وصیت نامه، محروم از ارث نماید.
• وصیت نامه به دستخط موصی (متوفی در زمان حیاتش) نوشته نشده باشد و دارای تاریخ روز و ماه و سال نباشد دارای اعتبار قانونی نیست بعبارتی وصیت نامه اعتبار ندارد مگر آنکه سایر ورثه به صحت آن گواهی دهند.
• وصیت نامه رسمی جعلی باشد.

مطلب مفید | اقرارنامه بعد از فوت