هیات نظارت و شورایعالی ثبت
وظایف هیات نظارت و شورایعالی ثبت چیست؟
مراجع رسیدگی به مسائل ثبتی مراجعی هستند که به موجب مقررات ثبتی تشکیل میشوند. این مراجع وظیفه رسیدگی به مسائل و اختلافات ثبتی را بر عهده دارند.
علاوه بر اداره ثبت به عنوان اولین مرجع و هیئت حل اختلاف موضوع مواد 147 و 148 اصلاحی قانون ثبت ، دو مرجع مهم دیگر ، هیئت نظارت و شورای عالی ثبت می باشند. این دو مرجع وظیفه رسیدگی به مسائل ثبتی را بر عهده دارند.
در این مقاله قصد داریم تا حدودی با وظایف این مراجع ثبتی آشنا شویم . پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
مطلب مفید | تعیین تکلیف ثبتی املاک فاقد سند
ماهیت قانونی هیات نظارت ثبت
ماده 6 اصلاحی قانون ثبت اسناد و املاک 1351 هیات نظارت را این چنین معرفی نموده است :
«برای رسیدگی به کلیه اختلافات و اشتباهات مربوط به امور ثبت اسناد و املاک، در مقر هر دادگاه استان، هیأتی به نام نظارت مرکب از رییس ثبت استان یا قائم مقام او و دو نفر از قضات دادگاه استان به انتخاب وزیر دادگستری تشکیل میشود.
هیأت مزبور به کلیه اختلافات و اشتباهات مربوط‌به امور ثبتی در حوزه قضایی استان رسیدگی می‌نماید. برای این هیأت یک عضو علی‌البدل از قضات دادگستری یا کارمندان ثبت مرکز استان از طرف وزیر دادگستری تعیین خواهد شد».
مطلب مفید | نمونه رای اصلاح سند
وظایف هیات نظارت
مستند به ماده ۲۵ قانون ثبت، اصلاحی سال 1351 حدود صلاحیت و وظایف هیأت نظارت بدین قرار است :
رفع اختلاف بین اشخاص و اداره ثبت
۱ – هرگاه در اجرای مقررات ماده یازده از جهت پذیرفتن تقاضای ثبت اختلافی بین اشخاص و اداره ثبت واقع شود و یا اشتباهی تولید گردد و یا در‌تصرف اشخاص تزاحم و
تعارض باشد رفع اختلاف و تعیین تکلیف و یا ابطال و یا اصلاح درخواست ثبت با هیأت نظارت است.
ابطال اشتباهات ثبتی
۲ – هرگاه هیأت نظارت تشخیص دهد که در جریان مقدماتی ثبت املاک اشتباه مؤثر واقع شده آن اشتباه و همچنین عملیات بعدی که اشتباه مزبور در‌آن مؤثر بوده ابطال و جریان ثبت طبق مقررات تجدید یا تکمیل یا اصلاح میگردد.
دستور اصلاح اشتباهات قلمی
۳ – هرگاه در موقع ثبت ملک و یا ثبت انتقالات بعدی صرفاً به علت عدم توجه و دقت نویسنده سند مالکیت و یا دفتر املاک اشتباه قلمی رخ دهد و‌همچنین در صورتی که ثبت
دفتر املاک مخالف یا مغایر سند رسمی یا حکم نهایی دادگاه باشد هیأت نظارت پس از رسیدگی و احراز وقوع اشتباه دستور‌اصلاح ثبت دفتر املاک و سند مالکیت را صادر
خواهد کرد.
رفع اشتباهات قبل از ثبت ملک
۴ – اشتباهاتی که قبل از ثبت ملک در جریان عملیات مقدماتی ثبت پیش آمده و موقع ثبت ملک در دفتر املاک مورد توجه قرار نگرفته بعداً اداره ثبت به آن متوجه گردد در هیأت نظارت مطرح میشود و در صورتی که پس از رسیدگی وقوع اشتباه محرز و مسلم تشخیص گردد و اصلاح اشتباه بحق کسی خلل نرساند هیأت نظارت دستور رفع اشتباه و اصلاح آن را صادر می‌نماید و در صورتی که اصلاح مزبور خللی بحق کسی برساند به شخص ذینفع اخطار می‌کند که می‌تواند به دادگاه مراجعه نماید و اداره ثبت دستور رفع اشتباه یا اصلاح آن را پس از تعیین تکلیف نهایی در دادگاه صادر خواهد نمود.
حل تعارض در حدود و حقوق ارتفاقی
۵ – رسیدگی به تعارض در اسناد مالکیت کلاً یا بعضاً خواه نسبت به اصل ملک خواه نسبت به حدود و حقوق ارتفاقی آن به هیأت نظارت است.
رفع اشتباه در عملیات تفکیکی
۶ – رسیدگی و رفع اشتباهی که در عملیات تفکیکی رخ دهد و منتج به انتقال رسمی یا ثبت دفتر املاک شود با هیأت نظارت است مشروط بر اینکه رفع‌اشتباه مزبور خللی بحق
کسی نرساند.
رفع اشتباه و اشکال در تنظیم اسناد
۷ – هرگاه در طرز تنظیم اسناد و تطبیق مفاد آنها با قوانین اشکال یا اشتباهی پیش آید رفع اشکال و اشتباه و صدور دستور لازم با هیأت نظارت خواهد‌بود.
رسیدگی به اعتراض اشخاص به نظریه رییس ثبت
۸ – رسیدگی به اعتراضات اشخاص نسبت به نظریه رییس ثبت در مورد تخلفات و اشتباهات اجرایی با هیأت نظارت است.
تبصره ۱ – در مواردی که بر حسب تشخیص هیأت نظارت مقرر شود که آگهی‌های نوبتی تجدید گردد ظرف سی روز از تاریخ انتشار آگهی مجدد که فقط‌یک نوبت خواهد بود
معترضین حق اعتراض خواهند داشت.
تبصره ۲ – در صورتی که اشتباه از طرف درخواست‌کننده ثبت باشد هزینه تجدید عملیات مقدماتی ثبت بطریقی که در آیین‌نامه تعیین خواهد شد به‌عهده درخواست‌کننده خواهد
بود.
تبصره ۳ – رسیدگی هیأت نظارت در موارد مذکور در بندهای ۱ و ۲ این ماده تا وقتی است که ملک در دفتر املاک به ثبت نرسیده باشد.
تبصره ۴ – آراء هیأت نظارت فقط در مورد بندهای یک و پنج و هفت این ماده بر اثر شکایت ذینفع قابل تجدید نظر در شورای عالی ثبت خواهد بود‌ولی مدیر کل ثبت به منظور ایجاد وحدت رویه در مواردی که آراء هیأت‌های نظارت متناقض و یا خلاف قانون صادر شده باشد موضوع را برای‌رسیدگی و اعلام نظر به شورای عالی ثبت ارجاع می‌نماید و در صورتی که رأی هیأت نظارت به موقع اجرا گذارده نشده باشد طبق نظر شورای عالی‌ثبت به موقع اجرا گذارده میشود.
در مورد ایجاد وحدت رویه نظر شورای عالی ثبت برای هیأت‌های نظارت لازم‌الاتباع خواهد بود.
تبصره ۵ – در مورد بندهای یک و پنج و هفت رأی هیأت نظارت برای اطلاع ذینفع به مدت بیست روز در تابلوی اعلانات ثبت محل الصاق و سپس به‌موقع اجرا گذاشته میشود.
وصول شکایت از ناحیه ذینفع چنانچه قبل از اجرای رأی باشد اجرای رأی را موقوف می‌نماید و رسیدگی و تعیین تکلیف با شورای عالی ثبت خواهد‌بود هرگاه شورای عالی
ثبت در تجدید رسیدگی رأی هیأت نظارت را تأیید نماید عملیات اجرایی تعقیب میگردد.
وظایف شورای عالی ثبت
بر اساس ماده ۲۵ مکرر قانون اصلاح موادی از قانون ثبت مصوب 1351 ، مرجع تجدید نظر نسبت به آراء هیأت نظارت، شورای عالی ثبت خواهد بود. شورای عالی نظارت ثبت دارای دو شعبه به شرح زیر است :
الف – شعبه مربوط به املاک.
ب – شعبه مربوط به اسناد.
هر یک از شعب مذکور دارای سه نفر عضو می باشد. دو نفر از قضات دیوان عالی کشور به انتخاب وزیر دادگستری و مسئول قسمت املاک در شعبه املاک.(مسئول‌قسمت اسناد در شعبه اسناد)
جلسات شورای عالی ثبت
شورای عالی ثبت در تهران تشکیل میشود. این شورا در هفته یکبار تشکیل جلسه میدهد.
صلاحیت شورای عالی نظارت
ناگفته پیداست که صلاحیت شورای عالی ثبت کل کشور است. لذا آرایی که در مقام وحدت رویه صادر می نماید به کلیه هیئت های نظارت ابلاغ میگردد. سپس در روزنامه رسمی کشور چاپ و برای هیئت های نظارت لازم الاتباع است.
رای شورا در صورتی که وحدت رویه نباشد برای همه هیات های نظارت لازم التباع نمی باشد.
تصحیح آراء هیات نظارت و شورایعالی ثبت
ممکن است در آراء هائت نظارت و شورایعالی ثبت اشتباهی رخ دهد. اگر رای مذکور اجرا نشده باشد، مورد اصلاح واقع و رای اصلاحی صادر می گردد. در صورتی که چنین آرایی صادر و به اجرا درآمده باشد، در مقررات فعلی مجوزی جهت صدور رای اصلاحی وجود ندارد.
مطلب مفید | ابطال سند ثبتی ملک
