کلاهبرداری و مجازات قانونی آن

کلاهبرداری و مجازات قانونی آن

مجازات قانونی کلاهبرداری

تعریف کلاهبرداری

قبل از شروع بحث در مورد کلاهبرداری و مجازات قانونی آن بهتر است ابتدا این جرم را تعریف کنیم. دکتر معین در فرهنگ لغت ، کلاهبرداری را چنین تعریف کرده است: « به فریب ، مال و پول دیگران را گرفتن، حقه بازی ، استعمال نام یا عنوان مجعول به قصد اینکه مؤسسات جعلی و اعتبارات غیر واقعی را به طرف بقبولاند و او را به امور غیر واقعی امیدوار سازد یا از این امور موهوم بترساند و بدین طریق پول یا مالی از او بگیرد».

برای بررسی جرم کلاهبرداری و مجازلت قانونی  آن ابتدا باید به بررسی معنای کلاهبرداری بپردازیم. کلاهبرداری در واقع به معنای این است؛ که فردی از طریق توسل به سوءنیت به عملیات یا وسایل متقلبانه مال دیگری را قصب کند.

مطلب مفید | جعل اسناد ملکی

در این روش فرد کلاهبردار با به کار بستن حیله‌هایی و فریب دادن شخصی که قصد شکار مال او را دارد، اموال فرد را تصرف می‌کند. کلاهبرداری ، بوسیله مانور متقلبانه، صحنه‌سازی و پشت هم‌اندازی از سوی فرد کلاهبردار صورت میگیرد. در این جرم ، فرد کلاهبردار به وسیله اغفال دیگری ، اموال او را در اختیار خود میگیرد.

این جرم به دلیل اینکه فرد با رضایت اموال خود را در اختیار کلاهبردار قرار میدهد، با دیگر جرایم علیه اموال متفاوت است.

در ادامه بهتر است با اقسام کلاهبرداری و مجازات قانونی آن آشنا شویم.

اقسام کلاهبرداری و مجازات قانونی

انواع کلاهبرداری و مجازات قانونی آن

تا اینجا تا حدودی با جرم کلاهبرداری آشنا شدید. حال باید بدانید کلاهبرداری بر چند نوع است و مجازات قانونی آن چیست؟ در ادامه دو نوع کلاهبرداری ساده و مشدده را توضیح می‌دهیم. التبه با توجه به اینکه امروزه فناوری‌های رایانه ای رشد و توسعه یافته‌اند و سازوکار زیرساخت‌های مخابراتی شکل جدیدی به خود گرفته است می‌توان کلاهبرداری را به گونه دیگری نیز تقسیم بندی کرد.

مطلب مفید | نحوه شکایت در فروش مال غیر

کلاهبرداری سنتی یا فیزیکی

کلاهبرداری الکترونیکی یا سایبری.

الف – کلاهبرداری ساده(تمثیلی):

در واقع می‌توان گفت هر اقدامی که شخصی با سوءنیت و به طور متقلبانه انجام دهد تا فردی را فریب دهد و بتواند از این طریق اموال او را صاحب شود مشمول عنوان جرم کلاهبرداری است. در این صورت قانونگذار مجازات کمتری را برای فرد کلاهبردار نسبت به کلاهبرداری مشدد در نظر می‌گیرد.

مطلب مفید | فروش مال غیر

اعمالی که ارتکاب به جرم آنها در دسته کلاهبرداری ساده قرار می‌گیرند به شرح ذیل قابل تقسیم بندی است؛

1. هر شخصی از طریق به کار بستن حیله و تقلب مردم را به وجود شرکت‌ها یا تجارتخانه‌ها یا کارخانه‌ها یا موسسات موهوم امیدوار کند.
2. شخصی که مردم را به داشتن اموال و اختیارات واهی و غیر واقعی فریب دهد.
3. هر شخصی که مردم را به امور و کار‌های غیر واقعی امیدوار نماید.
4. شخصی که افرادی را از حوادث و پیش‌آمدهایی هنوز اتفاق نیفتاده است بترساند.
5. هر شخصی که اسم یا عنوانی جعلی را برای خود اختیار کند.

در مورد کلاهبرداری و مجازات قانونی آن قابل ذکر است تمام موارد گفته شده در صورتی که فردی با استفاده از وسایل تقلبی، وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصاحساب و امثال آنها و اموال شخصی را در اختیار بگیرد کلاهبردار محسوب شده و باید علاوه بر اینکه اصل مال را به صاحبش برمی‌گرداند، بین یک تا هفت سال حبس محکوم گردد و جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است را نیز پرداخت کند.

ب – کلاهبرداری مشدده(حصری) :

در این نوع از جرم کلاهبرداری، فردی مرتکب جرمی در سمت های اداری سازمانی دولتی می شده است و یا فردی عادی خود را به جای مامور دولت معرفی نموده و یا اینکه کلاهبرداری خود را با استفاده از ابزار و وسایلی ماننداستفاده از  تبلیغات عمومی مثل تلویزیون، رادیو ، مجله و.. انجام دهد . در این موارد جرمی که فرد کلاهبردار مرتکب میشود بسیار سنگین‌تر از کلاهبرداری ساده است و قانونگذار برای فرد مرتکب ، مجازات شدیدتری را لحاظ می‌نماید.

مطلب مفید | انتقال مال غیر

در ادامه مواردی را که در دسته جرایم کلاهبرداری مشدده قرار می‌گیرند را بیان می‌کنیم.

1. استفاده از عناوین و سمت های دولتی توسط فردی که در واقعیت هیچ سمت دولتی نداشته و کارمند دولت نباشد.
2. کلاهبرداری با استفاده از تبلیغات از طریق وسایل ارتباط جمعی و شبکه‌های اجتماعی (خواه کتبی،خواه شفاهی).
3. انجام کلاهبرداری توسط کارکنان دولت .

کلاهبرداری از نوع جرایم مقید است

برای اطلاعات بیشتر در مورد کلاهبرداری و مجازات قانونی آن خوب است بدانید جرم کلاهبرداری از نوع جرایم مقید محسوب میگردد. بدین معنا که شرط تحقق آن حصول نتیجه خاص «بردن مال دیگری» است.
برابر ماده ۱ قانون تشديد مجازات مرتكبين ارتشا، اختلاس و كلاهبرداری ، هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکتها یا تجارتخانه ها یا کارخانه ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیر واقع امیدوار نماید یا از حوادث و پیشامدهای غیر واقع بترساند و یا اسم و اتخاذ سمت یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصاحساب و امثال آنها را تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب می شود.

مطلب مفید | مجازات شهادت دروغ

برای تحقق این جرم، توسل به وسایل متقلبانه برای فریب مالباخته ضرورت دارد و به عبارت دیگر کلاهبردار باید مرتکب “مانور متقلبانه” شود؛ همین فاکتور “مانور متقلبانه” است که تشخیص جرم کلاهبرداری را دشوار می‌کند.

شروع به جرم کلاهبرداری و مجازات قانونی مقرر

تبصره ٢ ماده یک قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا، اختلاس و کلاهبرداری مصوب ۱۵ آذر سال ۱۳۶۷ مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجازات جرم شروع به ارکان جرم کلاهبرداری را بیان کرده که عبارت از «حداقل مجازات مقرر در همان مورد» است همچنین «در صورتی که نفس عمل انجام‌شده جرم باشد، شروع‌‏کننده به مجازات آن جرم نیز محکوم‏ می‌شود.» اگر شروع‏‌کننده کارمند دولت بوده‏ و مرتبه مدیرکلی یا بالاتر یا همطراز آنها داشته باشد، از خدمات‏ دولتی به طور دائم، منفصل می‏شود و در مراتب پایین‏تر به انفصال‏ موقت از خدمات از ۶‏ ماه تا ٣ سال محکوم خواهد شد.
بردن مال دیگری نیز مستلزم تحقق دو چیز است:
ورود ضرر مالی به قربانی.
انتفاع مالی کلاهبردار یا شخص مورد نظر وی.
جرم کلاهبرداری از تنوع فراوانی برخوردار است و در قالب‌های مختلفی صورت می‌گیرد اما بیشترین موارد کلاهبرداری در قالب معاملات است.

تحقق جرم کلاهبرداری:

الف – عنصر قانونی جرم کلاهبرداری :

ماده 1 قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری

ب –  عنصر مادی جرم کلاهبرداری:

ارتکاب جرایم کلاهبرداری با فعل مثبت محقق می شود و اعمالی که به وسیله ترک فعل صورت گرفته نمیتواند عنصر مادی جرم کلاهبرداری قرارگیرد. ترک فعل حتی اگر با سوء نیت همراه بوده و فرد به وسیله آن اغفال شده و به آن ضرری وارد شده ، هیچگاه نمیتواند عنصر مادی جرم کلاهبرداری را تشکیل دهد .

برای مثال شخصی مالی به صورت قرض نزد او بوده و او آن مال را به وسایل متقلبانه صاحب شده و به صاحب مال گفته است مال از منزلش به سرقت رفته و صاحب مال از روی دلسوزی فریب خورده و طلب او را بخشیده، این عمل کلاهبرداری به حساب نمی‌آید.

ج – عنصر معنوی یا روانی جرم کلاهبرداری:

به دو صورت است، سوءنیت عام و سوءنیت خاص.

جرم کلاهبرداری چه تاثیر سوئی در جامعه دارد؟

ممکن است این جرم با جرم سرقت به دلیل شباهت اشتباه گرفته شود. زیرا این جرم نیز در ردیف جرم های مربوط به اموال در نظر گرفته می شود. اما باید گفته شود که کلاهبرداری موجب بر هم خوردن نظم اقتصادی کشور خواهد شد. افزایش آن به صورت تکرار در مدت نسبتاً کوتاهی ساختار اقتصادی جامعه را بر هم خواهد زد . بنابراین برخورد با این جرم به صورت قانونی  و حقوقی امری مهم و اجتناب نا پذیر است.

خلاصه کلام در مورد کلاهبرداری و مجازات قانونی آن

کلاهبرداری همانگونه که از نامش مشخص است به معنی بردن اموال دیگران به وسیله روشهای فریب کارانه و بکار بردن حیله و نیرنگ است. این جرم از نظر حقوقی مجازات هایی را بسته به نوع آن دارد. شما در این مقاله با بررسی جرم کلاهبرداری از نظر حقوقی آشنا شدید و دانستید این نوع جرم به چند دسته تقسیم شده و چه اعمالی مشمول کلاهبرداری می‌گردد.

نکته آخر آنکه اگر از جمله افرادی هستید که درگیر این جرم شده اید، و نیاز به مشاوره با وکیل متخصص برای احقاق حق خود دارید، می توانید در اسرع وقت با وکلای  ما در تمامی زمینه های حقوقی تماس بگیرید. در این صورت وکیل متخصص در گروه ملکی اداری در کنار شما خواهد بود.

کلاهبرداری و مجازات قانونی آن