سرقفلی مغازه ، قانون جدید و راههای انتقال

با سلام.
کاربر گرامی لطفاً برای بهره مندی از خدمات وکالت و مشاوره با وکیل پایه یک دادگستری از ساعت 8 صبح تا 8 شب با شماره 09125453894 تماس بگیرید.

سرقفلی مغازه ، قانون جدید سرقفلی ، حق سرقفلی ، خرید مغازه سرقفلی دار

سرقفلی مغازه ، حق سرقفلی ، سرقفلی چیست؟

آشنایی با حق سرقفلی مغازه و مقررات آن

قراردادهای حقوقی ملکی و تجاری دارای اهمیت فراوان در فضای فعالیت های تجاری هستند. سرقفلی مغازه و دعاوی مربوط به مطالبه سرقفلی و یا تخلیه سرقفلی از تخصصی ترین و در عین حال پرکاربردترین دعاوی حقوقی است.

اهمیت این دعوا تا بدانجاست که ممکن است موضوع اثبات مالکیت ملک هم مطرح شود.

مطلب مفید | حذف سقفلی و حق کسب و پیشه

اما سرقفلی چیست و انواع سرقفلی کدام است؟ و انتقال سرقفلی مغازه چگونه است؟ و چرا در مورد آن تا این حد اختلاف نظر وجود دارد؟

گستردگی محل های کسب، و اقبالی که مردم برای فعالیت های تجاری از خود نشان می دهند، موجب رونق بخشیدن به اجاره محل کسب یا سرقفلی معازه شده است . در حال حاضر دو قانون بر سرقفلی مغازه حاکم است. قانون سرقفلی مربوط به سال 56 و قانون مربوط به سال 76 .

بدین معنا که :

  • کلیه معازه هایی که سابقه اجاره اولیه آنها به قبل از سال 76 برمی گردد تابع قانون سال 56 هستند. اگر چه بعد از سال 76 منعقد شده باشند.
  • تمام مغازه هایی که شروع فعالیت و سابقه اولین قرارداد آن به بعد از اول مهرماه 76 بازمی گردد، تابع قانون سرقفلی 76 خواهند بود.

در اینجا با توجه سؤالات اکثر کاربران و اختلاف نظرهایی که حتی بعضاً در میان محکم قضایی وجود دارد، قصد داریم توضیحات مختصری در رابطه با حق سرقفلی ارائه کنیم. و موضوع را از ابعاد حقوقی مورد توجه قرار دهیم.

مطلب مفید | انتقال سرقفلی به فرزند

تعریف سرقفلی

حق سرقفلی ، قرارداد سرقفلی ، سرقفلی چیست ، قانون سرقفلی

 سرقفلی چیست؟ حق سرقفلی مثل بسیاری از واژه های رایج در میان مردم ، فاقد تعریفی جامع می باشد. با توجه به توضیحاتی که در مورد سرقفلی در برخی منابع ارائه شده ، می توان سرقفلی را اینگونه توضیح داد:

  • سرقفلی مغازه در حقیقت وجهی است غیر از مبلغ اجاره که مالک در هنگام اجاره مغازه، از مستاجر می گیرد.
  • حق سرقفلی مبلغی است که مستاجر مغازه ای که بر اساس قرارداد، دارای حق انتقال منافع به غیر است، از مستاجر دوم می گیرد تا منافع مغازه را به او واگذار نماید.
  • سرقفلی حقی است که  به موجب شروط ضمن عقد اجاره، مستاجر در قبال تخلیه مغازه از موجر می گیرد تا آن را تخلیه نماید.

تعیین میزان مبلغ سرقفلی

در ادامه شناخت سرقفلی باید به روند تعیین میزان مبلغ سرقفلی نیز اشاره کنیم. بطورکلی این مبلغ باتوجه‌ به سه فاکتور اساسی صورت می‌‌گیرد. هر یک از این موارد می‌توانند موجب ایجاد کاهش یا افزایش در مبلغ کلی سرقفلی شوند. به همین دلیل باید به آن‌ها توجه بسیار زیادی داشت. این سه عامل اصلی عبارت‌اند از:

  • محل قرارگیری ملک تجاری
  • مزایای درنظر گرفته شده برای مستأجر در قرارداد
  • بازه زمانی خاصی که ملک در اختیار مستأجر بوده است

شناخت هر یک از این موارد و تعیین سرقفلی با استفاده از آن‌ها کار هرکسی نیست. در این شرایط بهترین گزینه می‌تواند استفاده از خدمات موسسات حقوقی باشد. این موسسات با آگاهی کامل می‌‌توانند شما را در زمینه شناخت میزان سرقفلی همراهی کنند.

قانون جدید سرقفلی

در مورد حق سرقفلی، تا قبل از قانون سال 76 آن چه که بیشتر در بین کسبه رواج داشت حق کسب و پیشه بود. در قانون سال 56 این اصطلاح در قالب یک فصل (فصل پنجم)مورد اشاره قرار گرفته بود.

سال 76 که قانون جدید روابط موجر و مستاجر به تصویب رسید، این اصطلاح کمرنگ شد و در عوض، اصطلاح سرقفلی جایگزین آن گردید. دلیل تغییر نیز این بود که در میان کسبه، واژه سرقفلی بیشتر رایج بود تا حق کسب و پیشه.

حق سرقفلی ، قرارداد سرقفلی ، سرقفلی چیست ، قانون سرقفلی

حق سرقفلی ، قرارداد سرقفلی ، سرقفلی چیست ، قانون سرقفلی

قراردادهای اجاره و قانون سرقفلی

همانطور که گفته شد در حال حاضر بر کلیه قراردادهای تجاری (محل های کسب و اجاره معازه)، دو قانون حاکمیت دارد. افرادی که در مورد سرقفلی مغازه دچار اختلاف نظر هستند باید ببینند قرارداد آنها مشمول کدامیک از این دو قانون می شود.

راه تشخیص نیز بسیار ساده است. بدین صورت که مغازه هایی که سابقه شروع فعالیت تجاری و قراردادهای آنها به قبل از سال 76 برمیگردد، تابع قانون سال 56 میباشند. (حتی اگر طرفین این نوع قراردادها در سال 90 قرارداد را منعقد کرده باشند).

دلیل این امر آن است که قبل از آنکه قانون سال 76 تصویب و ملاک عمل قرار گیرد مغازه موصوف سابقه اجاره داشته در نتیجه از قانون سال 56 تبعیت میکرده است.

مغازه هایی که اولین سابقه اجاره در آنها به بعد از اول مهر ماه 76 بر می گردد تابع قانون جدید هستند.

مطلب مفید | وکیل سرقفلی حرفه ای

بر اساس قراردادهای مربوط به قانون سال 56 ، در قراردادها ممکن است حق انتقال منافع به غیر، از مستاجر سلب شده باشد. لذا در زمان تخلیه ، موجر موظف است حق کسب و پیشه و یا به تعبیر امروزی، حق سرقفلی را به مستاجر بدهد. اگر موجر این حق را نپردازد مستاجر می تواند این حق را از دادگاه مطالبه و حق انتقال منافع را بگیرد.

مستند به قراردادهای سال 76 و بعد از آن ممکن است موجر حق انتقال منافع و یا سرقفلی را از مستاجر ساقط یا سلب نموده باشد. در این صورت مستاجر موظف به تخلیه ملک در موعد مقرر و بدون دریافت حق سرقفلی می باشد.

اجاره سرقفلی

در قرارداد اجاره سرقفلی ، حقوق و منافع یک ملک تجاری تحت عنوان سرقفلی یا حق کسب و پیشه و تجارت منتقل می شود. یعنی از انتقال دهنده به عنوان طرف اول به انتقال گیرنده به عنوان طرف دوم قرارداد انتقال صورت می گیرد. بدون اینکه ملکیت ملک تجاری موضوع قرارداد باشد.

در قرارداد اجاره سرقفلی مغازه یا ملک تجاری و در ماده 2 آن ، به سرقفلی با حق کسب و پیشه اشاره شده است. اما اینکه کدامیک از این دو مشمول طرفین قرارداد می شود، این امر به سابقه اجاره ملک مربوط می شود. بنابراین موجر و مستاجر باید آگاه باشند که در هنگام امضای قرارداد کدام قانون بر قرارداد میان آنها حاکمیت دارد. قانون سرقفلی سال 76 یا قانون اجاره و حق کسب و پیشه مربوط به آن در سال 56.

بدین معنا که باید بررسی نمود مغازه مورد نظر اولین بار در چه تاریخی اجاره داده شده است. اگر اولین بار در سال های قبل از مهر 76 اجاره داده شده ، همه قراردادهای بعد از آن برای همیشه تابع قانون سال 56 خواهد بود. اما ممکن است اولین سابقه اجاره سرقفلی مغازه به مهر سال 76 به بعد بر گردد. در این صورت همه قراردادهای بعد از آن مشمول قانون سال 76 می باشد.

قرارداد سرقفلی و درج مشخصات ملک

طرفین باید در مورد درج مشخصات ملک مندرج در سند مالکیت دقت کنند. مواردی نظیر : اشتراک آب ، برق ، گاز ، کولر ، نمای داخلی ، نمای بیرونی ، امکانات داخلی، تزئینات و…. باید با جزییات در قرارداد ذکر شود.

قرارداد اجاره و نوع شغل در آن

نوع شغلی که مستاجر قرار است به آن اشتغال داشته باشد باید حتماً در قرارداد ذکر شود. توافق طرفین مبنی بر امکان تغییر شغل یا عدم امکان آن بهتر است در قرارداد مورد توجه قرار گیرد. برای انجام تغییر شغل حتی در صورت رضایت ضمنی موجر با این کار، بهتر است موضوع صورتجلسه شود و دو نفر شاهد نیز آن را امضاء نمایند.

قرارداد اجاره سرقفلی و مبلغ سرقفلی

توافق طرفین در مورد این موضوع که به مستاجر حق سرقفلی تعلق نمی گیرد، تا جایی معتبر است که بدانیم قرارداد تابع کدام قانون سرقفلی است. قانون سال 56 یا قانون سال 76. در خصوص اماکن تجاری که مشمول قانون سال 76 هستند، اگر در کنار اجاره مغازه، مالک، مبلغی را به عنوان سرقفلی دریافت کرده باشد هنگام تخلیه ، باید مبلغ سرقفلی را به مستاجر بپردازد. بهتر است طرفین در همان زمان انعقاد قرارداد در مورد مبلغی که بابت سرقفلی مغازه هنگام تخلیه به موجر پرداخت شود توافق کنند. تا در هنگام تخلیه دچار اختلاف نشوند.

قرارداد اجاره سرقفلی با سند رسمی و عادی

در هنگام انعقاد قرارداد سرقفلی از مستاحر فعلی به مستاجر آتی ، دو حالت وجود دارد:

حالت اول اینکه سابقه اولین قرارداد مغازه مربوط به قانون سرقفلی 56 باشد. در این صورت طرفین باید حتماً تاریخی را قید نمایند تا در دفترخانه حاضر و نسبت به انتقال حق سرقفلی به صورت رسمی اقدام نمایند.

حالت دوم اینکه سابقه اولین انتقال سرقفلی مغازه مهر ماه سال 76 به بعد باشد. در این صورت نیازی به حضور در دفتر اسناد رسمی نیست و با سند عادی هم انتقال سرقفلی میسر می باشد.

برخی شروط و یا حقوق مرتبط با سرقفلی

بهتر است طرفین در مواردی نظیر : حق انتقال سرقفلی، حق تغییر شغل، حق گرفتن شریک، حق تعمیرات ، حق تغییرات و…. با یکدیگر شرط و شروط لازم را بنمایند. این کار موجب می شود بعداً دچار مشکل نشوند. قید کردن حق انتقال سرقفلی در قرارداد بسیار مهم است.

بر اساس قانون سال 56 اگر در قرارداد این حق ذکر نشود مستاجر نمی تواند آن را به مستاجر جدید منتقل نماید. اما بر اساس قانون سال 76 اگر این مطالب ذکر نشود مستاجر می تواند آن را منتقل نماید. بنابراین بهتر است در همه قراردادها این حق مورد تاکید و توافق طرفین قرار گیرد.

نتیجه گیری

تصور کنید  یک ملک متروکه که هیچ ارزش تجاری خاصی ندارد به یک فرد اجاره داده میشود. فرد مستأجر با تلاش شبانه‌روزی خود آن ملک را به یک مرکز فروش بسیار پر رونق و معتبر تبدیل می‌کند . بگونه ایکه روزانه بسیاری از مردم از خدمات آن بهره می‌برند.

با پایان قرارداد، نوبت استفاده فرد مستأجر از ملک مدنظر به پایان می‌رسد، اما وی می‌تواند با استفاده از حق سرقفلی به تصرف ملک مربوطه ادامه دهد.

دلیل این امر آن است که ملک مدنظر تنها با تلاش شبانه‌روزی وی به یک ملک مناسب تبدیل شده است. زیرا تا قبل از آن تنها یک ملک متروکه بود. قانون به منظور تشویق مردم جهت انجام چنین فعالیت‌هایی نسبت به در نظر گرفتن حق سرقفلی اقدام کرده است.

حالا تا حدودی دانستید سرقفلی چیست. پس در مورد قراردادهای ملک تجاری دقت لازم را بنمایید. چنانچه دچار اختلاف با طرف قرارداد خود به عنوان موجر یا مستاجر هستید می توانید با وکیل سرقفلی در گروه ما مرتبط شوید.

و با هدف تخلیه ملک و یا دریافت سایر حقوق قانونی وکالت دعوای خود را به او بسپارید. برای انجام این کار ابتدا با ما تماس بگیرید.

4 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید

  • با سلام و احترام
    بنده یک سوال خدمتتان داشتم لطفا راهنمایی فرمایید
    اگر مالک با تغییر شغل موجر موافقت نکنه تکلیف موجر چیه؟
    می تونه مغازه را پس بده و قیمت روز مغازه را از مالک بگیره؟

    پاسخ
    • وکیل املاک
      2 جولای 2022 23:50

      سلام.
      لطفا از طریق واتساپ سایت و با گوشی تلفن همراه تون با وکیل چت کنید و پاسخ سوال تون رو دریافت نمایید.
      سپاس

      پاسخ
    • سلام؛ در سال ۱۳۵۹ پدرم سر قفلی مغازه ای را خرید با قولنامه املاکی ، سال ۷۴ پدرم مرحوم شد ، سال ۱۳۸۰ در دفترخانه به نام من سرقفلی منتقل شد ، سال ۹۹ مالک مرحوم شد ، الان با ورثه مشکل پرداخت اجاره ماهانه پیدا کرده ام که مبلغ زیادی درخواست میکنند .ضمنا” ۱۹ سال است که مغازه را سالانه اجاره میدهم به افراد دیگر .آیا هرچقدر اجاره درخواست کرد باید بپردازم ؟ البته تا زمانی که پدرشان بود از مالک اجازه میگرفتم و قرارداد اجاره جدید را امضا میکرد و توافق میکردیم . اما الان مبلغ زیاد و خارج از عرف تقاضا میکنند . چه کنم تمکین کنم ؟ متشکرم

      پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.