خانواده

حضانت فرزند بعد از فوت پدر

حضانت فرزند بعد از فوت پدر ، حق حضانت فرزند ، حضانت فرزند پسر و دختر

حضانت فرزند ، حق حضانت فرزند

حق حضانت فرزند چیست؟

موضوعات مورد اختلاف خانواده ها متعددند. مسئله نگهداری و حق حضانت فرزند پسر و دختر از تولد تا بلوغ یکی از موارد خانوادگی است. اگر پدر فوت نماید این موضوع ممکن است بعد از فوت پدر یکی از موضوعات پرچالش در دعاوی خانواده شود. باید گفت یکی از مفاهیم رایج در زندگی زناشویی حق نگهداری از فرزندان است. در اصطلاح حقوقی به آن ، حق حضانت فرزند گفته می شود. این موضوع بویژه زمانی که والدین، صلاحیت خود را برای نگهداری فرزندان از دست می دهند اهمیت پیدا می کند. گاه حتی سرنوشت فرزندان را نیز تغییر داده و مسیری جدید که ممکن است دلخواه آنان نباشد برایشان رقم می زند.

اگر بدنبال گرفتن حق حضانت فرزند خود هستید با ما همراه شوید تا کمی بیشتر در این باره بدانید. اگر نیازمند اعطای وکالت به وکیل حضانت فرزند هستید میتوانید با ما تماس بگیرید.

مطلب مرتبط | حضانت فرزند بعد از طلاق

حضانت فرزند پسر و دختر بعد از فوت پدر

برابر ماده 1171 قانون مدنی در صورت فوت یکی از پدر و مادر ، حضانت فرزند با دیگری است. یعنی اگر پدر فوت کند حضانت بر عهده مادر خواهد بود.(البته در صورت حیات پدر بزرگ فرزند یا همان پدر پدر او، ولایت با او خواهد بود. اما حضانت با مادر است). همچنین ماده ۴۳ قانون حمایت خانواده مقرر می دارد:

«حضانت فرزندانی که پدرشان فوت شده با مادر آنها است. مگر آنکه دادگاه به تقاضای ولی قهری یا دادسـتان، اعطای حضـانت به مادر را خلاف مصلحت فرزند تشخیص دهد».

حضانت فرزند پسر

وقتی به قانون مدنی مراجعه می کنیم ماده 1169 مقرر می دارد حضانت و نگهداری طفلی که پدر و مادر از یکدیگر جدا زنذگی می کنند تا سن هفت سالگی با مادر است. پس از آن این پدر است که اولویت پیدا می کند.

در تبصره همین ماده تاکید شده است که بعد از هفت سالگی در صورت اختلاف بین پدر و مادر ، حضانت از فرزند با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه خواهد بود. یعنی این دادگاه خواهد بود که تشخیص می دهد حضانت دختر یا حضانت پسر را به چه کسی واگذار نماید.

اگر والدین در مورد حضانت از فرزند پسر توافق نداشته باشند. بعد از هفت سالگی، حضانت از فرزند پسر تا 15 سالگی بر عهده پدر خواهد بود. مگر آنکه مادر بتواند به دادگاه اثبات نماید پدر صلاحیت لازم برای حضانت از فرزند پسر خود را ندارد. به عنوان مثال اعتیاد پدر می تواند چنین شرایطی را برای تغییر حضانت از فرزند پسر حتی بعد از هفت سالگی فراهم نماید.

حضانت فرزند دختر

همانطور که بیان شد تا سن هفت سالگی، حضانت فرزندان در اولویت مادر قرار دارد. اما در مورد حضانت فرزند دختر، از 7 سالگی تا  9 سالگی همچنان حضانت فرزند دختر بر عهده مادر قرار دارد. بعد از آن این دادگاه است که تعیین می کند حضانت فرزند دختر بر عهده چه کسی خواهد بود. در این موارد دادگاهها با خود فرزندان نیز صحبت می کنند و نظرات آنان را جویا می شوند.

مطلب مرتبط | قانون جدید حضانت فرزند

تعریف حضانت از نظر قانون

حضانت به معنای نگهداری و سرپرستی از فرزندان توسط پدر و مادر می باشد. ماده 1168 قانون مدنی در خصوص حضانت فرزند اینگونه مقرر داشته است :

نگاهداری اطفال هم حق و هم تکلیف ابوین است .

سلب حضانت

گاه ممکن است صلاحیت حضانت فرزند از یک یا هر دو والدین سلب شود. در این صورت ممکن است دادگاه خانواده به این نتیجه برسد که صلاحیت نگهداری از فرزندان در والدین وجود ندارد. در این شرایط حضانت برابر رای دادگاه به دیگری یعنی پدر یا مادر یا پدر بزرگ و …. منتقل می شود.

سلب صلاحیت در حضانت فرزند

ممکن است شما بدنبال گرفتن حق حضانت فرزند خود باشید. در این صورت بهتر است بدانید در مواردی حق حضانت ممکن است تغییر کند. این موارد عبارتند از:

الف)جدایی زن و شوهر:

ممکن است زن و شوهر به هر دلیل جدا از هم زندگی کنند. اما طلاق هم نگرفته باشند. در اینجا حضانت فرزندان تا پایان ۷ سالگی با مادر است. بعد از آن تا  ۹ سال برای دختر و ۱۵ سال برای پسر با پدر است. بنابراین حتی قبل از طلاق، دادخواست حضانت، سلب حضانت و ملاقات فرزند در دادگاه ها پذیرفته می شود. ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی در این مورد مقرر می دارد:

“برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است” .

در تبصره این ماده قانونی آمده است:

“بعد از هفت سالگی در صورت حدوث اختلاف ، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می باشد”.

ب)بیماری لاعلاج مثل جنون و یا ازدواج مادر:

ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی در این خصوص مقرر می دارد :

« اگر مادر درمدتی که حضانت طفل با او است مبتلا به جنون شود یا به دیگری شوهر کند حق حضانت با پدر خواهد بود».

ج)عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی :

برابر ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی: «هر گاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا ترتیب اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضائی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند, اتخاذ کند». اعتیاد، فساد و فحشا، ، تکدی گری و ضرب و شتم نامتعارف از موارد انحطاط اخلاقی محسوب می گردند.

مسافرت و جابجایی و نقل مکان در حضانت فرزند

یکی از موارد اختلافی زن و شوهری که از یکدیگر جدا شده اند، مسافرت و نقل مکان فرزند است.

در این جا موضوع رابطه زن و شوهر که به واسطه طلاق از میان رفته است بر موضوع رابطه فرزندان با آنان سایه می اندازد . گاهی والدین تصور می کنند با طلاق، رابطه فرزند با پدر و مادرش نیز از میان می رود. حال آنکه چنین نیست و هیچکس نمی تواند این رابطه از بین ببرد. باید دانست هر عملی که بخواهد موجب قطع این پیوند شود خلاف قانون خواهد بود. به عنوان مثال یکی از والدین نمی تواند بدون اجازه طرف مقابل، فرزند را از یک شهر به شهر دیگر و یا از یک کشور به کشور منتقل نماید. جز در مواردی که  مصلحت طفل ایجاب کند و دادگاه اجازه بدهد.

با این وجود در مواردی با اجازه دادگاه استثنا در مسافرت  فرزند وجود دارد. به عنوان مثال برای مقاصد زیارتی، دادگاه می تواند با وجود نارضایتی پدر، مجوز مسافرت را بدهد.

از نظر قانون محل نگهداری طفل کجاست؟

برابر قانون محل نگهداری طقل آخرین محل اقامت پیش از جاری شدن طلاق است. برابر  تبصره 1 ماده 14 قانون حمایت خانواده 1353، «پدر یا مادر یا کسانی که حضانت طفل به آنها واگذار شده، نمی‌توانند طفل را به شهرستانی غیر از محل اقامت مقرر بین طرفین یا غیر از محل اقامت قبل از وقوع طلاق یا به خارج از کشور بدون رضایت والدین بفرستند؛ مگر در صورت ضرورت با کسب اجازه از دادگاه.

ممکن است دادگاه تشخیص دهد توافقات راجع به حضانت و نگهداری طفل بر خلاف مصلحت اوست. در این صورت می تواند در مورد واگذاری امر حضانت به دیگری یا تعیین ناظر با پیش بینی حدود نظارت یا رعایت مصلحت طفل بر خلاف توافق زوجین عمل کند.

نتیجه اینکه اگر توافقی برای حضانت شده باشد، در صورت اثبات این موضوع که مصلحت طفل سلب حضانت است، می توان حضانت را از مادر یا پدر سلب کرد.

اگر برای گرفتن حق حضانت فرزند تلاش می کنید و بدنبال وکیل خانواده هستید با ما تماس بگیرید. قبل از آن می توانید از صفحه  وکیل خانواده، طلاق و مهریه  بازدید نمایید.

حق و تکلیف در حضانت

کمی به این تعریف ساده توجه کنید. قانون از یک طرف نگهداری و سرپرستی فرزندان را حق قانونی والدین می داند. کسی نمی تواند جز قانون در شرایط خاص این حق را از آنان سلب نماید. از طرفی آن را  تکلیف قانونی والدین می داند. فرض کنید پدر و مادر از این تکلیف یا وظیفه قانونی خودداری نمایند. یا شرایط خود را از دست بدهند. در این صورت، قانون تدابیر دیگری خواهد اندیشید. مثلاً حضانت را به یکی از والدین و یا دیگر بستگان خواهد سپرد.

اهمیت حضانت در قانون

در اهمیت حضانت از دیدگاه قانون، ماده 1172 قانون مدنی چنین مقرر می دارد:

هیچ یک از والدین حق ندارند در مدتی که حضانت طفل بر عهده آنان است از نگاهداری او امتناع کنند  .

علاوه بر قانون مدنی در قانون حمایت از خانواده نیز بر اهمیت موضوع حضانت فرزند تاکید شده است. بر اساس ماده 40 این قانون «هرکس از اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت طفل استنکاف کند یا مانع اجرای آن شود یا از استرداد طفل امتناع ورزد، حسب تقاضای ذی ‌ نفع و به ‌ دستور دادگاه صادرکننده رأی نخستین تا زمان اجرای حکم بازداشت می ‌ شود».

حضانت فرزند ، حق حضانت فرزند

ماده ۵۴ قانون حمایت از خانواده:

«هرگاه مسئول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند یا مانع ملاقات طفل با اشخاص ذی ‌ حق شود، برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت و درصورت تکرار به حداکثر مجازات مذکور محکوم می ‌ شود».

این مواد قانونی،  به سادگی نشان از اهمیت وظیفه و مسئولیت نگهداری از فرزندان تاکید دارد. حتی افرادی که مانع اجرای این حق قانونی شوند را مشمول مجازات هم دانسته است.

 

نوشته های مشابه

‫6 نظرها

  1. سلام ممنون از اینکه پاسخگو هستید.
    سوالی دارم
    اگر پدر فوت کند حضانت به مادر میرسد، اما مدرسه بانک و … از او برگه می خواهد که ثابت کند حضانت با او است، آیا می شود کاری کرد که پدر بزرگ پدری برگه ای بدهد که این مشکلات بر طرف شود

    1. سلام .
      ولی قهری پدر بزرگ است و مادام که ایشان در قید حیات باشد این امور را باید ایشان انجام دهد. مگر آنکه بدلیل ناتوانی پدر بزرگ از دادگاه بتوانید حکم بگیرید.

  2. سلام
    بعد از فوت همسرم و در صورت زنده بودن پدربزرگ بچه، چطوری میتونم برگ حضانت پسرم رو بگیرم، منظورم اقدامات قانونی چی هست

    1. سلام .
      حضانت با شما خواهد بود. پدر بزرگ ولی قهری می شود. ولی فرزندان نزد شما خواهند بود.

  3. سلام، اگر پدر فوت کنه، آیا پدربزرگ یا مادربزرگ پدری بچه میتونن بچه رو از مادرش بگیرن؟

    1. سلام.
      خیر.
      پدر بزرگ فقط ولی قهری خواهد شد. ولی حضانت و نگهداری فرزندان با مادر است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا