خانواده

دعوای بطلان نکاح ، موارد و شرایط آن

دعوای بطلان نکاح ، دعوای فسخ نکاح 

بطلان نکاح

بطلان نکاح

بطلان نکاح چیست؟

در صورتی که عقدی شرایط لازم برای صحت را نداشته باشد، باطل محسوب می­شود. مانند وضعیتی است که هیچ عقدی منعقد نشده است. در صورتی پس از نکاح کشف گردد که نکاح فاسد بوده یعنی یک یا چند شرط از شرایط صحت نکاح در آن وجود نداشته است، نکاح باطل است.

مطلب مفید | گواهی عدم امکان سازش

برای اعلام باطل بودن نکاح از حین انعقاد عقد، دعوای بطلان نکاح طرح می­شود.

موارد بطلان نکاح

اگر بخواهیم در مورد دعوای بطلان نکاح بهتر بدانیم لازم است نگاه قانون را به این موضوع بررسی کنیم.

قانون مدنی در فصل سوم باب اول از مواد 1045 تا 1061 موانع ازدواج بین زن و مرد را برشمرده است. این موارد شامل نکاح با افراد زیر است:

  •  محارم
  •  دوخواهر به صورت همزمان
  • خواهر زاده یا برادر زاده زوجه ( در صورت تنفیذ زوجه باطل نخواهد بود )
  • زنی که در علقه زوجیت است ، یا با زنی که در عده است(با علم به عده و حرمت نکاح)
  • زنی که به واسطه لعان تفریق با وی حاصل شده است.( به این معنی که زوج سه بار سوگند یاد کند که همسر وی مرتکب زنا شده است و زوجه سه بار با واسطه سوگند گفته وی را رد کند)
  • در حال احرام
  • مادر، خواهر یا دختر پسری که مرد قبلاً با وی عمل شنیع لواط انجام داده است.
  • زنی که سابقاً با دختر یا مادر وی نزدیکی به شبهه انجام شده است.
  • هر زنی که سابقا شوهر دار بوده و مرد در حالی که او شوهر دار بوده یا در عده رجعیه بوده ، با وی زنا کرده باشد که در این صورت حرمت ابدی بین ایشان حادث میگردد.
  • همسر سابق که سه دفعه با واسطه طلاق رجعی مطلقه شده باشد مگر با دخالت محلل.
  • با همسر سابق که با نه طلاق که شش عدد آن رجعی باشد مطلقه شده باشد ( حرام موبد)
  • مسلمه با غیر مسلمان
  • نکاح معلق
  • زن مجبور در صورتی که عقد به وسیله وی بعدا تنفیذ نشود.
  • نکاح معلقی که مدت و مهر آن تعیین نشده باشد.
  • در صورتی که توالی ایجاب و قبول آن رعایت نشده باشد.
  • شخص نامعلوم
  • دختر باکره بدون اذن ولی یا دادگاه خانواده به شرط عدم تنفیذ ولی یا در صورتی که نکاح توسط دادگاه به مصلحت زوجه تشخیص داد نشود.

تفاوت بطلان و ابطال عقد

بطلان و ابطال عقد

بطلان و ابطال عقد

در دعوای بطلان عقد، عقد از اساس و پایه باطل بوده است. علت آن نیز همان مواردی است که در بالا ذکر شد. اما در ابطال عقد ، عقد از اساس و پایه باطل نبوده است. بلکه به جهت وجود یکی از شرایط قابل ابطال است. لذا از حین اعلام ابطال ، آثار عقد از بین می­رود و قبل از آن تاریخ، آثار عقد صحیح اجرا می­شود. نکاح قابل ابطال نیست اما قابل بطلان است.

برای طرح دعوا به کجا مراجعه کنیم؟

دعوای بطلان نکاح دعوای حقوقی بوده و برای تقدیم دادخواست باید به دفتر خدمات قضایی مراجعه کنیم.

مدارک لازم برای طرح دعوا

  • تصویر مصدق سند ازدواج
  • اصل کارت ملی یا شناسنامه برای احراز هویت
  • همراه داشتن پول نقد و یا کارت عابر بانک برای پرداخت هزینه دادرسی

مطلب مفید | درخواست طلاق

نحوه طرح دعوی بطلان نکاح

دعوای بطلان نکاح در دادگاه خانواده مورد رسیدگی قرار میگیرد. طرف خواهان اعلام بطلان نکاح ، با ذکر دلیل و جهات بطلان ازدواج واقع شده ( چه دایم و چه موقت ) و ارائه دلیل اثباتی آن(یکی از دلایلی که قبلاً به آن اشاره کردیم)، دادخواست مربوطه را ابتدا در دفاتر خدمات قضایی ثبت می نماید. پس از ثبت دادخواست ، پرونده جهت تعیین وقت رسیدگی به یکی از شعب دادگاه خانواده صالح ارجاع میشود. دادگاه در موعد مقرر طرفین دعوا را احضار و پس از شنیدن دفاعیات طرفین ، حکم مقتضی را صادر خواهد نمود.

مراحل رسیدگی به دعوای بطلان نکاح در دادگاه خانواده

پس از ارجاع پرونده به یکی از شعب دادگاه خانواده، مراحل زیر طی می­شود:

  • خواهان، باید دلایل و مدارک استنادی خود را ارائه دهد. و باید اصل مدارک مربوط به بطلان نکاح را در دادگاه حاضر کند و در صورت درخواست خوانده به ارائه اصل مدارک، باید اصل مدارک را ارائه دهد.
  • دادگاه پس از بررسی دلایل و مدارک و رسیدگی به اظهارات طرفین در صورت احراز شرایط بطلان، حکم به بطلان صادر می­کند. این رأی، رأی اعلامی بوده و نکاح از همان ابتدای عقد، باطل می­باشد.
  • پس از صدور رأی بطلان، خواهان رأی را به دفترخانه ­ای که دادگاه تعیین می­کند، ارائه داده و طلاق را ثبت می­کند.

هزینه دادرسی

دعوای بطلان نکاح دعوای حقوقی غیر مالی شخصی است و هزینه دادرسی آن در تمام مراحل رسیدگی میزان مشخصی است.

اعتراض به رأی دادگاه

رأی بطلان نکاح، رأی راجع به اصل نکاح بوده و قابل تجدیدنظر خواهی، فرجام­ خواهی و در صورت غیابی بودن قابل واخواهی است.

تکلیف مهریه در بطلان نکاح

در دعوای بطلان نکاح ، تکلیف پرداخت مهریه را باید در دو فرض اعلام بطلان پیش از نزدیکی یا پس از نزدیکی تفکیک نمود:

  • اعلام بطلان پیش از نزدیکی: در صورتی که پیش از نزدیکی باطل بودن نکاح کشف شود، هیچ مهریه­ای به زن پرداخت نمی­شود و اگر قبل از اعلام بطلان مهریه دریافت کرده باشد باید مسترد کند.
  • اعلام بطلان پس از نزدیکی: در این مورد باید دو فرض را از هم مجزا نمود:
  • زن آگاه به باطل بودن نکاح باشد: هیچ مهریه­ای به او پرداخت نمی­شود و اگر دریافت کرده باشد باید مسترد کند.
  • زن جاهل به باطل بودن نکاح باشد: مهر­المثل به او پرداخت می­شود نه مهر المسمی( یعنی مهریه تعیین شده بین زوجین).

نمونه دادخواست بطلان نکاح

مشخصات طرفین
خواهان          
خوانده          
وکیل یا نماینده          
تعیین خواسته و بهای آن اعلام بطلان نکاح و الزام به پرداخت خسارات قانونی
دلایل و منضمات 1-    کپی مصدق شناسنامه ها  2-  فتوکپی مصدق سند ازدواج  3- اقرار مادر خواهان برای وقوع نزدیکی به شبهه با خوانده
ریاست محترم …………………..

با سلام؛ احتراماً به استحضار می­رساند؛

اینجانب به استناد تصویر مصدق عقدنامه شماره … مورخ … با خوانده عقد ازدواج دائمی در دفترخانه شماره … شهرستان … منعقد نموده ام .بعد از گذشت ….. مدت از عقد ازدواج متوجه شده ­ام که خوانده(زوج)  قبلاً با مادر  اینجانب نزدیکی به شبهه انجام داده­ است. لذا از دادگاه محترم تقاضای اعلام بطلان نکاح اینجانب با خوانده و الزام خوانده به پرداخت مهریه و سایر خسارات قانونی را دارم.

محل مهر و امضا

 

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا