دعوای فسخ نکاح چیست؟

با سلام.
کاربر گرامی برای برقراری ارتباط با مشاور حقوقی در امور دعاوی خانواده ، از ساعت 8 صبح تا 8 عصر با شماره 09125453894 تماس بگیرید.

دعوای فسخ نکاح ، دادخواست فسخ نکاح، مراحل رسیدگی در دادگاه و تکلیف مهریه

دعوای فسخ نکاح چیست
دعوای فسخ نکاح چیست

فسخ نکاح یعنی چه؟

دعوای فسخ نکاح یکی از روش­های برهم زدن یا انحلال نکاح و عقد ازدواج در مواردی است که یکی از زوجین با نکاح دچار ضرر و زیان شده باشد. مقررات و اصول خاصی بر آن حاکم است و از مقررات خاص طلاق و یا درخواست طلاق تبعیت نمی­کند. به عنوان مثال در طلاق حتی طلاق توافقی، اخذ گواهی عدم امکان سازش برای جدایی زوجین لازم و ضروری است. اما در فسخ نکاح نیازی به اخذ این گواهی نیست. از این منظر ، فسخ نکاح یک استثناء محسوب ­شده و فقط در مواردی که در قانون تصریح گردیده ، امکان پذیر است.

تمامی این مشکلات را می توان از طریق مراجعه  به وکیل طلاق به بهترین شکل و در زمان کوتاهتر و با صرف هزینه های کمتر مرتفع نمود. از این رو شما کاربر محترم چنانچه در این ارتباط دچار مشکلات جدی شده اید می توانید برای حل دعاوی خود توسط وکیل پایه یک دادگستری و اخذ مشاوره حقوقی ، با ما تماس بگیرید .

مطلب مفید | دعوای بطلان نکاح و موارد و شرایط آن

شرایط فسخ نکاح:

در مورد دعوای فسخ نکاح ، شرایط خاصی در قانون پیش ­بینی شده است. این جهات در سه فرض : جهات مشترک فسخ،  فسخ از سوی زوج و فسخ از سوی زوجه قابل بحث می باشد.

جهات مشترک فسخ:

  • جنون : ماده 1121 قانون مدنی جنون را موجب ایجاد حق فسخ برای هر یک از زوجین بیان کرده است. بنابراین جنون هر یک از زوجین موجب ایجاد حق فسخ برای دیگری است. با این تفاوت که برای ایجاد حق فسخ برای مرد باید زن در حین نکاح مجنون باشد. و جنون بعد از نکاح حق فسخ ایجاد نمی­کند. اما مرد چه حین نکاح مجنون باشد و چه بعد از نکاح مجنون شود، موجب ایجاد حق فسخ برای زن است.
  • تدلیس و فریب در نکاح از سوی هر یک از زوجین: چنانچه یکی از زوجین صفات خاصی را به خود نسبت دهد که در واقع فاقد آن است و موجب ترغیب برای نکاح شود یا اینکه صفاتی را از خود سلب کند؛ در صورتی که دارای آن صفات است و بدین طریق طرف دیگر را فریب داده و به ازدواج ترغیب نماید، تدلیس در ازدواج بوده و طرف دیگر حق فسخ دارد. برای مثال یکی از زوجین خود را پزشک یا وکیل معرفی کند و طرف دیگر را فریب دهد؛ یا با وجود اعتیاد به مواد مخدر اعتیاد خود را پنهان کرده و موجب فریب دیگری شود.
  • تخلف از شرط صفت: چنانکه صفت خاصی در یکی از زوجین شرط شود، با فقدان آن صفت، طرف دیگر در زمان طرح شدن دعوای فسخ نکاح ، حق فسخ را خواهد داشت.

شرایط فسخ از سوی زوجه:

ماده 1122 قانون مدنی مواردی را بر­می­ شمارد که عیوب مرد موجب حق فسخ برای زن می­شود:

عنن: ناتوانی مرد در نعوظ به شرط آنکه بعد از گذشت مدت یک سال از تاریخ رجوع زن به دادگاه، رفع نشود. عنن در صورتی که پس از عقد ایجاد شود نیز زن را صاحب حق فسخ نکاح می‌کند.

خصاء: که عارضه مربوط به اخته شدن مرد است.

مقطوع بودن آلت تناسلی .

موارد فسخ از سوی زوج:

ماده 1123 قانون مدنی ، عیوبی را بیان کرده است که در صورت وجود این عیوب در زن به مرد حق فسخ می­دهد:

فسخ نکاح زوج
فسخ نکاح زوج

قرن: استخوانی است در فرج که مانع جماع می‌گردد.

جذام: بیماری خوره.

برص: نوعی بیماری پوستی‏ که بر اثر آن لکهای معمولاً بزرگ سفید یا سیاه در بدن پدید می‏آید

افضاء: یکی شدن مجرای بول و حیض را اِفضاء می‌گویند.

زمین‌گیری

نابینایی از دو چشم.

در دعوای فسخ نکاح ، حق فسخ برای جلوگیری از ورود ضرر به مرد است . بنابراین اگر جهات ضرر با عمل جراحی و امثال آن مرتفع شود، حق فسخ هم ساقط می­شود.

مقررات خاص دعوای فسخ نکاح:

  • موجب انحلال نکاح است.
  • عده فسخ نکاح مانند عده طلاق است.
  • اختیار فسخ فوری است و پس از اطلاع از آن به فوریت باید نکاح فسخ شود.
  • این اختیار برای فسخ نکاح، حق بوده و مانند هر حق دیگری از سوی دارنده آن قابل اسقاط است.
  • همچنین اختیار فسخ نکاح، حق شخصی و قائم به شخص است و به ارث نمیر­سد.
  • برای فسخ باید فسخ کننده عاقل، بالغ و رشید باشد.
  • با وجود اینکه در هنگام دعوای فسخ نکاح ،  با اعلام فسخ از سوی دارنده حق فسخ، نکاح منحل می­شود اما باید به ثبت برسد.

برای طرح دعوای فسخ نکاح به کجا مراجعه کنیم؟

دعوای فسخ نکاح دعوای حقوقی است و برای تقدیم دادخواست باید به دفتر خدمات قضایی مراجعه کنیم. دعوای فسخ نکاح در دادگاه خانواده ، مورد رسیدگی قرار میگیرد و قابل تجدیدنظر خواهی، واخواهی و فرجام­خواهی است.

هزینه دادرسی:

دعوای غیر مالی شخصی است و هزینه دادرسی آن در مرحله بدوی، تجدیدنظر و فرجام مقدار مشخصی است.

تکلیف مهریه:

در دعوای فسخ نکاح ، در مورد تکلیف پرداخت مهریه زوجه باید دو فرض را از یکدیگر تفکیک نمود:

  • بین زوجین نزدیکی واقع شده باشد: در صورت وقوع نزدیکی بین زوجین و فسخ نکاح از سوی هر یک از زوجین، زن مستحق مهرالمثل خواهد بود نه مهرالمسمی( مهریه تعیین شده بین زوجین). یعنی براساس شأن زن و وضعیت خانوادگی و اجتماعی زن مهر تعیین می­شود.
  • بین زوجین نزدیکی واقع نشده باشد: در صورتی که بین زوجین نزدیکی واقع نشده و نکاح از سوی هر یک از زوجین فسخ شود، زوجه مستحق مهریه نخواهد بود. مگر اینکه دلیل فسخ نکاح ” عنن مرد ” باشد.

نمونه متن دادخواست فسخ نکاح

خواهان :

خوانده :

تعیین خواسته و بهای آن : اعلام فسخ نکاح و الزام به پرداخت خسارات قانونی

دلایل و منضمات : 1-    کپی مصدق شناسنامه ها  2-  فتوکپی مصدق سند ازدواج   3 – گواهی و نظریه کتبی پزشک

ریاست محترم …………………..

با سلام؛ احتراماً به استحضار می­رساند؛

اینجانب به استناد تصویر مصدق عقدنامه شماره … مورخ … با خوانده عقد ازدواج دائمی در دفترخانه شماره … شهرستان … منعقد نموده ام . بعد از گذشت ….. مدت از عقد ازدواج متوجه (مشکل جنسی قرن ) خوانده شده ام که در زمان وقوع عقد از آن مطلع نبوده ام . فلذا بر طبق ماده 1123 قانون مدنی صدور حکم مبنی بر اعلام فسخ نکاح به جهت قرن، به انضمام جمیع خسارات و هزینه دادرسی مورد استدعاست.

محل مهر و امضا

مستندات قانونی 

ماده 1121قانون مدنی:

جنون هریک از زوجین بشرط استقرار اعم از اینکه مستمر یا ادواری باشد برای طرف مقابل موجب حق فسخ است.

ماده 1122 قانون مدنی:

عیوب ذیل در مرد که مانع از ایفاء وظیفه زناشوئی باشد موجب حق فسخ برای زن خواهدبود(اصلاحی8/10/61)

1 – عنن بشرط اینکه بعد از گذشتن مدت یکسال از تاریخ رجوع زن به حاکم رفع نشود .

 2 – خصاء

3 – مقطوع بودن آلت تناسلی .

دعوای فسخ نکاح
ماده 1123 قانون مدنی:

عیوب ذیل درزن موجب حق فسخ برای مردخواهدبود :

1 – قرن .

 2 – جذام

 3 –برص

 4 – افضاء

 5 – زمین گیری

 6 – نابینائی ازهردوچشم .

 ماده 1124 قانون مدنی:

عیوب زن درصورتی موجب حق فسخ برای مرداست که عیب مزبور درحال عقد وجود داشته است .

 ماده 1125 قانون مدنی:

جنون و عنن در مرد هرگاه بعد از عقد هم حادث شود موجب حق فسخ برای زن خواهد بود.

دعوای فسخ نکاح

ماده 1126 قانون مدنی:

هر یک از زوجین که قبل از عقد عالم به امراض مذکوره در طرف دیگر بود بعد از عقد حق فسخ نخواهد داشت .

ماده 1127 قانون مدنی:

هرگاه شوهربعدازعقدمبتلابه یکی ازامراض مقاربتی گرددزن حق خواهدداشت که ازنزدیکی با اوامتناع نمایدوامتناع مزبورمانع حق نفقه نخواهدبود.

ماده 1128 قانون مدنی :

 هرگاه دریکی ازطرفین صفت خاصی شرط شده وبعدازعقدمعلوم شودکه طرف مذکوره فاقدوصف مقصودبودبرای طرف مقابل حق فسخ خواهدبود خواه وصف مذکوردرعقدتصریح شده یاعقدمتبانیابرآن واقع شده باشد.

 ماده 1129 قانون مدنی:

در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجرای حکم محکمه و الزام او به دادن نفقه زن می تواند برای طلاق به حاکم رجوع کند و حاکم شوهر او را اجبار به طلاق می نماید. همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه .

دعوای فسخ نکاح

ماده 1130 قانون مدنی:

در مورد زیر زن می تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق نماید در صورتی که برای محکمه ثابت شودکه دوام زوجیت موجب عسر و حرج است می تواند برای جلوگیری از ضرر و حرج زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورت میسر نشدن به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود. ( اصلاحی 8/10/61 )

تبصره – عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر وحرج محسوب می گردد :

  • ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه .
  • اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلاء وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است . در صورتی که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک ، مجددا” به مصرف موارد مذکور روی آورده ، بنا به درخواست زوجه ، طلاق انجام خواهد شد .
  • محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر .
  • ضرب و شتم یا هرگونه سوء استفاده مستمر زوج که عرفا” با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد .
  • ابتلاء زوح به بیماری های صعب العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه صعب العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید . موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود ، حکم طلاق صادرنماید . ( این تبصره در تاریخ 3/7/1379 الحاق شده است )

دعوای فسخ نکاح

ماده 1131 قانون مدنی:

خیار فسخ فوری است و اگر طرفی که حق فسخ دارد بعد از اطلاع بعلت فسخ نکاح را فسخ نکند خیار او ساقط می شودبشرط اینکه علم به حق فسخ و فوریت آن داشته باشد تشخیص مدتی که برای امکان استفاده از خیار لازم بوده بنظرعرف و عادت است .

ماده 1132 قانون مدنی:

درفسخ نکاح رعایت ترتیباتی که برای طلاق مقرراست شرط نیست.

ماده۴ قانون حمایت خانواده:

رسیدگی به امور و دعاوی زیر در صلاحیت دادگاه خانواده است:

….

9-طلاق، رجوع، فسخ و انفساخ نکاح، بذل مدت و انقضای آن.

دعوای فسخ نکاح

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.