ارث زن از شوهر بدون فرزند

ارث زن از شوهر بدون فرزند

وضعیت ارث زن از شوهر متوفی و بدون فرزند 

وضعیت ارث و نحوه انتقال ارث به ورثه یکی از پیچیده ترین معادلات حقوقی است . از آنجا که ارث در حالتهای مختلف متفاوت است و نحوه انتقال ارث یکسان نیست لذا لازم است در هر مورد اطلاعات لازم را کسب نمود. یکی از حالت ها آن است که بدانیم سهم الارث زن از شوهر بدون فرزند چگونه است؟ و تا چه میزان به زن ارث میرسد. در این مقاله در این مورد و برخی نکات پیرامون آن بحث خواهیم نمود.

معمولاً کاربران از ما در باره ارث سوال میکنند. یکی از سوالات مهم آنان در باره میزان ارث زن از شوهر بعد ار قوت همسرش می باشد. بویژه وقتی که همسر فوت شده فرزندی نداشته باشد. در قانون جدید ارث زن از شوهر ، مقرره ای در این رابطه وجود دارد که به آن اشاره خواهیم نمود.

آیا ارث زن از شوهر بدون فرزند ، شامل همه ارث میشود؟

در همین ابتدا باید بگوییم برابر قانون مدنی ، زن از تمام اموال شوهر ارث نمیبرد. به عبارت دیگر همه اموال همسر فوت شده به زن وی نمیرسد. چه فرزند داشته باشند و یا هیچ فرزندی نداشته باشند. در ادامه این مقاله توضیحات بیشتری ارائه خواهیم نمود.

مطلب مفید | وکیل ارث و انحصار وراثت

قانون مدنی و ارث زوجه از زوج

ماده 861 قانون مدنی ، سبب ارث را دو عامل میداند : «نسب» و «سبب» .

اگر شوهر در زمان فوت هیچ فرزندی چه از این زن و چه در صورت ازدواج قبلی از زن قبلی نداشته باشد و همین طور نوه ( اولاد اولاد ) نیز نداشته باشد، زن از اموال مرد یک چهارم ارث می برد و اگر هنگام مرگ ، دارای فرزند باشد، زن یک هشتم از اموال مرد ارث می برد.

در این رابطه ماده 913 قانون مدنی مقرر میدارد:

پس متوجه میشویم میزان ارث زن از «شوهر بدون فرزند» ، فقط یک چهارم ارث است. اما اگر مرد فرزند داشته باشد ، میزان ارث زن از شوهر فقط یک هشتم خواهد بود.

زن از کدام اموال همسرش ارث می برد؟

تا قبل از اینکه در قانون مدنی اصلاحیه هایی در برخی مواد صورت بگیرد وضعیت ارث زن محدودتر از آن چیزی است که در حال حاضر نصیب او میشود. به عنوان مثال تا قبل از انجام اصلاحیه سال 1387 در ماده 946 قانون مدنی ، سهم زن از اموال همسر فوت شده بدون فرزند ، فقط شامل یک چهارم از اموال منقول بود و از اموال غیر منقول مانند زمین و ساختمان ارث نمیبرد. اما با انجام اصلاحیه سال 1387 ، میزان ارث زن از شوهر، در صورت داشتن فرزند از همسر مرحوم، یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان و در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد ، یک چهارم از کلیه اموال است.

پس باید بعد از مرگ شوهر علاوه بر اموال منقول که تقسیم می شود، اموال غیرمنقول قیمت گذاری شده و یک چهارم یا یک هشتم از این قیمت به زن داده شود. در صورت امتناع ورثه، این حق به زن داده شده است که حق خود را از عین اموال استیفا کند.

زوجه می تواند در مرحله اول، با مراجعه به دادگاه درخواست فروش ماترک را نموده و سهم خود را استیفا نماید. در غیر این صورت و عدم امکان فروش ماترک غیر منقول، زن می‌تواند عین اموال غیر منقول را با حکم دادگاه تملک نماید.

بنابراین، در حال حاضر زن از اموال منقول و از قیمت عرصه و اعیان اموال غیر منقول شوهر ارث می برد. به عبارت دیگر اگر خانه، زمینی و مغازه باشد زوجه از قیمت آنها ارث می برد. اما در قانون قدیم زوجه فقط از قیمت اعیان ارث می برد و نه عرصه.

آیا در طلاق ، امکان ارث زن از همسرش وجود دارد؟

در این رابطه قانون مدنی مواردی را مقرر نموده است:

الف) ماده 943 مقرر میدارد :

ب) ماده 944 مقرر میدارد:

پ) ماده 945 مقرر میدارد:

موارد عدم ارث بری زوجین از یکدیکر

الف) در نکاح موقت، زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند، حتی اگر شرط کرده باشند. شرط اصلی برای ارث بردن زن از همسرش وجود زوجیت دائمی بین آنها است. از مفهوم ماده ۹۴۰ قانون مدنی که قید زوجیت دائمی را ذکر کرده می توان چنین فهمید که در ازدواج موقت  ارث به زن تعلق نمیگیرد، و اگر در عقد شرط شود، چنین شرطی باطل است.

ب) چنانچه هر یک از زن و شوهر مسلمان و دیگری کافر باشد، کافر از مسلمان ارث نمی برد ولی مسلمان از کافر ارث می برد.

پ) چنانچه هر یک از زن و شوهر دیگری را به قتل برساند، از ارث وی محروم می شود. چرا که طبق ماده ۸۸۰ قانون مدنی، قتل مورث از موانع ارث بردن است. بنابراین، کسی که مورث خود را عمدا بکشد از ارث او ممنوع می شود.

ت) چنانچه بین زن و شوهر لعان واقع شود، مطابق ماده ۸۸۲ قانون مدنی زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند. بعد از لعان زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی برند و هم چنین فرزندی که به سبب انکار او لعان واقع شده از پدر و پدر از او ارث نمی برد، لیکن فرزند مزبور از مادر و خویشان مادری خود و هم چنین مادر و خویشان مادری از او ارث می برند.

ث) مطابق با ماده ۹۴۵ قانون مدنی، اگر مردی در حال مرض زنی را عقد کند و در همان مرض قبل از دخول بمیرد، زن از او ارث نمی برد، لیکن اگر بعد از دخول یا بعد از صحت یافتن از آن مرض بمیرد، زن از او ارث می برد.

تعدد زوجات و ارث زن از همسر

فرض کنید مرد دارای دو یا چند همسر باشد . در این صورت ، برابر ماده 942 قانون مدنی ، یک هشتم ارث بین همسران تقسیم میشود. (بطور مساوی و در شرایطی که شوهر فرزندی از هر کدام زنان داشته باشد) . و یک چهارم در مواردی که شوهر هیچ فرزند یا نوه ای نداشته باشد. ( به صورت مساوی بین زنان تقسیم می‌شود). البته این موضوع مشروط بر این است که همسران در عقد دائمی باشند. و در هنگام فوت مرد نیز رابطه زوجیت و عقد دائم برقرار بوده باشد.

ارث مرد از زن