تعلق نحله به زن در قانون
آشنایی با موضوع تعلق نحله به زن
در این مقاله قصد داریم در مورد موضوع «تعلق نحله به زن» بحث نماییم. البته ناگزیر خواهیم بود ابتدا به تعریف نحله پرداخته و راههای اثبات نحله و چگونگی «تعلق نحله به زن» و چند نکته دیگر را مورد توجه قرار دهیم.
نحله از جمله حقوق مالی متعلق به زن در یک زندگی مشترک است که در شرایط خاص به وی تعلق خواهد گرفت.
در قانون مدنی به چند مورد از حقوق مالی زنان اشاره رفته و مقرراتی در مورد آن وضع شده است. به عنوان نمونه در مورد مهریه ، نفقه ، اجرت المثل ایام زوجیت و نحله مقررات نسبتاً جامعی وضع است.
برای برخورداری زنان از این حقوق در زندگی مشترک ، معیارها و راهکارهای حقوقی مناسبی تدوین شده است. از جمله : مطالبه ، اجرا ، توقیف ، حق حبس و …. از جمله شیوه های حقوقی موثر در دستیابی زنان به حقوق مالی مصرح در قانون است.
نحله یک شیوه حمایت از بانوان است . قانون با وضع نحله ، به نوعی از زنان حمایت نموده است.
مطابق بند ب تبصره 6 قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق ، با توجه به سنوات زندگی مشترک و نوع کارهایی که زوجه در خانه زوج انجام داده است. و وسع مالی زوج، دادگاه مبلغی را از باب بخشش(نحله) برای زوجه تعیین می‌نماید.
تعلق نحله به زن در حقوق
در مورد نحله و نقش حمایتی آن ، نظرات مختلفی ابراز شده است . برخی نویسندگان معتقدند : الزام شوهر به پرداخت نحله نیز دنباله همان فکر جبران خسارت زن در مورد سوءاستفاده شوهر از اختیار طلاق است. پس آنچه به زن داده میشود حق او است نه بخشش .
مطلب مفید | ممنوع الخروج کردن همسر
وابستگی میزان نحله به طول دوران زناشوئی و نوع کارهایی که زوجه انجام داده و وضع مالی زوج ، نشان میدهد که منظور جبران زیان‌های مادی و معنوی همسری است که در شکست زندگی خانوادگی نقشی نداشته است و قربانی سوءاستفاده شوهر شده است. به همین جهت نیز شوهر به دادن نحله الزام میشود و اراده او در ایجاد تعهد و میزان آن هیچ اثری ندارد.
از مقرره قانونی فوق در باب نحله متوجه خواهیم شد که نحله در کنار مهریه، نفقه و اجرت‌المثل از حقوق مالی زوجه است که مبلغ ریالی آن را دادگاه تعیین میکند و زوج باید در زمان طلاق به همسرش مبلغ مذکور را تحت عنوان نحله پرداخت نماید.
چه کسی مقدار نحله را تعیین میکند؟
همانطور که در اجرت المثل و نفقه ، از قبل میزان و مبلغ مشخص نیست و تعیین میزان آنها به نظر دادگاه بستگی دارد ، در مورد نحله نیز همینطور است و مبلغ نحله را دادگاه تعیین خواهد نمود. بنابراین زوجین هیچ تاثیری در مورد مبلغ نحله ندارند.
اما نکته مهم در تفاوت نحله با اجرت المثل آن است که مبلغ اجرت المثل را کارشناس با توجه به وضعیت و شان زندگی زوجین و طول زمان زندگی مشترک تعیین میکند اما در مورد نحله تعیین مبلغ فقط در صلاحیت قاضی است.
رابطه اجرت المثل با نحله
برابر قانون ، وثای دادخواست طلاق از طرف زوج باشد او باید حقوق مالی زن اعم از مهریه ، نفقه و اجرالمثل را بطور کامل پرداخت نماید.
البته در مورد نفقه و اجرت‌المثل شرایط خاص وجود دارد که نیازمند بررسی کارشناسی از طرف دادگاه است.
در مواردی که درخواست طلاق از طرف مرد مطرح میشود ممکن است زن شرایط دریافت اجرت المثل را نداشته باشد. در چنین مواردی موضوع نحله مطرح میشود.
پس نتیجه گرفته میشود رابطه نحله و اجرت‌المثل یک رابطه معکوس است. یعنی یا اجرت المثل باید به زوجه پرداخت شود و یا نحله. یعنی در یک پرونده طلاق ، این دو حقوق به صورت همزمان به زن تعلق نمی گیرد.
بنابراین نمیتوان هر دو مورد را قابل مطالبه دانست.
نکته بعد آنکه چنانچه دادخواست طلاق از طرف زن باشد ، زن نمی‌تواند نحله را مطالبه نماید.
در این خصوص یک رأی اصراری از دادگاه دیوان عالی کشور وجود داشته که اشعار میدارد استحقاق زوجه نسبت به نحله منوط به عدم استحقاق زوجه نسبت به اجرت المثل ایام زندگی مشترک است.
در تعیین نحله برخلاف اجرت المثل ، نیازی به تعیین کارشناس نیست. و مبلغ را قاضی دادگاه با توجه به سنوات زندگی مشترک و کارهایی که زوجه انجام داده و تمکن مالی مرد تعیین می‌نماید.
فرایند دریافت نحله
همانطور که بیان شد دریافت نحله مستلزم دادخواست طلاق از طرف مرد است. به عبارتی ابتدا زوجه به دفتر خدمات قضایی مراجعه نموده و دادخواست طلاق خود را ثبت میکند. دادگاه خانواده در محل زندگی زوجین تشکیل جسه میدهد.
مطلب مفید | دادخواست طلاق از طرف زن
اگر زوجه مستحق دریافت اجرت المثل نباشد ، قاضی از منظر کارهایی که زوجه در منزل شوهر انجام داده و خارج از وظیفه قانونی وی بوده در مورد نحله و پرداخت آن از طرف زوجه به زوج تصمیم میگیرد.
میزان دریافت نحله
تعیین مبلغ نحله ، به توانایی و تمکن مالی زوج بستگی دارد. مبلغ نحله با توجه به سنوات زندگی مشترک و اقدامات زوجه در منزل زوج و در طول زندگی مشترک و وضعیت مالی مرد ، از سوی قاضی دادگاه تعیین میشود.
