دادخواست جلب ثالث و شرایط آن

دادخواست جلب ثالث و شرایط آن

شرایط دادخواست جلب ثالث

گاهی در جریان یک دعوا ، یکی از طرفین دعوا لازم میداند شخص دیگری را تحت عنوان «شخص ثالث» به دادگاه فرا بخواند. این فراخوانی تحت عنوان جلب ثالث و توسط «دادخواست جلب ثالث» صورت میگیرد.  هدف از انجام این کار آن است که مشکل ایجاد شده در پرونده که به شخص ثالث نیز مربوط میشود ، مورد رسیدگی قرار گیرد.

به این فرایند ، «دعوای جلب ثالث» گفته میشود. بنابراین دعوای جلب ثالث در درون یک دعوای دیگر مطرح میشود. به عبارتی هر گاه ما با دعوای جلب ثالث مواجه شویم ، باید بدانیم یک دعوای اصلی در جریان بوده و از درون آن دعوای دیگری به نام دعوای جلب ثالث مطرح شده است. به دعوای اول ، دعوای اصلی و به دعوای دوم (جلب ثالث) ، دعوی طاری گفته میشود.

مطلب مفید | دعوای اعتراض ثالث

اصحاب دعوا تا پایان جلسه اول دادرسی مهلت دارند جهات و دلایل جلب ثالث را به دادگاه اعلام کنند. پس از آن ، حداکثر سه روز دادخواست جلب ثالث را باید تقدیم دادگاه کنند. جلب ثالث در مرحله بدوی ، تجدید نظر ، شورای حل اختلاف و دیوان عدالت اداری امکان پذیر است.

فرایند ارائه دادخواست جلب ثالث

فرض کنید بین آقای «الف» و آقای «ب» یک دعوا در دادگاه در جریان باشد. حال پای شخص دیگری به پرونده باز میشود.

و نیاز میشود تا به اختلافاتی که با این شخص به غیر از طرفین دعوا بوجود آمده ، در طی دادرسی رسیدگی شود. قانون برای حل این مشکل ، راه حلی ایجاده کرده است که از آن به عنوان جلب ثالث یاد میشود.

مطلب مفید | دعوای اعتراض ثالث اجرایی

برای رسیدگی به دعوای جلب ثالث ، توسط دادگاه رسیدگی کننده به دعوای اصلی ، لازم است تشریفات دادرسی از جمله مهلت ارایه دادخواست جلب ثالث و بیان دلایل آن و …. رعایت شود در غیر این صورت به دعوای جلب ثالث ترتیب اثر داده نمیشود.

دلایل جلب ثالث

دلایلی که با استناد به آن حضور شخص دیگری غیر از خواهان و خوانده در دعوا ضروری میشود معمولاً میتواند موارد زیر باشد:

• طرفین دعوا بیم آن را دارند که شخص دیگری بعد از صدور رای ، از اعتراض ثالث استفاده کند. به همین دلیل او را به جریان دادرسی جلب می کنند تا در همان دادگاه ، وی نیز محکوم گردد. از آنجا که جلب ثالث از اعتبار امر قضاوت شده برخوردار است ، ثالث دیگر نمی تواند همان دعوا را در دادگاه مطرح کند.
• جلب ثالث از این نظر صورت میپذیرد که خوانده یعنی همان شخصی که از خود در برابر ادعای خواهان دفاع می کند، ثالث را به دعوا دعوت می کند تا توضیحاتی را در مورد ادعای خواهان بدهد. زیرا ممکن است موضوع حقی که خواهان نسبت به آن ادعا دارد را ثالث به خوانده منتقل کرده باشد.

ماده قانونی جلب ثالث

ماده 135 قانون آیین دادرسی مدنی در بیان جلب ثالث مقرر میدارد : «هر یک از اصحاب دعوا که جلب شخص ثالثی را لازم بداند ، می تواند تا پایان جلسه اول دادرسی جهات و دلایل خود را اظهار کرده و ظرف سه روز پس از جلسه با تقدیم دادخواست از دادگاه درخواست جلب او را بنماید ، چه دعوا در مرحله نخستین باشد یا تجدیدنظر».

به بیان دیگر، دعوای جلب ثالث زمانی روی می دهد که یکی از طرفین دعوا ثالثی را که در جریان دعوا نیست را به جریان دادرسی جلب، یعنی به صورت اجباری او را به دعوا دعوت میکنند.

شخصی که ثالث را جلب می کند را جالب، و ثالثی که جلب می شود را مجلوب ثالث می نامند.

انواع جلب ثالث

جلب ثالث اصلی

جلب ثالث اصلی میتواند از طرف خواهان یک دعوا صورت گیرد تا شخص ثالث را همانند خوانـده دعـوای اصـلی محکوم نماید. خوانده نیز می تواند از جلب ثالث اصلی استفاده کند و او را در برابر خواهان اصلی به جای خود محکوم  و یا او را در محکومیت خود شریک کند. در هر صورت ، منشا دعوای اصلی و طاری(جلب ثالث) باید یکی باشد و با هم ارتباط داشته باشند.

جلب ثالث تقویتی  

گاهی جلب ثالث تحت عنوان کمکی یا تقویتی مطرح میشود. یعنی شخص ثالث جلب می شود تا با محکومیت وی در دعوای جلب ثالث ، امکان برنده شدن جالب یعنی شخصی که او را جلب کرده است، بالا برود.

دعوای جلب ثالث تقویتی هم مانند جلب ثالث اصلی باید با دعوای اصلی هم منشا باشد یعنی دلیل بوجود آمدن این دعوا با دعوای اصلی یکی باشد و با هم ارتباط داشته باشند.

شرایط ارائه دادخواست جلب ثالث

ارائه دهنده دادخواست جلب ثالث باید شرایط عمومی اقامه دعوا را داشته باشد. یعنی مجنون ، کودک و سفیه نباشد .

علاوه بر این کسی که ثالث را جلب میکند، باید خود را در برابر ثالث محق حقی بداند و برای او نفع شخصی وجود داشته باشد. در آخر هم دعوایی که طرح می کند باید مشروع و قانونی باشد و قبلاً در دادگاه مطرح و رسیدگی نشده باشد.

مطلب مفید | شرایط دعوای اعتراض ثالث اجرایی

فرایند جلب ثالث ، با ارائه دادخواست جلب ثالث به دادگاه آغاز می شود . در دادخواست جلب ثالث موارد زیر باید تکمیل شود:

۱- نام، نام خانوادگی، نام پدر، سن، اقامتگاه و حتی‌الامکان شغل خواهان.
۲- نام، نام خانوادگی، اقامتگاه و شغل خوانده
۳- تعیین خواسته و بهای آن مگر انکه تعیین بها ممکن نبوده و یا خواسته، مالی نباشد.
۴- تعهدات و جهاتی که به موجب آن خواهان خود را مستحق مطالبه می داند به طوری که مقصود واضح و روشن باشد.
۵- انچه که خواهان از دادگاه درخواست دارد.
۶- ذکر ادله و وسایلی که خواهان برای اثبات ادعای خود دارد، از اسناد و نوشتجات و اطلاع مطلعین و غیره، ادله مثبته به ترتیب و واضح نوشته می شود و اگر دلیل، گواهی گواه باشد، خواهان باید اسامی و مشخصات و محل اقامت آنان را به طور صحیح معین کند.
۷- امضای دادخواست دهنده و در صورت عجز از امضاء، اثر انگشت او.”

شرایط اختصاصی اقامه دعوا

شرایط اختصاصی جلب ثالث در ماده 17 قانون آیین دادرسی مدنی این گونه بیان شده است:

الف) «… این دعوا اگر با دعوای اصلی مرتبط یا دارای یک منشا باشد، در دادگاهی اقامه می شود که دعوای اصلی در آن جا اقامه شده است».

ب)  شخصی که ثالث را جلب می کند، باید یکی از طرفین دعوا باشد. (تفاوتی میان خواهان یا خوانده نیست و هر یک در صورت لزوم می توانند ثالث را جلب کنند).

پ) جلب ثالث در همان دادگاه اصلی مطرح میشود حتی اگر صلاحیت محلی وجود نداشته باشد.

ت) دعوای اصلی در حال رسیدگی باشد. (جلب ثالث صرفاً زمانی ممکن است که دعوا در حال رسیدگی باشد و باید در مهلت مشخص مطرح شود).

مهلت ارائه دادخواست

هر کسی که ثالث را جلب می کند، تا پایان جلسه اول دادرسی باید دلایل و جهات جلب ورود را به دادگاه اعلام کند و پس از آن تا حداکثر ظرف سه روز مهلت دارد دادخواست جلب ثالث را تقدیم دادگاه کند.

اداره حقوقی قوه قضاییه در نظریه شماره ۵۰۱۵/۷ ، نخستین جلسه دادرسی را زمانی میداند که وقت رسیدگی به خواهان و خوانده ابلاغ و رسیدگی شروع شده است.

هزینه دادخواست

هزینه دادرسی جلب ثالث برابر با دعوای اصلی در هر مرحله از دادرسی( بدوی و تجدید نظر) است.  به عنوان مثال، در مرحله بدوی در دعاوی مالی تا دویست میلیون ریال، هزینه دادرسی دو  و نیم درصد ارزش خواسته ، و بیشتر از آن سه ونیم درصد نسبت به مازاد دویست میلیون ریال است.