جلوگیری از ملاقات فرزند

جلوگیری از ملاقات فرزند و طفل

مجازات عاملان جلوگیری از ملاقات فرزند

بعد از آنکه زوجین تصمیم به متارکه گرفتند یکی از موضوعاتی که ممکن است والدین در مورد آن توافق کنند و یا اختلاف نظر داشته باشند ، حضانت فرزند و نحوه ملاقات با فرزند بعد از متارکه است.

اگر توافقی میان والدین در مورد حضانت و نحوه ملاقات فرزند بعد از متارکه انجام گیرد بر اساس آن عمل میشود. اما در صورت عدم توافق ، دادگاه در این مورد تصمیم خواهد گرفت. در این صورت والدین موظف خواهند بود بر اساس نظر دادگاه عمل کنند.

از جمله حقوق برای والدی که از فرزند دور است  ، حق ملاقات با فرزند میباشد.

مطلب مفید | گرفتن حضانت فرزند پسر

گاه میان والدین اختلافات بگونه ای پیش میرود که ممکن است مانعی برای ملاقات فرزند از طرف یکی از آنان ایجاد شود.

به همین دلیل در قانون ، ضمانت اجراهایی در خصوص جلوگیری از ملاقات فرزند پیش بینی شده تا از این رفتار نادرست جلوگیری شود.

مطلب مفید | حقوق زن در قانون

در این مقاله کوشش خواهیم کرد موضوع ملاقات با فرزند پس از طلاق را مورد بررسی قرار دهیم . همچنین در مورد ممانعت از ملاقات فرزند و ضمانت اجرای قانون برای جلوگیری از ملاقات فرزند نکاتی را ذکر خواهیم کرد.

حضانت فرزند با کیست؟

قانون حضانت فرزند ، حضانت را  برای دختر تا سن ۷ سالگی با مادر  و ۷ تا ۹ سالگی با پدر می‌داند.

همچنین حضانت فرزند پسر را تا ۷ سالگی با مادر و از ۷ تا پانزده سالگی بر عهده پدر می‌داند. بعد از این سن فرزند خودش تصمیم خواهد گرفت تا نزد چه کسی بماند. هر گاه یکی از والدین حضانت فرزند را عهده دار شود والد دیگر حق ملاقات فرزند خود را دارد.

البته باید متذکر شد حضانت از طرف یکی از والدین منوط به طلاق زوجین نیست و اگر زن و مرد بدون اینکه طلاق بگیرند ، جدا از هم زندگی نمایند قانون مشمول آنان میشود.

قانون در مورد ملاقات با فرزند چه میگوید؟

قانونگذار در مورد حضانت و ملاقات با فرزند و ترتیبات آن مقرراتی را وضع نموده و لذا حساسیت زیادی در این مورد دارد. بنابراین بر مبنای قانون ، حضانت فرزند توسط یکی از والدین ، نباید مانع ملاقات با فرزند توسط دیگری شود. از آنجا که جلوگیری از ملاقات و دیدار با والدین ، میتواند آسیبهای جدی بر روح و روان کودکان وارد کند لذا قانونگذار مقرراتی را برای جلوگیری از این نوع آسیبها وضع کرده است.

ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی مقرر میدارد :

برای حضانت و نگهداری طفلی که ابوین او جدا از یکدیگر زندگی می کنند ، مادر تا سن هفت سالگی اولویت دارد و پس از آن با پدر است.

تبصره :  بعد از هفت سالگی درصورت حدوث اختلاف ، حضانت طفل با رعایت مصلحت کودک به تشخیص دادگاه می باشد.

ماده 1174 قانون مدنی مقرر میدارد:

در صورتی که به علت طلاق یا به هر علت دیگر ابوین طفل در یک منزل سکونت نداشته باشند هر یک از ابوین که طفل تحت‌ حضانت او نمیباشد حق ملاقات طفل خود را دارد . تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزئیات مربوط به آن در صورت اختلاف بین ابوین با محکمه ‌است.

ماده 41 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391 مقرر میدارد :

هرگاه دادگاه تشخیص دهد توافقات راجع به ملاقات، حضانت، نگهداری و سایر امور مربوط به طفل برخلاف مصلحت او است یا در صورتی که مسؤول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند ویا مانع ملاقات طفل تحت حضانت با اشخاص ذی حق شود، می تواند در خصوص اموری از قبیل واگذاری امر حضانت به دیگری یا تعیین شخص ناظر با پیش بینی حدود نظارت وی با رعایت مصلحت طفل تصمیم مقتضی اتخاذ کند.

تبصره : قوه قضاییه مکلف است برای نحوه ملاقات والدین با طفل ساز و کار مناسب با مصالح خانواده و کودک را فراهم نماید.

ماده ۴۲ همین قانون مقرر میکند:

صغیر و مجنون را نمی توان بدون رضایت ولی ، قیم ، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آنان به او واگذار شده است از محل اقامت مقرر بین طرفین یا محل اقامت قبل از وقوع طلاق به محل دیگر یا خارج از کشور فرستاد . مگر اینکه دادگاه آن را به مصلحت صغیر و مجنون بداند و با درنظر گرفتن حق ملاقات اشخاص ذی حق این امر را اجازه دهـد. دادگاه درصـورت موافقت با خـارج کردن صغیـر و مجنون از کشور ، بنابر درخواست ذی نفع ، برای تضمین بازگرداندن صغیر و مجنون تأمین مناسبی اخذ می کند.

ملاقات با فرزند یک حق قانونی است نه حق خانوادگی

همانطور که از مفاد قانون استنباط میشود ملاقات با فرزند حقی است قانونی ، که قانونگذار آن را در اختیار پدر یا مادری قرار داده که حضانت فرزند با او نیست. بنابراین طلاق زوجین و متارکه میان آنها نمیتواند مانع از چنین حقی شود. به عبارتی ، یکی از زوجین که فرزند را نگهداری میکند نمیتواند مانع ملاقات فرزند با دیگری شود.

تصمیم گیری در مورد نحوه ملاقات با فرزند با قانون است

قانونگذار چون میدانسته ممکن است والدی که فرزند را نگهداری میکند در آینده برای ملاقات با فرزند ترتیباتی را وضع کند که خوشایند والد دیگر نباشد از اینرو انجام این امر را بر عهده دادگاه قرار داده است. بر این اساس با توجه به شرایطی که کودک و والدین وی دارند دادگاه تصمیم خواهد گرفت که ملاقات در چه روزها و چه ساعاتی باشد. برای مثال زمان ملاقات معمولا بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت در یک هفته می‌باشد. این زمان را نمی‌توان از ۲۴ ساعت کمتر یا از ۴۸ ساعت بیشتر در نظر گرفت. چرا که کودک در این شرایط ممکن است آرامش کافی نداشته باشد.

بنابراین هر گونه ممانعت از ملاقات با فرزند عملی غیر قانونی بوده و در صورت تکرار با برخورد قانونی مواجه خواهد شد.

مستند به قانون ، پدر و مادری که حضانت طفل بر عهده آنها است، نمی توانند وی را از محدوده حضانت او خارج کنند. مگر این که این کار با اجازه دادگاه باشد.

بنابراین نمیتوان طفل یا فرزند را از یک شهر به شهر دیگر یا خارج از کشور انتقال داد. مگر با اجازه دادگاه.

 ضمانت اجرای قانونی

بر اساس قانون ، ممکن است دادگاه متوجه شود شرایط حضانت و ملاقات بر اساس مصلحت فرزند نیست . یا والدی که حضانت را بر عهده دارد از ملاقات فرزند با والد دیگر جلوگیری می‌کند . در این شرایط دادگاه حق تجدید نظر یا حتی واگذاری حضانت به شخص دیگر را دارد.

قانونگذار برای مواردیکه یکی از والدین از ملاقات با فرزند ممانعت به عمل آورد مجازاتهایی را در نظر گرفته است که ممکن شامل بازداشت یا جریمه نقدی و موارد دیگر باشد.

مستند به ماده 40 قانون حمایت از خانواده :

هر کس از اجرای حکم دادگاه در مورد حضانت طفل ، استنکاف کند یا مانع اجرای آن شود یا از استرداد طفل امتناع ورزد، حسب تقاضای ذی نفع و به دستور دادگاه صادرکننده رای نخستین ، تا زمان اجرای حکم ، بازداشت می شود.

همچنین ماده 41 قانون مذکور مقرر میکند:

هرگاه دادگاه، تشخیص دهد توافقات راجع به ملاقات ، حضانت ، نگهداری و سایر امور مربوط به طفل برخلاف مصلحت اوست ، یا در صورتی که مسئول حضانت، از انجام تکالیف مقرر خودداری کند و یا مانع ملاقات طفل تحت حضانت با اشخاص ذی حق شود ، می تواند در خصوص اموری از قبیل واگذاری حضانت به دیگری یا تعیین ناظر با پیش بینی حدود نظارت وی و با رعایت مصلحت طفل، تصمیم مقتضی اتخاذ کند.

ماده ۵۴ قانون حمایت از خانواده مقرر میدارد :

هرگاه مسؤول حضانت از انجام تکالیف مقرر خودداری کند یا مانع ملاقات طفل با اشخاص ذی حق شود، برای بار اول به پرداخت جزای نقدی درجه هشت و در صورت تکرار به حداکثر مجازات مذکور محکوم می شود.

شرایط سلب ملاقات طفل

از مفاد ماده 1173 قانون مدنی که شرایط سلب حضانت را مطرح نموده میتوان چنین مستفاد نمود که اگر پدر یا مادری که قرار است بعد از متارکه در روزهای خاص با فرزندش ملاقات کند ، دچار انحطاط اخلاقی باشد ، دادگاه میتواند از ملاقات وی با فرزند جلوگیری نماید.

ماده ۱۱۷۳ چنین مقرر میدارد :

هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می‌تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضائی هر تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند ، اتخاذ کند.

موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است :

• اعتیاد زیان آور به الکل، مواد مخدر و قمار
• اشتهار به فساد اخلاق و فحشا
• ابتلا به بیماریهای روانی با اثبات پزشکی قانونی
• سوء استفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضد اخلاقی مانند فساد و فحشاء، تکدی گری و قاچاق
• تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف