ابلاغ رای داوری

ابلاغ رای داوری

آشنایی با فرایند ابلاغ رای داوری

وقتی صحبت ار داوری در قراردادها میشود ، مراد از آن ، انجام حکمیت در مورد یک موضوع اختلافی میان طرفین آن قرارداد است.

مطلب مفید | مراحل و روند رسیدگی داور

حکمیت یا داوری در قانون آیین دادرسی مدنی مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین ، داوری از پشتوانه قانونی برخوردار است. لذا تابع تشریفات خاص خود می باشد. تشریفات مربوط به داوری با تشریفات حاکم بر دادگاههای متفاوت است . اما حتماً باید ضوابطی که برای داوری در قانون پیش بینی شده مورد توجه قرار گیرد. در غیر این صورت انجام داوری مورد حمایت قانون نخواهد بود.

شروع داوری بدون خواست و اراده طرفین قرارداد و یا در موارد اختلافی در دادگاه بدون نظر دادگاه الزامی نخواهد بود. یعنی اگر طرفین قرارداد در هنگام تنظیم قرارداد اشاره ای به داور در قرارداد نکرده باشند نمیتوانند بدون هماهنگی یکدگیر و اخذ موافقت دو جانبه به داور مراجعه نمایند. بنابراین بهترین کار آن است که حتماً در هنگام تنظیم قرارداد شرط داوری در قرارداد گنجانیده شود.

ابلاغ رای داوری و اجرای آن

وقتی رای داور به طرفین یک دعوای اختلافی ناشی از قرارداد ابلاغ میشود ، لازم است کسی که رای به نفع او صادر شده باید با مراجعه به دادگاه دادخواست اجرای رای داور را بنماید.

مطلب مفید | شرط داوری در قرارداد

کسی که رای داور به نفع او صادر شده ، خواهان و کسی که رای به ضرر او صادر شده خوانده محسوب می شود .

موضوع خواسته اجرای رای داور است که مشخصات آن نوشته می شود مثلا تقاضای اجرای رای داوری مورخ ….. مبنی بر تحویل کالای خریداری شده به خواهان .

در هنگام ارائه دادخواست اجرای رای داور ، خواهان باید اصل رای داوری را به دادگاه ارائه کند.

مطلب مفید | تعیین داور توسط دادگاه

رای داوری تا پایان اجرا در دادگاه نگهداری می شود. البته ممکن است رای داور در قسمتی به نفع یک طرف و در قسمت دیگر به ضرر وی و به سود طرف مقابل باشد. در این صورت امکان اجرا رای داوری در قسمتی که به نفع فرد است وجود دارد و متقابلا ممکن است طرف مقابل هم تقاضای اجرای قسمت دیگر را بنماید.

درخواست  رای داور از طرف چه کسانی قابل قبول است؟

مستند به ماده 495 قانون آیین دادرسی مدنی علاوه بر اصحاب دعوا و یا اختلاف ، رای داور را نماینده ، وکیل ، قیم و وارث طرفین دعوا و اختلاف نیز می توانند پیگیری کنند و درخواست اجرا برای آن داشته باشند. به این افراد قائم مقام گفته میشود.

فرایند اجرای رای داور

وقتی رای داوری به محکوم علیه رای داوری ابلاغ میشود وی بیست روز از تاریخ الاغ رای داوری فرصت دارد رای را اجرا کند.

مطلب مفید | قبول داوری در قرارداد

اما ممکن است وی از اجرای رای در مهلت مقرر خودداری کند. در این صورت ذینفع یا کسی که رای داور به نفع او صادر شده میتواند به دادگاهی که دعوی را به داوری ارجاع داده یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوی را دارد مراجعه کند. با مواجهه در این حالت ؛ برگ اجراییه صادر و به محکوم علیه رای داوری ابلاغ میشود. در صورت خودداری محکوم علیه از اجرای رای ظرف مهلت دوازده روز قانونی از تاریخ ابلاغ اجرائیه ، پرونده در اجرای احکام تشکیل و رای داور مثل رای دادگاه توسط دادورز اجرای احکام اجرا می شود.

بطلان رای داوری

باید دانست در همه موارد نمیتوان رای داور را قابل پذیرش دانست. ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی مواردی را که رای داوری باطل بوده و قابلیت اجرایی ندارد در ۷ بند بیان ذکر است .

به استناد ماده ۴۹۰ این قانون هر یک از دو طرف می تواند ظرف بیست روز بعد از ابلاغ رای داور ، از دادگاه حکم به بطلان رای داور را بخواهد.

مطلب مفید | ابطال و اجرای رای داور

در این صورت تا زمان رسیدگی به موضوع بطلان رای داور و قطعی شدن حکم صادره در این خصوص ، اجرا متوقف می شود.

البته مستند به ماده ۴۹۳ قانون مذکور صرف اعتراض به رای داور مانع اجرای آن نیست. مگر در صورتی که دلایل اعتراض قوی بوده و معترض تامین مناسبی در این خصوص پرداخت نماید. در این صورت دادگاه قرار توقف را تا زمان رسیدگی به اعتراض و صدور حکم قطعی صادر می کند.

هزینه های درخواست

هزینه اجرای رای داوری چندان زیاد نیست. زیرا طرح این نوع دعوا در دادگاه به دلیل غیر مالی بودن مستلزم هزینه بالا نیست. حتی در مواردی که موضوع اختلاف مالی است باز هم درخواست اجرای رای داوری با هزینه زیاد همراه نیست.

فرایند ابلاغ

بر اساس ماده 485 قانون آیین دادرسی مدنی فقط داور می­تواند درخواست ابلاغ رای داوری را مطرح نماید. هر گاه رای داور به شعبه دادگاه ارجاع ­شود شعبه اقدامات زیر را انجام میدهد :

• بررسی صحت قرارداد و وجود شرط داوری و درست بودن رای داور
• تطبیق رای داور با ماده 489 قانون آیین دادرسی مدنی
• در صورت صحیح نبودن رای داور ، تصمیم به رد درخواست و اطلاع به خواهان

انواع روش های ابلاغ رای

مسئولیت داور یا هیات داوری صرفاً محدود به صدور رای داوری نیست . لذا داور یا هیات داوری مکلف است با رعایت توافقات اعلامی در قرارداد داوری  و یا با رعایت تشریفات قانونی مقرر در قانون آئین دادرسی مدنی اقدام به ابلاغ رای داوری به طرفین داوری نماید.

برای ابلاغ رای داوری دو روش کلی مورد استفاده قرار میگیرد. بطور قطع روش انتخابی باید در قرارداد مورد اشاره قرار گیرد. در اینجا اشاره مختصری به این دو روش خواهیم انداخت.

الف) ابلاغ رای داوری برابر قرارداد داوری

اختیار نحوه ابلاغ رای به طرفین قرارداد داوری واگذار شده است. آنها میتوانند تشریفات خاصی را از قبیل انجام ابلاغ رای با اظهارنامه، پست سفارشی و… را در قرارداد پیش بینی نمایند. چنانچه داور به طریق دیگری اقدام به ابلاغ رای نماید، درصورتی دارای اعتبار است که مورد قبول مخاطب ابلاغ قرار گیرد.

وقتی در قرارداد داوری قید شده باشد ابلاغ رای از طریق اظهارنامه صورت میپذیرد. لازم است دقیقا ابلاغ رای از همین طریق صورت پذیرد . در این شرایط داور می تواند با ارسال اظهارنامه ای که رای خود را پیوست آن نموده این کار را انجام دهد. در این صورت تاریخ ابلاغ اظهارنامه ، تاریخ ابلاغ رای محسوب می شود.

ب) ابلاغ رای داور توسط دادگاه

مطابق ماده ۴۸۵ قانون آیین دادرسی مدنی «چنانچه طرفین در قرارداد داوری طریق خاصی برای ابلاغ رای داوری پیش بینی نکرده باشند ، داور مکلف است رای خود را به دفتر دادگاه ارجاع کننده دعوا به داور یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد ، تسلیم نماید.

دفتر دادگاه اصل رای را بایگانی نموده و رونوشت گواهی شده آن را به دستور دادگاه برای اصحاب دعوی ارسال می دارد».

این اقدام مانند هر درخواست دیگری از طریق تنظیم دادخواست انجام می شود و در ابتدا تصویر برابر با اصل رای داوری ضمیمه دادخواست شده و از طریق دفتر خدمات قضایی ارسال می گردد و سپس داور مکلف است اصل رای خود را به دفتر دادگاهی که دادخواست به آن ارجاع شده تحویل دهد تا در گاوصندوق دادگاه نگهداری و نسخه برابر با اصل آن به دستور قاضی برای تمامی طرفین قرارداد ارسال شود.

از تاریخ ابلاغ اخطاریه توسط دادگاه رای داوری ابلاغ شده محسوب می شود. هزینه این درخواست معادل هزینه دعاوی غیرمالی است .

آثار بعد از ابلاغ رای داوری

به محض اینکه ابلاغ انجام میشود ، این ابلاغ دارای آثاری است که عبارتند از :

• محکوم علیه رای داوری موظف است ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ ، رای داوری را اجرا نماید.
• مهلت اعتراض به رای داور از تاریخ ابلاغ محاسبه میشود .
• در صورتیکه رای داور یا داوران دارای ایراداتی باشد که نیازمند اصلاح است ، به درخواست طرفین یا یکی از آنها ، توسط داور تصحیح می شود. مهلت آن قبل از انقضای مهلت اعتراض به رای داوری است که از تاریخ ابلاغ محاسبه می گردد.
• چنانچه رای داور بنا به جهات هفت گانه مندرج در ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی باطل باشد، مهلت بیست روزه درخواست ابطال رای داوریاز تاریخ ابلاغ رای داور آغاز می شود. این مدت برای ایرانیان ساکن خارج از کشور شصت روز است.

ابلاغ خارج از مهلت

سکوت قانون در خصوص مهلت ابلاغ رای موجب شده ابهاماتی در این زمینه وجود داشته باشد. لذا برخی معتقدند امکان ابلاغ در هر زمانی ممکن است . آنچه که مطابق قانون محدود به مهلت می باشد اجرای رای داور است نه ابلاغ آن . بهرحال قانون آیین دادرسی مدنی در خصوص مهلت ابلاغ رای حکمی ندارد .

مهلت ابلاغ رای و ضمانت اجرای ابلاغ خارج از مهلت 

هیئت داوری و یا داور قرارداد مکلف است در مهلت قانونی مقرر در قرارداد داوری ، و در صورت عدم تعیین مهلت ، در مدت سه ماه از تاریخ ارجاع موضوع به داوری نسبت به صدور و ابلاغ رای اقدام نماید. در غیر اینصورت رای داوری فاقد اثر حقوقی است. بر اساس بند ۴ ماده ۴۸۹ قانون آئین دادرسی مدنی ، ابلاغ رای خارج از مهلت قانونی ، از موارد نقض قوانین موجد حق و موجب ابطال رای داوری در محاکم قضایی خواهد بود و آن رای اساساً باطل بوده و قابلیت اجرا ندارد.

مضافا اینکه تخلف داور ممکن است ، مشمول ضمانت اجرای مقرر در ماده ۴۷۳ قانون مورد اشاره دال بر جبران خسارت وارده به طرفین داوری و نیز محرومیت 5 ساله از قبول سمت داوری نیز قرار گیرد.