اعتراض به قرار منع تعقیب

اعتراض به قرار منع تعقیب

آشنایی با اعتراض به قرار منع تعقیب

انواع قرارهای دادسرا از جمله موضوعات مهم حقوقی است. یکی از قرارهای صادره ار سوی دادسرا ، قرار منع تعقیب است.

هر گاه شاکی یک پرونده ، به قرار صادره از سوی دادسرا اعتراض داشته باشد عمل اعتراضی او تحت ضوابط خاص باید به ثبت برسد. در اصطلاح به این عمل معترض ، اعتراض به قرار منع تعقیب گفته میشود.

چنانچه شاکی پرونده ، اعتراض به قرار منع تعقیب داشته باشد ، باید ظرف حداکثر 10 روز اعتراض خود را از طریق دفتر خدمات الکترونیک ثبت کند. البته این مدت برای افراد مقیم خارج از کشور حداکثر یک ماه خواهد بود.

مطلب مفید | اعتراض ثالث طاری 

قرار منع تعقیب چیست؟

قرار منع تعقیب یکی از قرارهای نهایی صادره از جانب دادسرا (بازپرس یا دادیار) است. با صدور قرار منع تعقیب ، پرونده در دادسرا و مرجعی که در حال رسیدگی است از حالت رسیدگی خارج میگردد.

نحوه صدور قرار منع تعقیب

فرض کنید در یک پرونده توهین و افترا ، بدنبال برگزاری جلسات دادرسی و با آغاز تحقیقات مقدماتی ، بازپرس به این نتیجه برسد که ادله و مدارک مورد نیاز برای اثبات جرم از سوی متهم وجود ندارد. به عبارت دیگر تحقیقات نشان دهنده بی گناهی متهم است. یا اینکه عمل منتسب به متهم ، جرم نیست. در چنین شرایطی قرار منع تعقیب برای متهم صادر می گردد.

مطلب مفید | نحوه دفاع در دادگاه و دادسرا

به عبارت دقیق تر و از منظر قانونی ، بر اساس ماده 265 قانون آیین دادرسی کیفری ، قرار منع تعقیب در دو صورت از جانب بازپرس صادر می شود:

اولا، در صورت جرم نبودن عمل ارتکابی متهم، یعنی فعلی که متهم انجام داده است، در قانون جرم انگاری نشده است.

دوما، فقدان ادله کافی برای انتساب جرم به متهم، یعنی فعل منسوب به متهم ماهیتا جرم است، اما قرائن و دلایل کافی برای انتساب به او، وجود ندارد.

آیا اعتراض به قرار منع تعقیب امکان پذیر است؟

باید دانست اعتراض به قرار منع تعقیب ( صادره از دادسرا) امکان پذیر است.  قرار منع تعقیب در زمره قرارهایی است که در قانون آیین دادرسی کیفری پیش بینی های لازم برای اعتراض به آن شده است.

به استناد ماده 270 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392 ، قرار منع تعقیب ، یک نوع قرار غیر قطعی بوده و می تواند مورد اعتراض قرار بگیرد.

شاکی برای تقدیم اعتراض به قرار منع تعقیب باید به دفتر خدمات قضایی مراجعه نماید و بعد از تکمیل فرم مخصوص آن و پیوست لایحه، اعتراض خود را به ثبت برساند.

مهلت اعتراض

به استناد بند پ ماده 270 قانون آیین دادرسی کیفری ، مهلت اعتراض به قرار های قابل اعتراض برای اشخاص مقیم ایران، ده روز و برای افراد مقیم خارج از کشور، یک ماه از تاریخ ابلاغ است.

نحوه اعتراض

براساس بند الف ماده مذکور، اعتراض به قرار منع تعقیب با تقاضای شاکی، امکان پذیر است. حال، اگر شاکی پرونده ، به قرار صادره معترض باشد ظرف بیست روز از تاریخ صدور میتواند اعتراض خود را مطرح نماید.

مطلب مفید | مجازات تعزیری و تکمیلی

جهت اعتراض به قرار منع تعقیب در اولین قدم بایستی در سامانه ثنا ثبت نام کرده و احراز هویت شما انجام گردد. پس از صدور قرار از دادسرا می توان جهت ثبت لایحه اعتراض به قرار منع تعقیب ، به یکی از شعب دفاتر خدمات قضایی اقدام نمود.

در صورت وارد دانستن اعتراض ، دادگاه قرار جلب به دادرسی را صادر می نماید.

 نحوه اقدام دادگاه در خصوص اعتراض

بعد از وصول اعتراض به قرار منع تقیب از طرف شاکی و به موجب ماده 273 قانون آیین دادرسی کیفری ، دادگاه در جلسه فوق العاده به موضوع رسیدگی می کند . دادگاه در مورد اعتراض به قرار منع تعقیب ، ممکن است یکی از تصمیمات زیر را اتخاذ نماید:

الف) تایید قرار

دادگاه ، صدور قرار منع تعقیب را با توجه به مفاد پرونده و تحقیقات صورت گرفته، مطابق با قانون میداند. لذا با رد اعتراض شاکی ، قرار صادر شده را تایید می نماید. بعد از این، دادگاه مفاد قرار را به طرفین ابلاغ می کند و پرونده مجددا به دادسرا اعاده شده و در آنجا بایگانی خواهد شد. باید به این نکته اشاره شود که قرار رد اعتراض شاکی و تایید منع تعقیب دادسرا، قطعی و غیرقابل اعتراض خواهد بود.

ب) نقض قرار و قبول اعتراض شاکی

چنانچه دادگاه با توجه به مفاد پرونده و مستندات و دلایل شاکی، به این نتیجه برسد که قرار منع تعقیب صحیح نبوده است، به موجب ماده 274 قانون آیین دادرسی کیفری قرار را نقض و قرار جلب دادرسی را صادر می کند تا پرونده مجددا به دادسرا اعاده شود.

مطلب مفید | شرایط قرار بازداشت موقت

سپس بازپرس، متهم را احضار می نماید و اتهام را به وی تفهیم می کند و پس از اخذ تامین مناسب و دریافت آخرین دفاع متهم و قرار مجرمیت و کیفرخواست، پرونده را به دادگاه ارسال می کند.

پ) نقض تحقیقات

ممکن است دادگاه با دریافت دادخواست اعتراض منع تعقیب به این نتیجه برسد که تحقیقات انجام شده از سوی دادسرا، به صورت ناقص صورت گرفته است.

در این حالت اعتراض شاکی درست تلقی میشود و رفع نقص صادر شده و پرونده دوباره به دادسرای مورد نظر اعاده میشود. تا رفع نقص یا نقایص صورت بگیرد. البته باید به این نکته اشاره کرد که براساس ماده 274 قانون آیین دادرسی کیفری، خود دادگاه می تواند به تکمیل تحقیقات مبادرت نماید.

نکاتی که شاکی یا وکیل معترض به قرار منع تعقیب باید بداند

• در موعد مقرر یا همان ده روز ، نسبت به ثبت اعتراض به قرار منع تعقیب اقدام نماید.
• مشخصات کامل طرفین پرونده و آدرس آنان در لایحه اعتراض به قرار منع تعقیبقید شود.
• مرجع رسیدگی به اعتراض ، دادگاه محل وقوع جرم است.
• چنانچه جرمی در صلاحیت دادگاه انقلاب باشد از دادسرای عمومی و انقلاب ارسال می گردد به دادگاه انقلاب.
• چنانچه جرمی در صلاحیتدادگاه کیفری 2 باشد از دادسرای عمومی و انقلاب ارسال می گردد به دادگاه کیفری دو.
• چنانچه جرمی در صلاحیتدادگاه کیفری 1 باشد از دادسرای عمومی و انقلاب ارسال می گردد به دادگاه کیفری یک.
• افراد زیر 18 سال اگر مرتکب جرم شوند پرونده از دادسرای عمومی و انقلاب (اطفال) ارسال می شود به دادگاه کیفری اطفال.
• جرایم تعزیری درجه 7 و 8 و جرایم افراد زیر 18 سال و جرایم افراد موضوع ماده 307 قانون ایین دادرسی کیفری نیز مستقیماً در دادگاه مطرح خواهد شد.
• مدارک و مستندات که در مرحله دادسرا در پرونده بوده مجدداً پیوست لایحه اعتراضی شده تا دادگاه برای مطالعه لایحه نیازی به مرور مجدد پرونده نداشته باشد و تمامی مستندات با ذکر شماره در پایان هر بند لایحه قید شده و مدرک مربوطه نیزپیوست لایحه گردد.

مطلب مفید | دعوای اعتراض ثالث چیست؟

• مواردی که بازپرس (دادیار تحقیق) در مقام رسیدگی به آن توجه نکرده پررنگ و برجسته گردد و یا اقداماتی که در مقام تحقیق می بایست انجام میداده و انجام نداده است ، نظیر تحقیقات محلی ، معاینه محل ، تامین دلیل ، در صورت لزوم ارجاع به کارشناسی و ….. و یا استعلامات مورد نیاز از مراجع ذیربط احضار متهم به عنوان مطلع و اخذ اظهارات نامبرده در خصوص احراز سوء نیت یا عدم سوءنیت متهم (عنصر روانی).
• تذکر به دادگاه در خصوص وجود سابقه یا فقدان سابقه کیفری متهم، اینکه هم اکنون در زندان به سر می برد یا خیر (تعدد و یا تکرار جرم متهم به دادگاه تذکر داده شود)
• در مورد همان موضوع شکایت (عنوان مجرمانه) شکات دیگری یا پرونده مطروح دارد یا خیر؟ که درصورت وجود در لایحه قید گردد که به همان شعبه جهت رسیدگی توامان ارسال گردد.
• در صورتی که قرار تامین کیفری در مورد متهم صادر شده باشد، توجه دادگاه را به این مورد جلب کرد.
• چنانچه شکایت از معاونین و شرکا جرم باشد، می بایست به دادگاه تذکر داد، وفق ماده 311 قانون یاد شده به دادگاهی ارسال شود که به اتهام متهم اصلی رسیدگی می کند.
• قبل از ورود به ماهیت اعتراض قید گردد قرار صادره در چه تاریخی ابلاغ گردیده و معترض در چه تاریخی با رعایت مواعد قانونی مندرج در تبصره ماده 270 قانون آیین دادرسی کیفری نسبت به قرار اعتراض می نماید.

نمونه رای دادگاه 

در خصوص اعتراض ……….. به وکالت ………. نسبت به قرار منع تعقیب صادره به کلاسه ……… از شعبه ….. دادسرای عمومی و انقلاب …… با توجه به نحوه اظهارات متهم و گواهی شهود شاکی و اظهارات مشتکی عنه ………… و مدارک ….. ارائه شده و لایحه دفاعیه شاکی ضمن پذیرش اعتراض آنان ، قرار منع تعقیب نقض و قرار جلب به محاکمه متهمین را صادر و اعلام می گردد. رای صادره قطعی است. مقرر است دفتر پرونده از آمار کسر و جهت اقدام شایسته به شعبه مربوطه اعاده گردد.​

مطلب مفید | وکیل تنظیم دادخواست و شکواییه