وکیل ملک اوقافی و وقف
وکیل ملک اوقافی و وقف را بیشتر بشناسید
وقف به معنای نگهداشتن و حبس کردن مال بمنظور جلوگیری از نقل و انتقال آن با هدف استفاده از منافع حاصله در راه رضای خداوند است.
در وقف ، اصل مال مورد استفاده قرار نمیگیرد بلکه منافع و سود حاصل از آن است که مورد استفاده قرار میگیرد.
مطلب مفید | جرم انتقال و فروش مال غیر
گاهی اموال موقوفه مورد اختلاف قرار میگیرند و ضرورت اقدامات حقوقی و یا استفاده از نظرات وکیل ملکی صاحب نظر در امور وقف و املاک اوقافی بیشتر احساس میشود. در این موارد وکیل ملک اوقافی و وقف میتواند بهترین گزینه برای ارائه خدمات حقوقی و مشاوره و یا قبول وکالت باشد.
وقف و تعریف قانونی آن
وقف یکی از عقود معین است که در فقه جایگاه بلند و رفیعی دارد. از جمله خصوصیاتی که برای انسان با فضیلت مطرح میشود آن است که قسمتی از مال خود را در جهت رفع مشکل مردم و نیازمندان ، به موسسه‌های خدمات رسانی وقف کند تا به صورت مداوم صرف آن شود.
وقف در قانون اساسی جمهوری اسلامی و مستند به ماده ۵۵ قانون مدنی اینطور تعریف شده است:
«وقف عبارت است از اینکه عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود».
منظور از تسبیل یعنی در راه رضایت خدا مصرف شود.
تعریف وقف به اعتبار زمان
وقف به اعتبار زمان ، به دو صورت وقف منقطع و وقف موبد یا همیشگی تقسیم میشود. وقف منقطع وقفی است که در آن شخص واقف ، مال مورد نظر را در یک زمان معین و خاص برای اشخاص خاص وقف کند . مانند وقف زمین برای فرزندان .
در وقف همیشگی یا موبد زمان خاصی برای وقف در نظر گرفته نمی‌شود. مانند وقف مسجد یا اماکن مذهبی برای تمامی مردم.
مطلب مفید | وکیل شرکت سهامی خاص
وقف از منظر منفعت
چنانچه هدف از وقف ، کسب منفعت برای اداره کردن مراکز دیگری مانند مراکز آموزشی یا مذهبی باشد این نوع وقف را «وقف منفعت» میگوییم . وقف میتواند انتفاعی باشد اما نه انتفاع مادی . در این شکل از وقف ، مثلاً واقف در زمین متعلق به خود مسجد میسازد تا برای عموم قابل استفاده باشد بدون آنکه هدف از این کار درآمدزایی باشد.
شرایط خاص در وقف
برای انعقاد وقف به‌جز «شرایط اساسی صحت قراردادها» شرایط خاصی ضروری است که عبارت‌اند از:
- حبس عین: واقف (وقف دهنده) در مدت وقف، حق هیچ‌گونه دخل و تصرفی در عین موقوفه ندارد. یعنی واقف حق ندارد که مال موقوفه را بفروشد یا اینکه هر گونه نقل و انتقال حقوقی نسبت به مال موقوفه انجام دهد یا تصرفی در مال موقوفه بکند که منافی وقف باشد.
- تسبیل منفعت: وقف در صورتی صحیح است که منظور واقف از وقف حبس عین به منظور قرب الهی و فی سبیل الله باشد.
- قابلیت بقای عین: «فقط وقف مالی جایز است که با بقای عین بتوان از آن منتفع شد…» (ماده ۵۸ قانون مدنی) بنابراین وقف مالی که در صورت استفاده از آن مال، قابلیت بقا ندارد باطل است؛ به‌عنوان مثال خوراکی‌ها را نمی‌توان وقف نمود.
- قبض عین: وقف از عقود تشریفاتی است، بنابراین وقف زمانی تحقق پیدا میکند که واقف عین موقوفه را در اختیار موقوف علیه (کسی که وقف به نفع اوست) یا موقوف علیهم قرار دهد و عین موقوفه به قبض موقوف علیه یا موقوف علیهم درآید.
مطلب مفید | ملک طلق چیست؟
نقش وکیل ملک اوقافی در امور حقوق وقف
وقتی قرارداد عقد وقف تنظیم و به مورد اجرا گذارده میشود. عمدتاً ملک و املک هستند که وقف میشوند. از این رو وکیل ملک اوقافی میتواند در موارد اختلافی و یا دعاوی مربوط به وقف نقش مهمی را در رفع مشکلات ایفا نماید.
برای اینکه وقف بدرستی اجرا شود سه رکن آن باید برقرار باشد. این سه رکن پایه های وقف را شامل میشوند. سه رکن وقف در حقیقت شرط صحت وقف محسوب میگردند. این سه رکن عبارتند از : واقف، موقوف علیه و عین موقوفه .
واقف کیست و وظایف وی چیست؟
فردی که مال خود را در راه عام المنفعه و امور خیریه وقف میکند واقف نامیده میشود. واقف باید دارای شرایط وقف باشد. این شرایط عبارتند از :
- از اهلیت قانونی و شرعی جهت عقد قرارداد برخوردار باشد.
- مالک اموال وقفی باشد(مستند به ماده 57 قانون مدنی).
- از شرایط عقل ، بلوغ ، قصد و رضایت نیز برخوردار باشد.
مطلب مفید | فسخ قرارداد مشارکت در ساخت
وقف عام و وقف خاص
وکیل ملک اوقافی در موارد وقف میتواند توصیه های مهم حقوقی به موکلین خود ارائه کند. از جمله در مورد وقف عام و وقف خاص .
مراد از وقف خاص آن است که واقف ، ملک یا مال موقوفی را برای مصرف فرد یا نهاد خاص اختصاص دهد.
وکیل ملک اوقافی و وقف در هنگام تنظیم عقد قرارداد وقف یادآوری خواهد کرد که قرار است برای چه فردی وقف صورت میگیرد. در این صورت لازم است در قرارداد وقف ، مشخصات کامل وقف شونده ذکر شود تا در آینده موجب اختلاف و تفاسیر مختلف از وقف نشود.
شرایط وقف مال از دیدگاه وکیل ملک اوقافی و وقف
الف) حبس مال در امور وقف
مراد از حبس مال در وقف آن است وقتی وقف کننده به عنوان مثال ملک خود را وقف عام یا خاص میکند و در این مورد عقد وقف منعقد و یا تنظیم میشود ، دیگر نمیتواند در مال موقوفی دخل و تصرف نماید. در حقیقت اختیار هر نوع دخل و تصرف وی در مال وقفی سلب میشود. به عنوان مثال نمیتواند آن را در معرض خرید و فروش و انتقال به غیر قرار دهد.
ب) رضایت حق
یکی از شرایط وقف آن است که مال وقفی باید در راه رضای خدا و امور خیر وقف شود. در اصطلاح فقهی به این عمل «تسبیل» گفته میشود.
بنابراین شخصی که تصمیم میگیرد مال خود را وقف کند، باید پیش از انجام این عمل خیر ، نیت تقرب الهی داشته باشد و مال خود را در راه رضای خدا وقف نماید.
پ) قابلیت عین بقا
مستند به ماده 58 قانون مدنی یکی از شروط مال وقفی آن است که نباید مال وقفی عمر کوتاه و محدود داشته باشد. به عبارتی شرط بقا یک اصل اساسی در وقف مال بشمار میرود. وکیل ملک اوقافی و وقف میتواند در این مورد راهنمای شما باشد.
تحویل مال وقفی
یکی دیگر از شرایط وقف کننده و مال وقفی آن است که در زمان وقف ، مال تحویل وقف شونده قرار گیرد. مادام که مال تحویل نشده یا قابلیت تحویل نداشته باشد در حقیقت وقف کامل نشده و محقق نشده است.
وکیل ملک اوقافی و وقف میداند اگر ملک یا مال وقفی امکان انتقال نداشته باشد وقف عینیت نیافته است.
مستند به ماده 59 قانون مدنی ، اگر وقف کننده ، عین موقوفه را در تصرف قرار ندهد، وقفی اتفاق نمی‌افتد، اما اگر آن را به قبض دهد، عقد قرارداد صورت می‌پذیرد.
منظور از وقف عام چیست؟
وقف عام یکی از حالت‌های وقف در وقف به اعتبار موقوف علیهم می‌باشد که در آن مصرف کنندگان از مال موقوفه، فرد و یا گروه خاصی ملاک نیستند، بلکه وقف برای عموم خواهد بود؛ بنابراین افرادی که این قرارداد وقف به سود آن‌ها تمام میشود، شامل جمعیت بسیار زیادی هستند و به عده‌ی کمی محدود نمی‌شود. مانند اماکن عمومی، مساجد، بیمارستان‌ها و پارک‌ها. اگر شخص واقف، برای اداره امور موقوفه، وکیل اوقاف و یا یک ناظر را در نظر نگرفته باشد، اداره اوقاف به تنهایی میتواند این موضوع را حل کند و به عنوان نظارت کننده تمامی امور مرتبط با وقف را دست بگیرد.
مطلب مفید | انواع سرقفلی
مقایسه سند وقفی با سند ملکی
الف) اسناد اوقافی
اسناد وقفی ، اسنادی هستند که موجب میشود اختیارات مالک در ملک وقف شده محدود شود. مالک بعد از وقف دیگر نمیتواند در مورد خرید و فروش و یا ساخت و ساز اختیارات کامل ندارد. نقل و انتقال در این اسناد زیر نظر سازمان اوقاف و امور خیریه انجام میشود.
ب) اسناد ملکی
سند شش دانگ یا سند تک برگ سندی است که متعلق به برد خاص است و میتواند هر زمان اراده کرد آن را انتقال دهد . نقل و انتقال در این نوع سند با اداره ثبت رسمیت می یابد.
